CN. Trương Trần Minh Anh, ThS. Nguyễn Huyền Minh Thụy – IVF Tâm Anh

Tinh trùng sống là điều kiện quan trọng cho một chu kỳ tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (Intracytoplasmic sperm injection - ICSI) thành công, sự di động của tinh trùng là một chỉ thị quan trọng về khả năng sống của tinh trùng. Do đó, tinh trùng sử dụng cho ICSI thường được chọn lọc dựa vào sự di động và hình thái. Tuy nhiên, việc thu được tinh trùng di động có thể gặp khó khăn đối với những mẫu tinh trùng thu từ tinh hoàn, mẫu xuất tinh tươi hoặc trữ đông có mật độ thấp. Vì vậy, một số các phương pháp xác định tinh trùng sống đã được phát triển gồm thử nghiệm trương phồng trong môi trường nhược trương (Hypo-osmotic swelling test – HOST), cảm ứng hóa học chuyển động đuôi, kỹ thuật chạm cơ học để đánh giá sự linh hoạt của đuôi và hỗ trợ bằng laser. Trong đó, HOST được coi là một lựa chọn lý tưởng vì sự đơn giản, nhanh chóng, an toàn và tiết kiệm. Vấn đề đặt ra là HOST có thể được sử dụng một cách đáng tin cậy đối với tất cả các loại mẫu tinh dịch không, mặc dù hiệu quả của HOST đã được chứng minh trong các nghiên cứu trước đây trên những mẫu tinh dịch riêng biệt. Bài nghiên cứu này so sánh kết quả ICSI, đánh giá hiệu quả của HOST trên các nguồn tinh trùng khác nhau, phân biệt giữa mẫu tươi và trữ đông.
 
Phương pháp:
Nghiên cứu hồi cứu sử dụng dữ liệu của trung tâm hỗ trợ sinh sản ở đại học Y dược Bursa Uludag với tổng cộng 4332 chu kỳ ICSI từ tháng 6 năm 2011 đến tháng 7 năm 2023. HOST được áp dụng để đánh giá sự sống của các tinh trùng bất động.
 
Kết quả:
203 chu kỳ thực hiện ICSI lần đầu, 2167 noãn được chia làm bốn nhóm nghiên cứu dựa trên nguồn gốc tinh trùng gồm: Nhóm 1 có 22 chu kỳ với 237 noãn sử dụng tinh trùng tươi từ xuất tinh; Nhóm 2 có 27 chu kỳ với 229 noãn sử dụng tinh trùng trữ từ xuất tinh; Nhóm 3 có 79 chu kỳ với 884 noãn sử dụng tinh trùng tươi từ tinh hoàn và Nhóm 4 có 75 chu kỳ với 817 noãn sử dụng tinh trùng trữ từ tinh hoàn. Mỗi nhóm chính được chia làm hai phân nhóm nhỏ sử dụng tinh trùng di động hoặc tinh trùng bất động HOST.
 
Tỉ lệ thụ tinh (2PN) trung bình trên tất cả các mẫu tinh trùng là 47,5% (1030/2167 noãn), tỉ lệ hình thành phôi nang trung bình là 27,2% (280/1030 noãn).
 
Ở nhóm tinh trùng tươi từ xuất tinh và từ tinh hoàn cho kết quả thụ tinh và kết quả phôi không có sự khác biệt giữa tinh trùng di động và tinh trùng HOST.
 
Nhóm tinh trùng trữ từ xuất tinh cho thấy tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ hình thành phôi nang của tinh trùng di động cao hơn lần lượt 1,9 lần (p=0,037) và 4,6 lần (p=0,04) so với tinh trùng HOST.
Nhóm tinh trùng trữ từ tinh hoàn cho thấy tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ hình thành phôi nang của tinh trùng di động cao hơn lần lượt 1,3 lần (p=0,037) và 1,8 lần (p=0,009) so với tinh trùng HOST.
 
Khi so sánh kết quả ICSI ở bất kể các nhóm, tỉ lệ thụ tinh của tinh trùng di động cao hơn 1,2 lần so với tinh trùng HOST (p=0,004; OR=1,239 [1,035-1,483]). Tỉ lệ thụ tinh bất thường (1PN và 3PN) và thoái hóa là tương đương giữa các nhóm sử dụng tinh trùng di động và bất động HOST. Tỉ lệ hình thành phôi nang ở nhóm tinh trùng di động cao hơn 1,3 lần tinh trùng bất động HOST (p=0,004; OR=1,239 [1,035-1,483]).
 
Không có sự khác biệt về kết quả lâm sàng như tỉ lệ làm tổ, thai lâm sàng, sảy thai và trẻ sinh sống giữa các nhóm. Tỉ lệ thai của 145 chu kỳ chuyển đơn phôi là 35,9%, tỉ lệ thai lâm sàng là 35,8%, tỉ lệ sinh sống là 31%, tỉ lệ sảy thai là 4,8%, 1 ca dị tật bẩm sinh và 1 ca tử vong chu sinh. Không có sự khác biệt về giới tính trẻ sơ sinh, tuần thai và cân nặng khi sinh.
 
Bàn luận:
Khi thực hiện HOST, tinh trùng sống tiếp xúc với môi trường nhược trương dẫn đến đuôi bị trương phồng và cong. Quá trình này vẫn duy trì tính toàn vẹn về mặt vật lý và sinh hóa của màng tế bào tinh trùng. Tỉ lệ phôi lệch bội giữa nhóm tinh trùng di động và tinh trùng bất động HOST được chứng minh là tương đương. Một số nghiên cứu đã xác định rằng việc chọn lọc tinh trùng bất động với HOST làm tăng khả năng thụ tinh, chất lượng phôi và tỉ lệ thai tiếp diễn so với lựa chọn ngẫu nhiên tinh trùng bất động hoặc chỉ dựa trên đánh giá hình thái tinh trùng. Tuy nhiên, HOST có thể cho kết quả dương tính giả hoặc âm tính giả, không phải lúc nào cũng hiệu quả 100% nên có thể ảnh hưởng đến kết quả ICSI. Khi đuôi tinh trùng bị trương phồng và cong có thể gây khó khăn cho việc hút vào kim ICSI. Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự khác biệt về tỉ lệ thụ tinh giữa tinh trùng di động và tinh trùng bất động HOST. Tỉ lệ thành công ICSI đối với tinh trùng bất động thấp hơn di động có thể là do khiếm khuyết trung tử và trục phân bào khi thụ tinh dẫn đến suy giảm hoặc chậm phát triển phôi. Tỉ lệ hình thành phôi nang ở nhóm tinh trùng trữ từ xuất tinh thấp hơn so với nhóm tinh trùng trữ từ tinh hoàn. Tỉ lệ làm tổ, mang thai và sinh sống tương tự nhau giữa các nhóm.
 
Kết luận
Đây là nghiên cứu đầu tiên đánh giá về khả năng ứng dụng và độ tin cậy của HOST dựa trên nguồn gốc và các phương pháp xử lý tinh trùng với cỡ mẫu lớn, mang đến cho các bác sĩ lâm sàng và nhà nghiên cứu cơ hội hiểu và đánh giá tốt hơn hiệu suất của HOST trong các điều kiện khác nhau. Mặc dù tỉ lệ thụ tinh và hình thành phôi nang ở nhóm tinh trùng HOST thấp hơn so với tinh trùng di động, tuy nhiên kết quả lâm sàng tương đương nhau giữa các nhóm, cho thấy HOST là một phương pháp đáng tin cậy để lựa chọn tinh trùng sống, đặc biệt là đối với mẫu tươi. Cần có các nghiên cứu bổ sung so sánh giữa các phương pháp đánh giá khả năng sống của tinh trùng với cỡ mẫu lớn và cần theo dõi các ca sinh sống trong thời gian dài để đánh giá toàn diện kết quả lâu dài.

Nguồn: CAKIR, Cihan, et al. Reliability of hypo-osmotic swelling test on fresh and frozen-thawed ejaculated or testicular immotile sperm: A sibling oocyte study. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 2024, 293: 132-141.
 

Từ khóa: Thử nghiệm trương phồng trong môi trường nhược trương; tinh trùng bất động; nghiên cứu chia noãn; tiêm tinh trùng vào bào tương noãn