CNSH. Phạm Thị Kim Ngân - IVFMD Tân Bình
 
Mãn kinh xảy ra khi số lượng nang noãn đạt đến mức cực kỳ thấp. Độ tuổi mãn kinh ở mỗi phụ nữ thường rất khác nhau và nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt này hiện vẫn chưa được hiểu rõ. Tuổi mãn kinh ở phụ nữ thường liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh về sau. Phụ nữ mãn kinh muộn có thể gia tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư nội mạc tử cung, đồng thời, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và loãng xương. Việc hiểu biết về các yếu tố liên quan đến tuổi mãn kinh có thể giúp nâng cao hiểu biết của chúng ta về nguyên nhân của các bệnh thường gặp ở phụ nữ.
 
Các nhà nghiên cứu cho rằng các yếu tố ảnh hưởng đến số lượng nang noãn có thể làm ảnh hưởng đến độ tuổi mãn kinh. Một số giả thuyết cho rằng độ tuổi mãn kinh có thể bị trì hoãn bởi số lần mang thai, vì khi mang thai, quá trình rụng trứng bị gián đoạn, các nang trứng nhờ đó có thể được bảo tồn trong thời kỳ này. Trong một số nghiên cứu, phụ nữ có 2 lần sinh con có thời gian mãn kinh muộn hơn đáng kể so với những phụ nữ không sinh con. Trong một báo cáo khác tại Trung Quốc, phụ nữ có hơn 3 lần sinh con có thời gian mãn kinh sớm hơn đáng kể so với phụ nữ có 2 lần sinh con. Kết quả từ một nghiên cứu gần đây ở Hoa Kỳ cho thấy phụ nữ có từ 4 lần sinh con trở lên có nguy cơ mãn kinh sớm (<45 tuổi) tương tự như phụ nữ có 3 lần sinh con. Đến thời điểm hiện tại, kết quả về sự ảnh hưởng của số lần mang thai đến độ tuổi mãn kinh vẫn còn nhiều tranh cãi, hơn nữa, đa phần các nghiên cứu đều gặp phải hạn chế về mặt cỡ mẫu. Tác giả Gottschalk và cộng sự (2022) đã tiến hành nghiên cứu này nhằm tìm ra mối liên hệ giữa số lần sinh con với tuổi mãn kinh tự nhiên.
 
Nghiên cứu được tiến hành hồi cứu kết quả với sự tham gia của 310.147 phụ nữ (độ tuổi từ 50–69 tuổi) tại Na Uy. Dữ liệu về số lần sinh con và tuổi mãn kinh sẽ được ghi nhận thông qua bảng khảo sát và mối liên hệ giữa chúng được xác định bằng mô hình hồi quy Cox (Cox proportional hazard models).
 
Kết quả chính thu được như sau:

• Phụ nữ trải qua 3 lần sinh con có tuổi mãn kinh trung bình cao nhất (51,36 tuổi, 95% KTC, 51,33–51,40 tuổi).
• Phụ nữ không sinh con có tuổi mãn kinh thấp nhất (50,55 tuổi, 95% KTC, 50,48–50,62 tuổi).
• Phụ nữ không sinh con có nguy cơ mãn kinh sớm hơn so với những phụ nữ trải qua ba lần sinh con (HR (hazard ratio) =1,24, 95% KTC, 1,22–1,27).
• Sau ba lần sinh con, tuổi mãn kinh không tăng thêm nữa.

 
Kết quả từ nghiên cứu cho thấy tuổi mãn kinh tự nhiên tăng lên khi số lần sinh con tăng lên nhưng không tăng thêm nếu trải qua hơn 3 lần sinh con.
 
Nguồn: Gottschalk, M. S., Eskild, A., Hofvind, S., & Bjelland, E. K. (2022). The relation of number of childbirths with age at natural menopause: a population study of 310 147 women in Norway. Human Reproduction, 2022 37(2), 333-340.

Từ khóa: Mối quan hệ giữa số lần sinh con với tuổi mãn kinh tự nhiên: một nghiên cứu trên 310.147 phụ nữ ở Na Uy