ThS. Võ Như Thanh Trúc – IVFAS

Giới thiệu

COVID-19 là một bệnh do virus SARS-CoV-2 gây ra và được phát hiện vào ​​​​​tháng 12 năm 2019, dẫn đến hội chứng hô hấp cấp tính nghiêm trọng. Đại dịch này đã lây lan cho hàng triệu người trên toàn thế giới, gây ra bệnh nặng và tử vong trên diện rộng, với những hậu quả tàn khốc về y tế, kinh tế và xã hội. Do đó, việc phát triển một loại vaccine nhằm loại bỏ hoặc giảm thiểu tác động của COVID-19 là vô cùng cấp thiết. Vaccine BNT162b2 của BioNTech và Pfizer là một trong những vaccine đầu tiên được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho phép sử dụng khẩn cấp và được chứng minh là có hiệu quả cao trong việc giảm tỷ lệ nhiễm bệnh và tỷ lệ bệnh nặng. Các chiến dịch tiêm chủng đại trà đã được thực hiện trên toàn cầu với khuyến nghị tiêm chủng cho toàn bộ dân số từ 16 tuổi trở lên.
 
Ngoài việc ảnh hưởng đến hệ hô hấp, một trong số các tác động tiêu cực khác của COVID-19 là ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới, thể hiện qua việc kiểm tra mô bệnh học của tinh hoàn của bệnh nhân sau khi nhiễm COVID-19 cho thấy hiện tượng phù nề, tắc nghẽn, viêm, mỏng và tổn thương các ống sinh tinh. Tuy nhiên, tốc độ tiêm chủng ở nhiều quốc gia vẫn chậm hơn so với dự kiến. Mặc dù không có bằng chứng về ảnh hưởng tiêu cực của vaccine đến khả năng sinh sản của nam hoặc nữ, như đã nhấn mạnh bởi Hiệp hội các nhà khoa học lâm sàng và sinh sản và Hiệp hội sinh sản Anh, nhiều người vẫn do dự trong việc tiêm ngừa COVID-19 vì lo ngại ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Do đó, mục đích của nghiên cứu này là để đánh giá ảnh hưởng của vaccine BNT162b2 mRNA COVID-19 đối với các thông số tinh dịch đồ ở nam giới, bao gồm cả người nam có vấn đề về khả năng sinh sản và các thông số tinh trùng ban đầu bất thường.
 
Vật liệu và phương pháp
Nghiên cứu được thực hiện tại một trung tâm y tế thuộc một bệnh viện đại học có đơn vị IVF, với trung bình 1000 chu kỳ IVF mỗi năm. Hiệu quả của vaccine BNT162b2 mRNA Covid-19 của BioNTech và Pfizer đã được sử dụng để đánh giá. Dữ liệu được thu thập từ các bệnh nhân trong khoảng thời gian từ ngày 2 tháng 2 đến ngày 21 tháng 6 năm 2021. Để tập trung vào tác dụng của vaccine và tránh gây nhiễu, những bệnh nhân bị nhiễm COVID-19 trước đó bị loại khỏi nghiên cứu. Những bệnh nhân nam vô tinh, hoặc chưa hoàn thành hai liều tiêm chủng, cũng bị loại khỏi nghiên cứu. Thông số tinh dịch đồ của những bệnh nhân đã tiêm hai liều vaccine BNT162b2 được thu thập và so sánh với dữ liệu hồi cứu của cùng bệnh nhân trước khi tiêm vaccine trên cơ sở dữ liệu điện tử của bệnh viện. Không có bệnh nhân nào được kê đơn thuốc nhằm mục đích cải thiện chất lượng tinh trùng trong thời gian nghiên cứu. Việc phân tích tinh dịch đồ được thực hiện theo hướng dẫn xét nghiệm trong phòng thí nghiệm của Tổ chức Y tế Thế giới và được xử lý, kiểm tra bởi một kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm.
 
Kết quả chính là sự khác biệt về các thông số tinh dịch đồ giữa nhóm trước và sau khi tiêm chủng. Phân tích phụ được thực hiện cho nhóm bệnh nhân vô sinh nam và người nam có kết quả phân tích tinh dịch đồ bình thường đang làm IVF cho các chỉ định không phải là vô sinh nam.
 
Phân tích thống kê
Để đánh giá tác dụng của vaccine BNT162b2 dựa trên các thông số tinh trùng ban đầu, các phân tích phân nhóm được thực hiện đối với bệnh nhân vô sinh nam, cũng như đối với bệnh nhân có kết quả tinh dịch đồ bình thường. P <0,05 cho thấy có ý nghĩa thống kê. Phần mềm IBM SPSS (phiên bản 25, IBM Corp, Armonk, NY) được sử dụng để phân tích dữ liệu.
 
Kết quả
Có tổng cộng 72 bệnh nhân được đưa vào nghiên cứu, độ tuổi trung bình là 35,7 [33,0–43,0]. Khi xem xét các thông số tinh dịch đồ ban đầu của họ, 57 bệnh nhân có kết quả tinh dịch đồ bình thường và 15 bệnh nhân đã trải qua IVF vì các nguyên nhân về yếu tố nam giới. Khoảng cách trung bình giữa liều vaccine đầu tiên và lần kiểm tra tinh dịch đồ sau khi tiêm vaccine là 71,0 (40,5–104,8) ngày.
 
Kết quả phân tích tinh dịch đồ, ngoại trừ thể tích tinh dịch, không có thông số nào khác biệt đáng kể sau khi tiêm chủng. Các kết quả thông số tinh dịch đồ trước và sau khi tiêm phòng như sau: thể tích 3,0 [2,0–4,0] ml so với 3,0 [1,6–3,9] (P = 0,02), mật độ tinh trùng 26,5 [14,0–64,7] 10⁶ / mL so với 31,0 [14,2–80,0] 10⁶ / mL (P = 0,35) và tổng số tinh trùng di động là 33,7 (9,0–66,0) 10⁶ so với 29 (6,0–97,5) 10⁶, (P = 0,96). Phân tích nhóm nhỏ được thực hiện cho bệnh nhân vô sinh nam và bệnh nhân có phân tích tinh dịch đồ bình thường. Cả hai nhóm nhỏ đều không có những thay đổi đáng kể sau khi tiêm chủng. Tất cả các thông số tinh trùng của người có kết quả tinh dịch đồ bình thường (n = 57) và bệnh nhân vô sinh nam (n = 15) là tương tự nhau ở nhóm trước và sau khi tiêm chủng.
 
Thảo luận
Phát hiện chính của nghiên cứu này là vaccine BNT162b2 không ảnh hưởng đến các thông số của tinh dịch đồ. Điều này đã được chứng minh là đúng đối với cả nam giới có kết quả tinh dịch đồ bình thường và bệnh nhân vô sinh nam.
 
Nhóm bệnh nhân trong nghiên cứu này, những người đang phải đối mặt với những thách thức về khả năng sinh sản, có thể đặc biệt do dự trong việc quyết định chủng ngừa COVID-19. Do đó, kết quả của nghiên cứu tạo niềm tin và có thể giúp chống lại nỗi sợ hãi của nhiều người đối với việc quyết định tiêm vaccine ngừa COVID-19. Hơn nữa, so với tác động tiêu cực tiềm ẩn của việc nhiễm COVID-19 đối với khả năng sinh sản của nam giới, việc tiêm phòng vaccine thậm chí có thể ngăn ngừa nhiều nguy cơ vô sinh.
 
Nghiên cứu vẫn có một vài hạn chế về việc thu thập dữ liệu hồi cứu các thông số tinh dịch đồ của nhóm trước khi tiêm vaccine. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ bao gồm những bệnh nhân có hai lần phân tích tinh dịch đồ đầy đủ trước khi tiêm vaccine, cho phép cung cấp thông tin chính xác hơn. Một hạn chế khác của nghiên cứu là khoảng thời gian tương đối dài giữa các lần phân tích tinh dịch trước và sau khi tiêm chủng. Mặc dù mỗi bệnh nhân được phân tích tinh dịch đồ hai lần trước khi tiêm chủng, nhưng vẫn có thể là các đặc tính của tinh dịch đã thay đổi theo thời gian. Vì quá trình sinh tinh mất khoảng 3 tháng, trong khi nghiên cứu của này chỉ có thể đánh giá tác động ngắn hạn của vaccine; do đó, các di chứng sau này vẫn có thể xảy ra. Hơn nữa, dữ liệu về kết quả mang thai không được ghi nhận.
 
Trong mẫu nghiên cứu này, chỉ có 58% nam giới điều trị IVF đồng ý tiêm vaccine phòng bệnh SARS-CoV-2. Tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với tỷ lệ trung bình toàn quốc là 71–85% đối với nhóm 20–49 tuổi (Bộ Y tế Israel), có thể do lo ngại về tác dụng phụ của vaccine đối với khả năng sinh sản của nam giới trẻ. Do đó, kết quả nghiên cứu cho thấy về việc không thay đổi các thông số tinh dịch đồ sau khi tiêm vaccine ở nam giới có thể tạo niềm tin ở đối tượng dân số nam trẻ tuổi trên toàn thế giới rằng lo ngại của họ là không có cơ sở.
 
Nguồn: Safrai, M., Herzberg, S., Imbar, T., Reubinoff, B., Dior, U., & Ben-Meir, A. (2022). The BNT162b2 mRNA Covid-19 vaccine does not impair sperm parameters. Reproductive BioMedicine Online.

Từ khóa: BNT162b2, vaccine, Pfizer, COVID-19, vô sinh nam, SARS-CoV-2, tinh dịch đồ