CVPH. Lê Thị Bích Phượng - IVFMD Phú Nhuận
 

Nồng độ FSH huyết thanh được xem như yếu tố hữu ích để chẩn đoán khả năng sinh sản của nam giới vì đây là hormone đóng vai trò quan trọng trong điều hoà hoạt động sinh tinh. FSH huyết thanh phản ánh được chức năng tuyến yên và tinh hoàn trong điều kiện sinh lý và bệnh lý. Nam giới có khả năng sinh sản bình thường có nồng độ FSH thấp hơn so với nam giới vô sinh, tuy nhiên nồng độ huyết thanh bình thường hoặc gần ngưỡng bình thường vẫn không đảm bảo rằng nam giới có sự sinh tinh bình thường.

Nồng độ FSH huyết thanh cao thường được tìm thấy ở những bệnh nhân vô tinh không bế tắc (NOA), nhưng chưa có bằng chứng cho thấy có mối tương quan giữa tăng nồng độ FSH với mức độ rối loạn chức năng sinh tinh trùng. Đồng thuận cho rằng, nồng độ FSH cao hơn ngưỡng 7,5mIU/ml là dấu hiệu của rối loạn chức năng sinh tinh ở nam giới. Tuy nhiên, những bệnh nhân vô tinh có nồng độ FSH cao có thể có những vùng bị cô lập trong tinh hoàn có khả năng sinh tinh vì vậy có một số bằng chứng cho rằng nồng độ FSH dự đoán kém về khả năng thu nhận tinh trùng từ tinh hoàn. Với những tranh cãi như vậy, câu hỏi đặt ra là liệu nồng độ FSH có mối tương quan với sự sinh tinh ở bệnh nhân NOA hay không?

Đánh giá mẫu mô bệnh phẩm được xem là một dấu hiệu đáng tin cậy để tiên lượng khả năng sinh tinh. Một vài nghiên cứu cho thấy có mối tương quan giữa nồng độ FSH với mẫu mô bệnh phẩm, nhưng kết quả vẫn chưa có độ tin cậy cao. Vì vậy, Ettore Caroppo đã thực hiện nghiên cứu này nhằm xây dựng mô hình tiên lượng mối tương quan giữa nồng độ FSH với mẫu mô bệnh phẩm từ đó đánh giá sâu hơn về khả năng sinh tinh.

Nghiên cứu hồi cứu trên 2 bộ dữ liệu bệnh từ 2 bệnh viện khác nhau: nhóm 1 bao gồm 558 bệnh nhân NOA từ 18-63 tuổi thực hiện thu nhận tinh trùng từ tinh hoàn bằng phương pháp TESE hoặc microTESE và nhóm 2 gồm 143 bệnh nhân NOA từ 26-62 tuổi thực hiện microTESE. Bệnh nhân NOA trong nghiên cứu bao gồm những bệnh nhân có kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ là azoospermia với thể tích tinh dịch >1ml, pH>7,2 và không phát hiện tắc nghẽn ống dẫn tinh. Mối tương quan của nồng độ FSH được đánh giá với các kết quả mẫu mô bệnh phẩm sau: (i) Hội chứng chỉ có tế bào Sertoli (SCO), (ii) SCO tập trung (FSCO), (iii) MA và (iv) hypospermatogenesis (HYPO).

Theo nghiên cứu, nhóm bệnh SCO và FSCO có nồng độ FSH cao hơn và thể tích tinh hoàn nhỏ hơn so với nhóm MA và HYPO. Mô hình nghiên cứu cho thấy nồng độ FSH dự đoán được 58,2% kết quả giải phẫu mô tinh hoàn nhưng không thể phân biệt chính xác các trường hợp FSCO hoặc MA. Đánh giá chi tiết hơn dựa trên mô hình dự đoán được chạy với mẫu HYPO và SCO. Kết quả cho thấy dựa vào đánh giá nồng độ FSH, xác suất phát hiện HYPO ở bệnh nhân NOA là 19,7% và xác suất này giảm khi nồng độ FSH tăng. Trong khi đó, xác suất phát hiện SCO là 53,9% và tăng lên khi nồng độ FSH tăng.

Nghiên cứu này cho thấy khả năng hạn chế của FSH huyết thanh trong việc dự đoán từng mức độ sai hỏng của quá trình sinh tinh ở bệnh nhân NOA. Vì vậy, nồng độ FSH không thể được xem như là dấu hiệu cho rối loạn chức năng sinh tinh ở bệnh nhân NOA.

Nguồn: Prediction model for testis histology in men with non-obstructive azoospermia: evidence for a limited predictive role of serum follicle-stimulating hormone. Journal of Assisted Reproduction and Genetics. 10.1007/s10815-019-01613-8.