Đa sản được xem như một yếu tố nguy cơ của tình trạng loãng xương của phụ nữ lớn tuổi. Điều đó có nghĩa là việc sinh nhiều con có tác động đáng kể lên mật độ xương của họ.

Một nghiên cứu mới tại Thổ Nhĩ Kì đã tiến hành khảo sát ảnh hưởng của việc sinh rất nhiều con (10 con hoặc hơn) đối với diễn tiến của hiện tượng nhược xương và loãng xương trong thời kì hậu mãn kinh.

Biểu hiện của loãng xương ở phụ nữ hậu mãn kinh là xương cứng hơn nên dễ gãy hơn và dễ bị các biến chứng liên quan tới tình trạng trên. Loãng xương là hậu quả của quá trình tác động lâu dài đa nguyên nhân, trong đó có nhiều yếu tố nguy cơ như : tuổi, di truyền, tình trạng hormon trong cơ thể và các yếu tố từ môi trường. Vì vậy để giảm tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong của bệnh này, cần phải hạn chế các yếu tố nguy cơ mà chúng ta có thể tác động được.

Đa sản là yếu tố có thể làm tiến triển tới loãng xương, có thể là do tác động của sự tăng chu kì tiết sữa. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy việc tăng tiết sữa chỉ dẫn đến tình trạng giảm mật độ xương tạm thời, còn ảnh hưởng của nó lên sự giảm mật độ xương lâu dài và loãng xương ít rõ ràng hơn.

Trái ngược với quan điểm vừa nêu, vài nghiên cứu khác cho rằng sinh nhiều con lại có tác động tích cực tới sự giảm mật độ xương lâu dài do ảnh hưởng của estrogen lên hoạt động tạo xương mới.

Để có cái nhìn rõ hơn về vấn đề này, một nhóm các nhà nghiên cứu đã đánh giá tác động của việc sinh nhiều con lên quá trình tiến triển tới sự mất xương và loãng xương ở thời kì hậu mãn kinh. Nghiên cứu được tiến hành tại một vùng nông thôn của Thổ Nhĩ Kì, nơi mà tình trạng đa sản khá phổ biến.

16 phụ nữ được chọn để tham gia nghiên cứu hồi cứu này, trong đó mỗi người đã sinh từ 10 con trở lên và đều cho con bú sữa mẹ ít nhất 6 tháng. Những người phụ nữ này đều từ 55 tới 60 tuổi và họ được so sánh với 15 phụ nữ khác sinh tối đa chỉ 3 con. Nhóm nghiên cứu loại ra khỏi nghiên cứu những người có bệnh hệ thống có thể dẫn tới loãng xương như bệnh tuyến giáp, tuyến cận giáp, đái tháo đường, ung thư hoặc là họ đang sử dụng thuốc ảnh hưởng mật độ  xương.

Các phụ nữ tham gia nghiên cứu được đánh giá mật độ xương ở cột sống thắt lưng và xương đùi bằng X – Quang và được phân thành 3 nhóm: mật độ xương bình thường, nhược xương và loãng xương.

Những nhà nghiên cứu không tìm ra mối tương quan giữa việc sinh nhiều lần với tình trạng giảm mật độ xương ở cột sống thắt lưng hay xương đùi. Họ cũng không tìm được sự khác biệt giữa nhóm đa sản với nhóm phụ nữ sinh ít con hơn về tần suất nhược xương (56% so với 53%) và loãng xương (18,75% so với 20%).

Mặc dù các nhà nghiên cứu nhận thấy việc thực hiện nghiên cứu trên một nhóm nhỏ phụ nữ trong cùng một quốc gia có thể làm ảnh hưởng đến kết quả nghiên cứu, nhưng họ vẫn đưa ra kết luận ban đầu là việc sinh nhiều lần dường như không phải là yếu tố nguy cơ rõ ràng cho tình trạng loãng xương ở thời kỳ hậu mãn kinh.

BS Dương Khuê Nghi

Nguồn : Turan V. Acta Obstet Gynecol Scand. 2011;doi:10.1111/j.1600-0412.2011.01250.x. (www.ORGYN.com)