Hiện nay, việc đánh giá chất lượng tinh trùng chủ yếu dựa vào kết quả tinh dịch đồ. Tuy nhiên hầu hết các trung tâm IVF, kết quả đánh giá chủ yếu dựa vào các đặc điểm bên ngoài của tinh trùng. Trong khi đó, một yếu tố khác là sự toàn vẹn của DNA tinh trùng - đóng vai trò quan trọng liên quan đến khả năng thụ tinh, sự phát triển của phôi, khả năng làm tổ của phôi thì chưa được thể hiện trong kết quả tinh dịch đồ. Nhiều nghiên cứu cho thấy mức độ phân mảnh DNA tinh trùng (SDF - Sperm DNA fragment) có liên quan đến tỉ lệ sẩy thai cũng như một số kết cục lâm sàng khác trong kết quả điều trị thụ tinh ống nghiệm. Bài review của Agarwal và cộng sự nhằm giải thích rõ hơn về các test đánh giá DNA tinh trùng, hiệu quả mà nó mang lại nhằm xác định xét nghiệm SDF có giá trị lớn nhất trong đánh giá chất lượng tinh trùng.
SDF bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như quá trình đóng gói nhiễm sắc thể tinh trùng, sự tác động của các gốc oxy hóa tự do nội bào, bất thường trong quá trình apoptosis... Tuy nhiên việc đánh giá SDF hiện nay chưa mang lại nhiều hiệu quả trong điều trị lâm sàng. Nghiên cứu này đưa ra các test để đánh giá chỉ số SDF. Tổng cộng có 8 test SDF được đề cập (AO test, AB staining, Tunel, SCSA, SCD…). Dựa trên các dữ liệu thu thập thực tế, các chuyên gia có thể đưa ra chỉ định hợp lý trong việc sử dụng test đánh giá SDF nhằm mang lại kết quả lâm sàng tốt nhất.

Các test SDF được thực hiện trên các đối tượng mắc bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh (varicocele), có chỉ số chất lượng tinh trùng thấp (borderline) và chỉ số chất lượng bình thường. Kết quả cho thấy các test SDF đem lại hiệu quả khi thực hiện trên các đối tượng mắc bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh. Đối với những bệnh nhân nam có tỉ lệ SDF cao, tinh trùng oligozoospermia hoặc thất bại IVF nhiều chu kì, việc sử dụng tinh trùng thu nhận từ tinh hoàn mang lại một số lợi ích so với tinh trùng thu nhận từ mẫu xuất tinh. Đối với các bệnh nhân nam vô sinh có tiền sử tiếp xúc với các chất độc hại (hút thuốc) hoặc lớn tuổi, tỷ lệ SDF cao hơn người bình thường. Tương tự, béo phì do rối loạn nội tiết tố cũng có thể dẫn đến SDF. Với các đối tượng này, khi làm test DNA tinh trùng có thể mang lại nhiều lợi ích. Dựa vào kết quả chẩn đoán có thể giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng tinh trùng bằng việc thay đổi các thói quen sống. Ngoài ra, nó còn giúp dự đoán khả năng có thai, để từ đó các chuyên gia có thể theo dõi các phản hồi từ bệnh nhân nhằm có sự can thiệp hợp lý.

Như vậy, sử dụng test DNA tinh trùng vô cùng cần thiết trong việc đánh giá SDF. Và trong tương lai yếu tố SDF nên được đánh giá kèm với các chỉ số tinh dịch đồ khi điều trị hiếm muộn.

Nguồn: Clinical utility of sperm dna fragmentation testing: practice recommendations based on clinical scenarios. Transl Androl Urol. 2016 Dec; 5(6): 935–950. doi: 10.21037/tau.2016.10.03

Từ khóa: Lợi ích lâm sàng của thử nghiệm đánh giá phân mảnh dna tinh trùng: khuyến nghị thực tiễn phụ thuộc vào trường hợp lâm sàng