Hội chứng buồng trứng đa nang (Polycystic ovary syndrome - PCOS) là tình trạng bệnh lý với các vấn đề về chuyển hóa và sinh sản có thể ảnh hưởng lên sức khỏe xương. Kết quả các nghiên cứu trước đây chưa đồng thuận về nguy cơ gãy xương, mật độ xương (bone mineral density - BMD), các marker xương dẫn đến câu hỏi đặt ra: liệu PCOS cải thiện hay ảnh hưởng xấu lên sức khỏe xương?

Một tổng quan hệ thống và phân tích gộp được tiến hành nhằm nghiên cứu ảnh hưởng của PCOS lên các marker xương, mật độ xương và nguy cơ gãy xương.
Dữ liệu được thu thập từ nguồn PubMed, EMBASE và Cochrane với các nghiên cứu từ 1/1/1990 đến 9/10/2018. Tiêu chuẩn nhận bệnh gồm các phụ nữ trên 18 tuổi, được chẩn đoán PCOS và chia nhóm dựa theo giá trị BMI trung bình của bệnh nhân: <27 kg/m² hoặc ≥27 kg/m². Từ đó các tác giải đánh giá kết quả dựa trên sai phân trung bình (mean difference - MD), sai phân chuẩn trung bình (standardized MD - SMD), tỷ lệ các biến cố bất lợi (hazard ratio - HR).

Sau khi tìm kiếm tài liệu dựa trên tiêu đề và tóm tắt nghiên cứu, các tác giả chọn ra 80 nghiên cứu đủ điều kiện và đọc toàn văn, từ đó 23 nghiên cứu được lựa chọn phân tích cụ thể. Đa số các nghiên cứu có chất lượng tốt dựa theo thang điểm đánh giá Newcastle-Ottawa (NOS; score ≥6). Phân tích gộp trên 21 nghiên cứu với 31383 phụ nữ mắc PCOS và 102797 phụ nữ thuộc nhóm chứng.

Kết quả cho thấy:

• So với nhóm chứng, phụ nữ mắc PCOS và BMI <27 kg/m², có mật độ xương thấp hơn tại các vị trí xương đùi (MD, -0.04; 95% CI, -0.07 - 0.00; I² = 31%; P = 0.22), và xương cột sống (MD, -0.07; 95% CI, -0.13 - -0.01; I² = 70%; P < 0.01). Trong khi nhóm có BMI ≥27 kg/m², không có sự khác biệt về mật độ xương (xương đùi: MD, 0.02; 95% CI, -0.02 - 0.05; I² = 20%, P = 0.29; xương cột sống: MD, 0.02; 95% CI, -0.06 - 0.05; I² = 0%; P = 0.84).
• Osteocalcin (protein tạo xương được sản xuất từ nguyên bào xương) giảm đáng kể ở nhóm phụ nữ mắc PCOS có BMI <27 kg/m² (SMD, -2.68; 95% CI, -4.70 - -0.67; I² = 98%; P < 0.01), tuy nhiên với phụ nữ có BMI ≥27 kg/m², không có sự khác biệt giữa nhóm PCOS và nhóm chứng.
• Có ít nghiên cứu (n=3) báo cáo về tỷ lệ gãy xương trong nhóm phụ nữ mắc PCOS. Xét tỷ lệ biến cố bất lợi (HR) về gãy xương, không thấy sự khác biệt giữa nhóm PCOS và nhóm chứng.

Từ các bằng chứng trên, có thể giả định rằng hội chứng buồng trứng đa nang trên các phụ nữ với BMI <27 kg/m² có mối liên quan mật thiết đến giảm mật độ xương (xương đùi, xương sống), giảm quá trình tạo xương, và các thông số về xương ở phụ nữ mắc PCOS phần nào liên quan đến tình trạng béo phì. Từ đó, cần có các nghiên cứu trong tương lai làm rõ vấn đề tăng nguy cơ gãy xương ở các phụ nữ có hội chứng buồng trứng đa nang.

Nguồn: Júlia Mottecy Piovezan, Melissa Orlandin Premaor, Fábio Vasconcellos Comim. Negative impact of polycystic ovary syndrome on bone health: a systematic review and meta-analysis. Hum Reprod Update. 2019 Aug 2. Doi: 10.1093/humupd/dmz020.

Từ khóa: Ảnh hưởng của hội chứng buồng trứng đa nang lên sức khỏe xương