CNSH. Nguyễn Trung Kiên – IVF Vạn Hạnh, Bệnh viện Vạn Hạnh.
 

1. Giới thiệu

Xã hội phát triển kéo chúng ta vào guồng quay bận rộn, giới trẻ ngày nay thường chọn sinh con muộn để tập trung cho sự nghiệp. Việc này khiến tuổi trung bình của cha và mẹ các bé sinh ra ngày càng tăng. Chính điều đó cũng dẫn đến tuổi người đi khám và phát hiện vô sinh tăng theo. Lựa chọn sinh con muộn khá phổ biến và là mối lo lớn ở nhiều quốc gia.
Tuổi mẹ cao từ lâu đã được công nhận là tiềm ẩn nhiều nguy cơ và thường gây bất lợi cho quá trình tìm con của các bậc phụ huynh, cả trong thai kỳ tự nhiên và trong thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Mẹ lớn tuổi cũng đối mặt với nhiều biến chứng sản khoa như sảy thai, sinh non, con sinh ra nhẹ cân, tử vong sau sinh hay phải sinh mổ (bị động).
Tuổi của người cha cao dường như cũng có liên quan đến thai lưu, dị tật bẩm sinh và đặc biệt là sứt môi và trisomy 21. Tuy nhiên, tác động của tuổi cha cao đối với khả năng sinh sản vẫn còn đang được tranh luận. Một phân tích tổng hợp cho thấy tuổi của người cha tỉ lệ nghịch với chất lượng tinh trùng. Một nghiên cứu khác báo cáo tỷ lệ sảy thai ngày càng tăng khi tuổi của người cha ngày càng cao. Trong khi đó, tác động của tuổi cha cao đối với kết quả IVF vẫn chưa rõ ràng. Vì tuổi của người mẹ rõ ràng là yếu tố gây nhiễu chính khi tìm kiếm kết quả lâm sàng trong các chu kỳ IVF tự thân, vì xu hướng tuổi vợ chồng thường gần nhau nên tuổi vợ cũng thường cao trong các chu kỳ có chồng lớn tuổi. Vậy nên mô hình hiến noãn dường như đặc biệt phù hợp để nghiên cứu xem liệu tuổi của người cha có hay không liên quan chặt chẽ với việc giảm tỷ lệ trẻ sinh sống trong IVF. Các nghiên cứu hiện có không đồng nhất về thiết kế, dẫn đến kết quả không nhất quán. Phân tích tổng hợp này được thực hiện nhằm mục đích đánh giá mối liên quan giữa tuổi của người cha và tỷ lệ trẻ sinh sống (LBR) trong các chu kỳ hỗ trợ sinh sản sử dụng noãn từ người hiến. Bên cạnh đó, quan hệ giữa tuổi của người cha với tỷ lệ thai lâm sàng và sẩy thai sớm cũng được đưa vào khảo sát để mở rộng góc nhìn toàn cảnh hơn.
 

2. Thiết kế nghiên cứu

Tất cả các nghiên cứu (bao gồm nghiên cứu tiến cứu và thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên) liên quan đến các cặp vợ chồng hiếm muộn tham gia làm IVF (có thể sử dụng ICSI hoặc không) với noãn từ người hiến. Kết quả về tỉ lệ trẻ sinh sống (LBR) và tuổi cha được thu thập và phân tích. Các kết quả khác gồm tỷ lệ thai lưu, tỷ lệ thai lâm sàng, tỷ lệ sảy thai sớm, tỷ lệ làm tổ và tỷ lệ thụ tinh cũng được thu nhận kèm theo.
Tài liệu trong nghiên cứu được tham khảo từ PubMed, Embase và Thư viện Cochrane, tập trung vào các nghiên cứu được viết bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp từ ngày 30 tháng 6 năm 2021 trở về trước.
 

3. Kết quả

   3.1. Lựa chọn nghiên cứu
Tổng cộng 883 nghiên cứu liên quan được tìm thấy. Sau khi loại bỏ các nội dung trùng lặp và không phù hợp, 10 nghiên cứu đủ điều kiện với khoảng 10.527 chu kỳ với noãn hiến đã được đưa vào phân tích trong bài tổng quan này.
   3.2. Tổng hợp kết quả
Phân tích cho thấy LBR có xu hướng giảm khi tuổi của người cha tăng lên (−0,0055; KTC 95% (−0,0093; −0,0016), p = 0,006), với hệ số không đồng nhất thấp (I² = 25%). Tuy nhiên, nhóm tác giả không phát hiện ra một ngưỡng thay đổi cụ thể nào.
Tỷ lệ thai lâm sàng (CPR) có xu hướng giảm khi tuổi của người cha tăng lên (−0,0038; KTC 95% (−0,0080; −0,0003), I²=15%) nhưng đã không mang ý nghĩa thống kê (p=0,07). Tỷ lệ sẩy thai cũng được phân tích nhưng không rút ra được kết luận gì vì những nghiên cứu này có kết quả trái ngược nhau.
 

4. Thảo luận

Phân tích tổng hợp này dựa trên 10.527 chu kỳ hiến noãn, chứng minh rằng tuổi của nam giới có tác động tiêu cực đến tỷ lệ trẻ sinh sống trên mỗi lần chuyển. Tình trạng tiêu cực này sẽ tăng dần và diễn ra xuyên suốt trong cuộc đời sinh sản của nam giới (20–60 tuổi) và không thể xác định ngưỡng nào cho tuổi của nam giới. Sau khi loại trừ một nghiên cứu có nguy cơ gây nhiễu, và phân tích tổng thể cho thấy LBR trong chu kỳ hiến noãn là −0,0051 (KTC 95%, −0,0090; −0,0013, p=0,008) có nghĩa là khi người đàn ông tăng thêm 1 tuổi thì tỉ lệ LBR giảm thêm 0,5%. Xu hướng tương tự cũng được tìm thấy ở tỷ lệ thai lâm sàng, nhưng không có ý nghĩa thống kê.
Về mối quan hệ giữa tuổi nam giới và thông số tinh dịch đồ. Trong một phân tích tổng hợp của Sagi-Dain L và cộng sự (2015), các tác giả nhận thấy rằng thể tích tinh dịch và khả năng vận động của tinh trùng có thể giảm khi tuổi nam giới tăng nhưng các đặc điểm khác của tinh trùng, như mật độ và hình thái lại không liên quan. Việc lựa chọn tinh trùng sử dụng ICSI trong phần lớn các chu kỳ cũng có thể là yếu tố gây khó khăn cho quá trình nghiên cứu. Tình trạng phân mảnh DNA tinh trùng cũng đã được chứng minh có liên quan đến sự lão hóa ở nam giới trong một số nghiên cứu. Điều này có thể là do suy giảm biểu hiện của các hệ thống sửa chữa tổn thương DNA trong ống sinh tinh. Song song, sự thay đổi các thông số của tinh trùng khi tuổi nam giới tăng lên có thể là do sự mất cân bằng giữa các gốc oxy hóa tự do (ROS) và chất chống oxy hóa, dẫn đến stress oxy hóa.
Một số nghiên cứu gần đây đã báo cáo mối liên hệ tiêu cực giữa tuổi của người cha và sự phát triển phôi giai đoạn sớm in-vitro. Van Opstal J và cộng sự (2021) nhận thấy rằng cơ hội có được phôi 8 tế bào chất lượng cao nhất vào ngày thứ 3 thấp hơn đáng kể ở những người đàn ông lớn tuổi. Mặt khác, quan hệ giữa tuổi của người cha và tỷ lệ dị bội phôi vẫn đang được tranh luận.
 

5. Kết luận

Phân tích tổng hợp này chứng minh rằng tuổi nam giới càng cao có thể kéo theo tỷ lệ trẻ sinh sống giảm đáng kể. Mặc dù điều này cần được xác nhận thêm, nhưng thông tin này rất quan trọng để tư vấn cho những người đàn ông đang cân nhắc việc trì hoãn sinh con vì sự nghiệp hay bất kỳ trở ngại gì.
 
 
Nguồn: Begon, Emmanuelle, et al. "Does paternal age affect the live birth rate in donor oocyte cycles? A systematic review and meta-analysis." Journal of Assisted Reproduction and Genetics (2023): 1-10.

Từ khóa: Tuổi cha, hiến noãn, tỉ lệ sống, meta-analysis, công nghệ hỗ trợ sinh sản.