Trong những nghiên cứu trước đây thường nói về mối liên quan giữa nồng độ lactate trong dịch âm đạo và tình trạng vỡ ối non ở những thai ≥ 34 tuần tuổi thì có một nghiên cứu đầu tiên cho thấy mối liên quan giữa nồng độ lactate và khởi phát tự nhiên chuyển dạ sanh non ở thai < 34 tuần tuổi.

Tiên đoán khởi phát tự nhiên của chuyển dạ có giá trị rất đặc biệt ở những thai kỳ non tháng, vì việc cho steroids trước khi sanh sẽ giúp cho sự phát triển của các cơ quan trong cơ thể cải thiện.

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu ở viện Karolinska bệnh viện Soder Stockholm, Thụy Điển, khảo sát những sản phụ tại phòng sanh được nghi ngờ là vỡ ối non trong chuyển dạ sanh non thời gian từ tháng 4 năm 2002 đến tháng 3 năm 2004. Nghiên cứu bao gồm 86 phụ nữ đơn thai với tuổi thai từ 20 đến 36 tuần. Nồng độ lactate trong dịch âm đạo sẽ được đem phân tích.

Những kết quả nghiên cứu cho thấy nồng độ lactate liên quan chặt chẽ với khởi phát chuyển dạ tự nhiên trong vòng 48 giờ.

• Trong 23 sản phụ có nồng độ lactate cao trên 4,5 mmol/l (lac test dương tính) 87% sẽ có khởi phát chuyển dạ tự nhiên trong vòng 48 giờ.
• Trong 58 sản phụ có nồng độ lactate thấp hơn hay bằng 4,5 mmol/l (lac test âm tính) chỉ có 5% là khởi phát chuyển dạ tự nhiên trong 48 giờ.
• Thời gian trung bình từ lúc khảo sát cho đến khi chuyển dạ tự nhiên ở những người có nồng độ lactate cao và những người có nồng độ lactate thấp lần lượt là 13,6 giờ và 48 ngày.

Vỡ ối non trong chuyển dạ sanh non được định nghĩa là vỡ màng ối của thai nhi xảy ra trước khi chuyển dạ bắt đầu ở những thai phụ mang thai < 37 tuần. Vỡ ối non trong chuyển dạ sanh non chiếm 1/3 những trường hợp sanh non và thường đi kèm với những nguy cơ của sanh non, dẫn theo hậu quả tăng nguy cơ của bệnh suất và tử suất chu sinh. Chẩn đoán chính xác vỡ ối non trong chuyển dạ sanh non quyết định tới sức khỏe cũng như sự sống còn của trẻ sơ sinh.

Bác sĩ Eva Wiberg-Itzel thuộc phòng nghiên cứu khoa học của viện Karolinska cho biết : Trước đây, bác sĩ thường dựa vào biện pháp kinh điển để chẩn đoán vỡ ối non, ví dụ như hỏi bệnh sử, quan sát thấy dịch ối chảy ra ngoài âm đạo trong trường hợp dễ, quan sát dưới kính hiển vi nước ối hay những xét nghiệm sinh hóa, trong những trường hợp khó hơn là lượng ối chảy ra rất ít, không liên tục. Tuy nhiên vẫn thiếu những dấu chỉ điểm trên lâm sàng để dự đoán được chuyển dạ sanh non và thật may là đã có một phương pháp mới đáng tin cậy để chẩn đoán vỡ ối non trong chuyển dạ sanh non.

Giáo sư Philip Steer, trưởng biên tập tạp chí BJOG  cũng nêu quan điểm :  xác định lactate dường như hứa hẹn như là một dụng cụ để dự đoán khởi phát chuyển dạ sanh non ở những phụ nữ nghi ngờ vỡ ối non. Một lac test dương tính có liên hệ chặt chẽ với chuyển dạ sẽ khởi phát tự nhiên hơn là việc thấy nước ối chảy ra.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng cần có thêm những nghiên cứu sâu hơn để củng cố kết quả mà nghiên cứu họ đạt được. Lac test là một bước tiến quan trong trong xử trí những trường hợp nghi ngờ ối vỡ non. Chẩn đoán ối vỡ non chính xác hơn có thể giúp bác sĩ quyết định thời gian lưu sản phụ lại bệnh viện và thời điểm cho steroid trước sanh.

BS Phan Thị Ngọc Minh

Nguồn: Royal College of Obstetricians and Gynaecologists