Một nghiên cứu quan sát lớn đã cung cấp các dữ liệu mới về ảnh hưởng của thai kỳ đầu tiên và tuổi thai đối với nguy cơ tiền sản giật trong lần mang thai thứ 2.

Các nhà nghiên cứu thuộc bệnh viện Aberdeen Maternity, Scotland, đã phân tích các dữ liệu của Aberdeen Maternity và Neonatal Databank từ năm 1986 đến năm 2006, để xác định những phụ nữ bị tiền sản giật khi mang thai lần thứ 2. Tiền sản giật được định nghĩa khi huyết áp tâm thu lớn hơn hoặc bằng 110 mmHg vào bất cứ thời điểm nào, hoặc huyết áp tâm trương lớn hơn hoặc bằng 90 mmHg được đo ít nhất 2 lần cách nhau ít nhất 4 giờ; cộng với đạm niệu lớn hơn hoặc bằng 300 mg trong 24h hoặc trong 2 mẫu nước tiểu được lấy cách nhau ít nhất 4 giờ.

Nhìn chung, có 903 trường hợp tiền sản giật trong thai kỳ lần 2 được xác định trong tổng số dân số nghiên cứu là 24.500 phụ nữ - tần suất mắc bệnh là 3,7%. Số ca mắc bệnh giảm xuống còn 352 ca (1,3%) nếu chỉ xét những trường hợp mang thai lần đầu đủ tháng.

Khi xét những ca mang thai lần đầu, tần suất mới mắc của tiền sản giật là 4,8%. Khi xét lần mang thai thứ 2, trong số 903 phụ nữ bị tiền sản giật, có 167 ca có tiền sử bị tiền sản giật (tỉ lệ tái phát là 14,2%).

Các nhà nghiên cứu đã đánh giá các yếu tố nguy cơ với các dữ liệu tham khảo từ một nhóm chứng gồm các phụ nữ có thai kỳ lần 2 bình thường. Các phụ nữ này được đối chiếu với nhau bởi số lần sinh và năm sinh (để loại trừ ảnh hưởng của những tiến bộ trong kiến thức thực hành y khoa qua thời gian nghiên cứu). Các yếu tố có liên quan có ý nghĩa thống kê với tiền sản giật trong lần mang thai thứ 2 bao gồm:

· Tiền căn tiền sản giật: tỉ số chênh hiệu chỉnh là 5,12 (khoảng tin cậy 95% là 4,42-6,48).

· Tiền căn tăng huyết áp thai kỳ: tỉ số chênh hiệu chỉnh là 1,58 (khoảng tin cậy 95% là 1,4-2,2).

· Tiền căn sẩy thai: tỉ số chênh hiệu chỉnh đối với sẩy thai trong 3 tháng đầu là 5,44% (khoảng tin cậy 95% là 3,12-6,32); đối với sẩy thai trong 3 tháng giữa là 4,22 (khoảng tin cậy 95% là 2,54-7,03) so với những phụ nữ sinh con so đủ tháng.

· Tiền căn sinh non hoặc cực non: tỉ số chênh hiệu chỉnh đối với sinh non từ 25-32 tuần là 2,32 (khoảng tin cậy 95% là 1,62-3,32); tỉ số chênh hiệu chỉnh đối với sinh non từ 33-36 tuần là 1,62 (khoảng tin cậy 95% là 1,46-1,72) so với những người sinh đủ tháng (hơn 37 tuần tuổi thai).

Các nhà nghiên cứu (Bhattacharya S và cộng sự) ghi nhận rằng tỉ lệ tái phát trong nghiên cứu của họ là 14,2% cũng tương đồng với tỉ lệ 13-18% trong y văn. Phát hiện chính của nghiên cứu này là sự gia tăng gấp 5 lần nguy cơ tiền sản giật nếu nó đã từng xảy ra trong thai kỳ đầu tiên cũng phù hợp với các nghiên cứu khác.

Các nhà nghiên cứu kết luận rằng các phát hiện này sẽ giúp các bác sĩ lâm sàng có thể tư vấn phù hợp cho bệnh nhân của mình về nguy cơ tiền sản giật. Nguy cơ tiền sản giật khi mang thai lần 2 chỉ hơn 1% nếu bệnh nhân sinh đủ tháng trong lần mang thai đầu. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có tiền căn bị sẩy thai sớm, sinh non hoặc phải kết thúc thai kỳ trước 37 tuần tuổi thai trong lần mang thai đầu, thì nguy cơ này sẽ đạt đến mức độ tương tự như những phụ nữ chưa sinh lần nào (4-8%).

Nguồn: European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 2009

BS Nguyễn Khánh Linh