So sánh hiệu của ba phương pháp chuẩn bị tinh trùng: bơi lên, ly tâm đẳng tỉ trọng và vi dòng chảy

Tin tức

on Sunday 01-06-2025 11:07pm

Viết bởi: ngoc

CNSH. Nguyễn Ngọc Lâm – Olea Fertility, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Giới thiệu

Trong bốn thập kỷ qua, có khoảng 7% nam giới mắc các vấn đề liên quan đến việc giảm khả năng sinh sản. Điều đáng nói là chỉ số phân mảnh DNA tinh trùng (DNA fragmentation index – DFI) ngày càng tăng ngay cả khi các thông số tinh dịch bình thường hay bất thường. Điều này làm kéo dài thời gian mang thai, giảm tỷ lệ thụ tinh và sự phát triển của phôi. Vì vậy, việc chuẩn bị tinh trùng trong các phương pháp hỗ trợ sinh sản đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Hai kỹ thuật chuẩn bị tinh trùng được sử rộng rãi hiện nay là phương pháp bơi lên (Swim-up) và ly tâm đẳng tỉ trọng (Density gradient centrifugation – DGC). Phương pháp bơi lên có thể giúp thu nhận được tinh trùng có độ di động cao, tuy nhiên lại gặp bất lợi trong trường hợp mẫu có khả năng di động kém. Mặt khác, DGC có khả năng áp dụng ở phổ mẫu rộng hơn nhưng sẽ làm ảnh hưởng đến DNA tinh trùng do phải sử dụng các bước ly tâm trong quy trình.
Phương pháp vi dòng chảy đã được nghiên cứu và nhắm đến như một phương án để cải thiện những nhược điểm của hai phương pháp trên. Để đạt được điều đó 3 phương pháp này đã được đem ra để so sánh về hiệu quả trong việc chuẩn bị tinh trùng. Các tiêu chí được đưa ra là khả năng di động, hình thái và mức độ phân mảnh DNA tinh trùng. Ngoài ra, nghiên cứu còn muốn làm sáng tỏ việc phương pháp vi dòng chảy có tác động như thế nào đến hai trong các yếu tố tạo nên các gốc oxy hóa tự do (Reactive Oxygen Species – ROS) là superoxide (O₂^-) và hydrogen peroxide (H₂O₂) nội bào của tinh trùng.

Vật liệu và phương pháp

Đây là một nghiên cứu tiến cứu, một thiết bị vi dòng chảy của hãng Puhua Technology (Thành Đô, Trung Quốc) được sử dụng để so sánh với hai phương pháp bơi lên và DGC thông qua bốn chỉ số: Khả năng di chuyển, hình thái của tinh trùng, chỉ số phân mảnh DNA và mức ROS. Tổng cộng có 12 bệnh nhân tham gia nghiên cứu (độ tuổi trung bình 32,5 ± 4,2 tuổi), có tinh dịch với mật độ trung bình 45,3 ± 12,1 (triệu/ml), tinh trùng di động tiến tới 52,4 ± 8,7 (%) và hình dạng bình thường dao động trong 6,2 ± 1,8 (%). Tinh dịch của 12 bệnh nhân đánh giá tinh dịch đồ theo tổ chức y tế thế giới bản 5 (World Health Organization - WHO, 2010). Phần tinh dịch còn lại được sử dụng để chuẩn bị tinh trùng theo cả ba phương pháp bơi lên, DGC và vi dòng chảy. Tinh trùng sau khi thu nhận từ ba phương pháp sẽ được đông lạnh và đánh giá sự phân mảnh của tinh trùng sau khi rã đông.

Kết quả

Khả năng di động và hình thái

Tổng số tinh trùng di động và phầm trăm tinh trùng di động tiến tới ở phương pháp vi dòng chảy là cao nhất. Tỉ lệ di động của cả 2 phương pháp bơi lên (67%) và vi dòng chảy (69%) đều cao hơn so với phương pháp DGC (43%) có ý nghĩa thống kê.
Phần trăm tỉ lệ hình dạng tinh trùng bình thường có phần nhỉnh hơn ở phương pháp vi dòng chảy so với hai phương pháp còn lại nhưng không có ý nghĩa về mặt thống kê.

Tính toàn vẹn DNA tinh trùng

DFI thấp hơn đáng kể ở tinh trùng được chuẩn bị bằng vi dòng chảy và bơi lên so với DGC (1% và 7% so với 25%, P<0,05).
Tương tự khi so sánh DFI ở tinh trùng của vi dòng chảy và bơi lên so với mẫu tinh dịch tươi cũng thấp hơn có ý nghĩa thống kê (1% và 7% so với 24%, P<0,01).

Mức độ ROS

Mức độ H₂O₂nội bào tương tự nhau ở cả ba phương pháp.
Mức độ O₂^- ty thể thấp hơn đáng kể ở tinh trùng được chuẩn bị bằng vi dòng chảy so với tinh dịch tươi (27 so với 62, P<0,05).

Đông lạnh tinh trùng có làm tăng phân mảnh DNA tinh trùng ở cả 3 phương pháp chọc lọc tinh trùng?

Sau khi đông lạnh và rã đông, tinh trùng được chuẩn bị bằng vi dòng chảy và bơi lên có sự phân mảnh DNA tinh trùng thấp hơn đáng kể so với DGC (lần lượt là 2%, 8% so với 35%, P<0,001 và P<0,0001).

Bàn luận

Nghiên cứu này cho thấy vi dòng chảy là một phương pháp đầy tiềm năng để thu nhận tinh trùng. Tuy nhiên cỡ mẫu nhỏ, nghiên cứu tại một trung tâm và thời gian nghiên cứu ngắn là những trở ngại khiến kết quả của nghiên cứu này cần thêm nhiều bằng chứng. Mặt khác, nghiên cứu cần đi đến những tiêu chí quan trọng hơn được quan tâm trong hỗ trợ sinh sản như: tỷ lệ thụ tinh, chất lượng phôi hay tỉ lệ mang thai. Một tiêu chí cần phải xem xét nữa là việc các đánh giá tinh dịch đồ dựa theo tiêu chí của tổ chức y tế thế giới phiên bản thứ 5 (WHO 2010), trong khi các hướng tiếp cận hiện nay đang sử dụng ấn bản thứ 6.

Kết luận

Chuẩn bị tinh trùng bằng phương pháp vi dòng chảy có khả năng chọn lựa được tinh trùng chất lượng cao với khả năng di chuyển, hình thái tốt, DFI thấp và O₂^- ty thể giảm hơn so với DCG. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu với cỡ mẫu lớn hơn để xác nhận những phát hiện này.

Tài liệu tham khảo: Wen, Z. N., Duan, L., Chen, Y., Qiu, Q. H., Liu, G., Luo, N., Li, P. H., Tian, E. P., & Ge, R. S. (2025). Comparative Efficacy of Swim-Up, Density-Gradient Centrifugation, and Microfluidic Sorting in Sperm Preparation, and the Impact on Motility, Morphology, and DNA Integrity. International journal of general medicine, 18, 2355–2366. https://doi.org/10.2147/IJGM.S517575.

Từ khóa: Chuẩn bị tinh trùng, phân mảnh DNA tinh trùng, vi dòng chảy, O2- ty thể, công nghệ hỗ trợ sinh sản

Các tin khác cùng chuyên mục: