CNSH. Trần Hồ Khánh Duyên
Bệnh viện Đại Học Y Dược Buôn Ma Thuột
 
Sự phát triển của các kỹ thuật thủy tinh hóa và việc áp dụng chiến lược trữ phôi toàn bộ đã làm tăng hiệu suất của các chu kì chuyển phôi trữ lạnh (frozen embryo transfer - FET) trong thập kỷ qua. Trong chu kỳ FET, phôi có thể tránh được tác động bất lợi từ chu kì kích thích buồng trứng trước đó; do đó, kết quả mang thai sau FET cao hơn sau khi chuyển phôi tươi. Hơn nữa, kỹ thuật thủy tinh hóa có thể đảm bảo thời gian xét nghiệm di truyền tiền làm tổ. Tuy nhiên, xem xét rằng thủy tinh hóa và rã đông phôi là các quy trình tốn thời gian, các phác đồ mới nên được phát triển để cải thiện quy trình làm việc trong phòng thí nghiệm phôi học.
 
Để thủy tinh hóa thành công, cần các chất bảo vệ đông lạnh, chẳng hạn như ethylene glycol và dimethyl sulfoxide, và khử nước bằng chất bảo vệ đông lạnh không thẩm thấu, chẳng hạn như sucrose hoặc trehalose. Tuy nhiên, quá trình rã đông phôi liên quan đến hai điểm quan trọng: loại bỏ các chất bảo vệ đông lạnh thẩm thấu và bù nước. Để loại bỏ các chất bảo vệ đông lạnh thẩm thấu, dung dịch rã đông có nồng độ chất bảo vệ đông lạnh không thấm cao hơn (1,0 mol / l sucrose hoặc trehalose) dung dịch thủy tinh hóa (0,5 mol/l sucrose hoặc trehalose). Phôi đã được rã đông sau khi loại bỏ chất bảo vệ đông lạnh sẽ được bù nước nhẹ nhàng thông qua quá trình chuyển qua nhiều bước pha loãng, dung dịch pha loãng và dung dịch rửa để ngăn ngừa bù nước nhanh và quá mức.
 
Trái ngược với các giả thuyết trước đây, các nghiên cứu gần đây đã báo cáo một phác đồ rút gọn mới để rã đông phôi được gọi là 'bù nước một bước' hoặc 'rã đông một bước'. Trong giao thức này, phôi được rã đông trong dung dịch rã đông được chuyển trực tiếp vào môi trường nuôi cấy phục hồi. Các nghiên cứu này báo cáo rằng kết quả mang thai và chu sinh là tương đương giữa các phác đồ rút ngắn và thông thường. Tuy nhiên, các báo cáo kiểm tra ảnh hưởng của phác đồ rút ngắn đối với khả năng tồn tại của phôi trong ống nghiệm vẫn còn hạn chế. Các nghiên cứu gần đây đã báo cáo rằng việc bổ sung các dung dịch rã đông với axit béo đã phục hồi các giọt lipid trong tế bào chất và cải thiện khả năng phát triển của noãn và phôi sau rã, dẫn đến tăng tỷ lệ mang thai và trẻ sinh sống mà không có bất kỳ tác động phụ nào đến kết quả của bà mẹ và sản khoa. Nghiên cứu này nhằm đánh giá quy trình rã đông rút ngắn có ảnh hưởng đến khả năng tồn tại của tế bào và khả năng phát triển của phôi nang thủy tinh hóa ở người được rã đông có hoặc không có axit béo không?
 
Nghiên cứu được thực hiện trên 326 phôi nang hiến tặng đã được trữ lạnh. Các phôi nang được phân bổ ngẫu nhiên vào năm nhóm tùy thuộc vào dung dịch rã đông, phác đồ và môi trường nuôi cấy phục hồi:
+ Nhóm 1: Nhóm đối chứng thông thường, phôi nang rã đông được nhúng trong môi trường 37 không bổ sung axit béo trong 1 phút, dung dịch pha loãng ở 26–28 ° C (nhiệt độ phòng) trong 3 phút, dung dịch rửa 1 trong 5 phút và dung dịch rửa 2 trong 1 phút. Sau đó, chúng được chuyển vào môi trường nuôi cấy ở 37°C (5% O₂, 6% CO₂ và 89% N₂) trong 2 giờ.
+ Nhóm 2: Nhóm đối chứng rút gọn , phôi nang rã đông được nhúng trong môi trường 37 không bổ sung axit béo trong 1 phút . Sau đó, chúng được chuyển sang môi trường nuôi cấy ở nhiệt độ 37°C trong 2 giờ.
+ Nhóm 3: Nhóm bổ sung acid béo thông thường, phôi nang rã đông được nhúng trong môi trường 37 có bổ sung axit béo trong 1 phút, dung dịch pha loãng ở nhiệt độ phòng trong 3 phút, dung dịch rửa ở nhiệt độ phòng trong 5 phút và dung dịch rửa 2 ở nhiệt độ phòng trong 1 phút. Sau đó, chúng được chuyển vào môi trường nuôi cấy ở 37°C trong 2 giờ.
+ Nhóm 4: Nhóm rút gọn bổ sung acid béo, phôi nang rã đông được nhúng trong môi trường 37 bổ sung axit béo (trong 1 phút). Sau đó, chúng được chuyển vào môi trường nuôi cấy ở 37°C trong 2 giờ.
+ Nhóm 5: Nhóm rút gọn có bổ sung acid béo ở môi trường 37 và môi trường nuôi cấy. Phôi nang rã đông được nhúng trong môi trường 37 bổ sung axit béo trong 1 phút. Sau đó, chúng được chuyển sang môi trường nuôi cấy được bổ sung axit và nuôi cấy ở 37°C trong 2 giờ.
 
Sau đó sẽ đánh giá khả năng phục hồi thể tích của phôi, đo độ thẩm thấu, đánh giá tỷ lệ sống và tái nở rộng, đánh giá tỉ lệ apoptosis và ly giải của tế bào, kiểm tra lipid, sự phát triển của phôi và so sánh giữa các nhóm nghiên cứu.
 
Kết quả cho thấy mức độ phục hồi thể tích khoang phôi nang sau quá trình rã đông rút gọn cao hơn đáng kể so với quy trình rã đông thông thường (P = 0,0130–0,0278). Tuy nhiên, ở nhóm thực hiện rút ngắn quy trình rã phôi đối chứng có hiện tượng sụp khoang phôi. Tỷ lệ sống của phôi nang và tình trạng giãn nở sau quá trình nuôi cấy phục hồi là tương đương giữa năm nhóm. Tuy nhiên, tỷ lệ tế bào hoại tử tăng lên ở các nhóm rút ngắn (nhóm 2, nhóm 4 và nhóm 5) (P = 0,0160–0,0498). Tỷ lệ bám dính tương đương giữa tất cả các nhóm; tuy nhiên, diện tích phát triển nở rộng của phôi ở nhóm rã phôi có bổ sung acid béo thông thường cao hơn đáng kể so với các nhóm khác tại thời điểm 96 giờ (P = 0,0026–0,0487).
Hiệu quả của quy trình rã đông rút ngắn phụ thuộc vào các dung dịch rã đông được sử dụng. Quy trình rã đông rút ngắn này có thể cải thiện hiệu quả cũng như tiết kiệm thời giam làm việc. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu cụ thể hơn nữa về các quy trình này trước khi được giới thiệu rộng rãi.
 
Nguồn: Ezoe K, Miki T, Fujiwara N, Kato K. Influence of the shortened warming protocol on human blastocyst viability: an in-vitro experimental study. Reprod Biomed Online. 2025 Jan;50(1):104454. doi: 10.1016/j.rbmo.2024.104454. Epub 2024 Sep 23. PMID: 39675147.
 

Từ khóa: Phôi nang; Acid béo; Hoại tử; Tăng trưởng; Bù nước quá mức; Quy trình rã đông rút ngắn