CNSH. Khổng Tiết Mây Như – IVFMD
 
Tỉ lệ phôi lệch bội xảy ra ở ít nhất 25-30% phôi IVF và tăng dần theo độ tuổi (advancing maternal age – AMA). AMA được định nghĩa là tuổi ≥35, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản của phụ nữ vì giảm dự trữ buồng trứng và khả năng phát triển của noãn. Kỹ thuật xét nghiệm di truyền tiền làm tổ phát hiện lệch bội (preimplantation genetic testing for aneuploidy – PGT-A) được áp dụng phổ biến gần đây nhằm cải thiện kết cục trẻ sinh sống và giảm tỉ lệ sẩy thai sau IVF. Tuy nhiên, PGT-A có chi phí cao, đòi hỏi kỹ thuật cao nên khối lượng công việc cao hơn; vì vậy nếu chỉ có 1 hoặc 2 phôi nang thì việc chuyển phôi không cần PGT-A có vẻ thuận tiện hơn. Một nghiên cứu đã đánh giá liệu có nên PGT-A ở những bệnh nhân chỉ có ≤4 noãn sau chọc hút thì kết quả là tỉ lệ trẻ sinh sống (live birth rate – LBR) cao hơn trên mỗi lần chuyển phôi và tỉ lệ sẩy thai (miscarriage rate – MR) thấp hơn khi có PGT-A. Một phân tích tổng quan khác của Morin và cộng sự (2018) cũng cho rằng bệnh nhân đáp ứng buồng trứng kém (poor ovarian response – POR) vẫn có thể thực hiện PGT-A và giảm đáng kể MR cũng như gánh nặng cảm xúc nếu chuyển phôi có nguy cơ lệch bội nhưng không thực hiện xét nghiệm. Một bằng chứng khác cũng chứng minh thời gian mang thai ngắn hơn 3 tháng ở những bệnh nhân POR có PGT-A và chuyển phôi nguyên bội so với chuyển phôi (embryo transfer – ET) không PGT-A. Sau đó, một nghiên cứu hồi cứu cũng cho thấy hiệu quả tốt hơn trên những bệnh nhân chỉ có 1 phôi nang thực hiện PGT-A. Do đó, để lần nữa khẳng định về lợi ích của PGT-A như tránh ET lệch bội, MR thấp hơn trên mỗi thai kỳ lâm sàng và LBR cao hơn trên mỗi ET, đều góp phần rút ngắn thời gian kết thúc 1 chu kỳ IVF, thì các tác giả của bài này sẽ đánh giá cả hiệu quả và chi phí của PGT-A và ET nguyên bội so với ET không PGT-A ở những bệnh nhân chỉ có 1 hoặc 2 phôi nang. 
 
Nghiên cứu hồi cứu từ tháng 4/2013 đến tháng 7/2022 được thực hiện trên 368 chu kỳ không sinh thiết (non-PGT-A) và 1461 chu kỳ có sinh thiết (PGT-A) từ 1829 bệnh nhân. Sau chọn lọc các tiêu chí gồm độ tuổi vợ dao động từ 34-36 tuổi, số noãn MII 3-7, số phôi nang là 1-2 thì tổng cộng có 242 bệnh nhân ở mỗi nhóm. Kết cục chính là tổng thời gian từ lúc chọc hút đến kết thúc chu kỳ IVF; kết cục phụ là so sánh LBR trên mỗi lần ET, cLBR trên mỗi bệnh nhân, MR trên thai lâm sàng và trên mỗi bệnh nhân.
 
Ngoài ra, chi phí trung bình phát sinh tại trung tâm cho mỗi cặp đôi đã được tính toán và tỉ lệ chi phí – hiệu quả gia tăng (incremental cost-effectiveness ratio – ICER) được tính bằng cách lấy chênh lệch chi phí phát sinh chia cho chênh lệch số tháng thực hiện chu kỳ IVF hoặc chia cho MR của mỗi bệnh nhân. Chi phí điều trị bao gồm ET tươi hoặc đông lạnh đầu tiên là như nhau giữa 2 nhóm (€4500). Chi phí cho ET lần 2 là €1500. Chi phí PGT-A là €1500 dù sinh thiết 1 hay 2 phôi. Chi phí giữa bệnh nhân <35 hoặc ≥35 tuổi cũng được phân tích.
Đối với nhóm PGT-A, tỉ lệ nguyên bội trên mỗi phôi nang sinh thiết là 50% (IQR, 0-100%) ở mỗi bệnh nhân. Tuổi mẹ càng cao (≥40 tuổi) thì tỉ lệ nguyên bội càng giảm, dẫn đến tỉ lệ không chuyển bất kỳ phôi nào tăng lên ở bệnh nhân có 1 (89%) hoặc 2 phôi nang (58%).
-LBR giảm đáng kể ở nhóm non-PGT-A (16,2% so với 41,5%; P<0,001).
-MR trên thai lâm sàng ở nhóm non-PGT-A cao hơn (30,1% so với 13,9%; P=0,015).
-MR trên mỗi bệnh nhân là 9,5% so với 4,5% (P=0,049).
-cLBR trên mỗi bệnh nhân không có sự khác biệt đáng kể (23,6% so với 27,3%; P=0,404).
-Thời gian từ lúc bắt đầu chọc hút noãn đến kết thúc chu kỳ IVF lâu hơn rất nhiều ở nhóm non-PGT-A (131 ngày – 95% KTC 113-150; so với 74 ngày ở nhóm PGT-A – 95% KTC 61-887; P<0,001).
-ICER của mỗi nhóm là €499. Chi phí gia tăng không đáng kể khi xét đến lợi ích lớn hơn ở những phụ nữ ≥35 tuổi (€309) hoặc những cặp vợ chồng có 2 phôi nang thu được (€270). Đặc biệt, ở bệnh nhân ≥35 tuổi có 2 phôi nang thì ICER là €170.
-Dựa trên MR của mỗi bệnh nhân thì ICER là €18.968. Phụ nữ <35 tuổi có 1 phôi nang và PGT-A không được hưởng lợi. Ngược lại, bệnh nhân ≥35 tuổi hoặc với bệnh nhân có 2 phôi nang thì ICER lần lượt là €10.878 và €5780. Nếu là bệnh nhân ≥35 tuổi và có 2 phôi nang thì ICER là €3525.
Nhìn chung thì PGT-A cho kết quả lâm sàng tốt hơn ở mỗi lần ET nhưng cLBR ở mỗi bệnh nhân là tương đương nhau giữa có hoặc không PGT-A. Điều này chỉ ra rằng các ET tránh được trong nhóm PGT-A không làm giảm cơ hội đạt được ca sinh nở khỏe mạnh. Tuy nhiên, nó lại rút ngắn thời gian hơn, với hơn 1 nửa số ca sẩy thai. Mặc dù PGT-A có liên quan đến chi phí cao hơn nhưng hiệu quả về chi phí của nó là rõ ràng, đặc biệt là bệnh nhân AMA.
Tóm lại, PGT-A liên quan đến thời gian ngắn hơn cho chu kỳ IVF, MR thấp hơn và ET hiệu quả hơn. Những lợi thế này bù đắp cho các chi phí bổ sung liên quan đến PGT-A. Vì vậy, các nghiên cứu tương lai là cần thiết để khuyến khích trong nhiều bối cảnh kinh tế xã hội, chăm sóc sức khỏe và quần thể bệnh nhân khác nhau với bất kỳ cải tiến sắp tới nào về công nghệ hoặc quy trình PGT-A, để cung cấp cho các chuyên gia IVF và bệnh nhân theo quan điểm tiếp cận lâm sàng dựa trên bằng chứng, lấy bệnh nhân làm trung tâm và được cá nhân hóa.
 
Nguồn: Cimadomo D, Taggi M, Cimadomo V, Innocenti F, Albricci L and partners. Value of PGT-A when only one or two blastocysts are obtained: propensity-score matching and cost-effectiveness study. Ultrasound Obstet Gynecol. 2024 Nov.

Từ khóa: hiệu quả về chi phí, nguyên bội, IVF, sẩy thai, PGT-A