CNSH. Khổng Tiết Mây Như – IVFMD 

Thời điểm đánh giá thụ tinh trong in-vitro là 16-18h sau ICSI. Về cơ bản, những noãn thụ tinh có 2 tiền nhân (pronuclei – PN) được quan sát thấy sẽ tiếp tục nuôi cấy và được lựa chọn chuyển phôi. Những noãn trưởng thành không có tiền nhân (0PN) hoặc chỉ có 1 tiền nhân (1PN) sẽ được xem là thụ tinh bất thường. Tần suất xuất hiện hợp tử 0PN và 1PN lần lượt là 11,3-20% và 1,6-7,7% ở cả 2 chu kỳ IVF/ICSI. Mặc dù phôi từ hợp tử 0PN và 1PN có khả năng phát triển thành phôi nang và trẻ sinh ra khỏe mạnh nhưng chúng thường bị loại bỏ do tỉ lệ bất thường NST cao hơn. Vài nghiên cứu về di truyền của phôi 0PN và 1PN đã gợi ý rằng chúng có thể có NST bình thường và nên được cân nhắc chuyển nếu không có phôi từ hợp tử 2PN. Ngoài ra, nhiều báo cáo đã chứng minh rằng phôi 0PN và 1PN giai đoạn phân chia có tỉ lệ làm tổ (implantation rate – IR) và trẻ sinh sống (live birth rate – LBR) thấp hơn phôi 2PN cùng giai đoạn trong khi 2 tỉ lệ này không có sự khác biệt nếu là phôi nang. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác lại cho rằng phôi nang từ 0PN và 1PN cho tỉ lệ IR và LBR thấp hơn phôi nang từ 2PN đặc biệt là ở chu kỳ ICSI. Do đó, kết quả lâm sàng của phôi nang 0PN và 1PN từ các kỹ thuật thụ tinh khác nhau cần được nghiên cứu sâu hơn.Vì vậy, mục đích của nghiên cứu này nhằm đánh giá xem liệu phôi nang 0PN và 1PN từ chu kỳ ICSI có cho kết quả tương đương với chu kỳ IVF.
 
Đây là một nghiên cứu phân tích hồi cứu về sự hình thành phôi nang từ hợp tử 0PN và 1PN trong cả 2 chu kỳ IVF và ICSI nhằm so sánh kết quả lâm sàng của chuyển đơn phôi nang trữ có nguồn gốc từ hợp tử 0PN và 1PN cũng như kết quả di truyền sau phân tích PGT-A. Tỉ lệ phôi nang hữu dụng của 7084-0PN, 2238-1PN và 72266-2PN trong 19631 chu kỳ IVF và 12377 chu kỳ ICSI được phân tích trong khoảng thời gian từ T3/2018 – T12/2021. Các tỉ lệ lâm sàng được so sánh bao gồm tỉ lệ thai lâm sàng (clinical pregnancy rate – CPR), LBR và tỉ lệ sẩy thai (miscarriage rate – MR).
 
Kết quả cho thấy:
Từ hợp tử 2PN, tỉ lệ phôi nang N5 và phôi nang chất lượng tốt (N5+N6) lần lượt là 69,6% và 44,7% ở IVF tương đương với 61,6% và 42,9% ở ICSI (P<0,05). Tỉ lệ phôi nang hữu dụng ở cả 2 chu kỳ là 53,4% và 49,8% (P<0,05). Kết quả lâm sàng bao gồm CPR, LBR và MR ở IVF lần lượt là 50,7%; 42,3% và 16,2% trong khi 3 tỉ lệ này ở ICSI lần lượt là 49,2%; 43,9% và 10,2%.  
-Tỉ lệ phôi nang N5 và chất lượng tốt (N5+N6) từ hợp tử:

• 0PN: 85,5% và 56,1% (IVF); 75,5% và 57,1% (ICSI).
• 1PN: 70,4% và 49,8% (IVF); 47,4% và 38,2% (ICSI).

-Tỉ lệ phôi nang hữu dụng:

• 0PN: 47,7% (IVF); 32,0% (ICSI)
• 1PN: 28,9% (IVF); 16,1% (ICSI) 

-Thông số lâm sàng (CPR; LBR; MR):

• 0PN: 46,2%; 36,1%; 20,0% (IVF) và 46,3%; 39%; 15,8% (ICSI)
• 1PN: 52,6%; 37,2%; 26,8% (IVF) và 42,9%; 42,9%; 0% (ICSI)

Khi sinh thiết mẫu TE từ 64-0PN; 20-1PN và 2009-2PN ở chu kỳ ICSI thì kết quả phôi nang nguyên bội ở cả 3 nhóm không có sự khác biệt, lần lượt là 62,5%; 60,0% và 54,4% (P=0,393). Tương tự, tỉ lệ phôi lệch bội (P=0,945) và phôi khảm (P=0,089) ở phôi nang 0PN và 1PN cũng tương đương 2PN.
 
Nhìn chung, 0PN và 1PN cho tỉ lệ phôi nang hữu dụng thấp hơn 2PN đặc biệt trong chu kỳ ICSI. Tuy nhiên, thông số lâm sàng như CPR, LBR và MR cũng như tỉ lệ nguyên bội ở cả 3 nhóm đều không có sự khác biệt.
 
Nguyên nhân hợp tử 0PN có thể là do 2PN biến mất, không thụ tinh hoặc PN chưa hình thành. Vì vậy, nuôi cấy phôi nang thường được chỉ định cho tiềm năng phát triển của phôi 0PN. Nghiên cứu của Chen và cộng sự đã chứng minh rằng tỉ lệ phôi nang hữu dụng từ hợp tử 0PN cao hơn ở phôi N3 có ≥6 phôi bào so với <6 phôi bào và 47,7% / 32,0% phôi 0PN ở chu kỳ IVF/ICSI phát triển được đến giai đoạn phôi nang. Tỉ lệ này thấp hơn so với phôi 2PN nhưng phôi 0PN lại có tỉ lệ phôi nang chất lượng tốt cao hơn và thông số lâm sàng (CPR, LBR và MR) gần như tương đương với phôi nang 2PN. Dữ liệu về kết quả nguyên bội của 0PN ở chu kỳ IVF và ICSI cũng như không có bất thường bội thể trong phôi nguyên bội cho thấy chúng có thể được chuyển và có hiệu quả lâm sàng như phôi nang 2PN.
 
Mặt khác, nguyên nhân hợp tử 1PN tại thời điểm đánh giá thụ tinh có thể là do 1PN xuất hiện sớm hoặc biến mất, 2PN đang hòa màng hoặc trinh sản. Hầu hết các phân tích về hợp tử 1PN đều thể hiện sự giảm tiềm năng phát triển so với 2PN. Tỉ lệ hình thành phôi nang từ 1PN chỉ có 14,8% ở IVF và 6,6% ở ICSI trong khi từ 2PN là 36,4% và 34,0%. Số liệu được công bố trong bài này cũng cho kết quả tương đương. Nếu nuôi cấy N5 cho phôi từ hợp tử 1PN thì sẽ hiệu quả hơn trong lựa chọn phôi chuyển vì chúng được quan sát thấy có sự phát triển động học cũng như CPR và LBR giống với phôi 2PN. Tỉ lệ nguyên bội từ phôi 1PN cũng không có sự khác biệt đáng kể trong cả 2 chu kỳ và đặc biệt là tất cả phôi nang nguyên bội của chúng đều là lưỡng bội. Do đó, phôi nang 1PN có thể được chọn để chuyển như phôi nang 2PN.
 
Ngoài ra, nghiên cứu này có một số giới hạn vì đây là kết quả chỉ từ 1 trung tâm và việc chuyển phôi 0PN và 1PN không phổ biến vì tổng số bệnh nhân được chỉ định chuyển những loại phôi này còn rất hạn chế cũng như tính an toàn của việc chuyển phôi 0PN và 1PN cần được chứng minh thêm.

Nguồn: Tong X, Jin J, Xue Y, Fang L, Zhu H, Jiang L và Zhang S. Clinical outcomes of frozen-thawed blastocysts from zygotes with no or one pronucleus for in vitro fertilization and intracytoplasmic sperm injection cycles. Research Square. 2023 Jan 27.

Từ khóa: Kết cục lâm sàng của phôi nang đông lạnh từ hợp tử 0PN hoặc 1PN trong chu kì IVF và ICSI