Thai ngoài tử cung là tình trạng thai làm tổ ngoài buồng tử cung, đe doạ tính mạng của thai phụ nếu gây biến chứng, là nguyên nhân gây tử vong cho phụ nữ hàng đầu trên thế giới trong ba tháng đầu của thai kì. Trong tự nhiên, tỉ lệ thai ngoài tử cung chiếm khoảng 1-2%, và 2-5% trong các trường hợp thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (TTTON). Thai ngoài tử cung nguy hiểm cho sức khoẻ tính mạng người mẹ, gây gia tăng chi phí điều trị và ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của cặp vợ chồng điều trị. Cơ chế gây thai ngoài tử cung sau khi thực hiện TTTON vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên các bệnh lý ống dẫn trứng, sự rối loạn chức năng của cơ tử cung và tiềm năng làm tổ của phôi có thể gia tăng nguy cơ thai ngoài tử cung sau TTTON. Độ dày của nội mạc tử cung được xem là một yếu tố tiên lượng vể khả năng chấp nhận của nội mạc tử cung, được đánh giá qua siêu âm đầu dò ngả âm đạo. Một số nghiên cứu cho rằng nội mạc tử cung mỏng có liên quan đến gia tăng tỉ lệ thai ngoài tử cung, tuy nhiên cơ chế vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Một giả thuyết cho rằng nội mạc tử cung mỏng có nghĩa là phôi sẽ gần hơn với những lớp nền của niêm mạc, mà hoạt động sản sinh oxy tại đây làm gia tăng nồng độ oxy. Nồng độ oxy cao ức chế sự phát triển của phôi, do đó phôi có xu hướng di chuyển đến nơi có nồng độ oxy thấp hơn là ống dẫn trứng, gây ra thai ngoài tử cung.
 
Nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định mối tương quan giữa độ dày nội mạc tử cung và tỉ lệ thai ngoài tử cung trong chu kỳ chuyển phôi đông lạnh. Đây là nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu trên 17.244 chu kỳ bệnh nhân thực hiện chuyển phôi trữ tại Thượng Hải (2010-2017). Trong đó, 16.701 trường hợp thai trong tử cung, 488 trường hợp thai ngoài tử cung và 45 trường hợp khác (heterotopic pregnancy: mang thai cả trong và ngoài tử cung cùng lúc).
 
Sau khi hiệu chỉnh một số yếu tố gây nhiễu, độ dày nội mạc tử cung là một yếu tố độc lập có ý nghĩa liên quan đến tỉ lệ thai ngoài tử cung. So với nhóm phụ nữ có NMTC > 14 mm thì nhóm có độ dày NMTC dao động ở các khoảng 7-7,9 mm, 8-9,9 mm, 10-11,9 mm có tỉ lệ aOR lần lượt là 2,70 (95% CI, 1.65–4.40), 2.06 (95% CI, 1.33–3.20), và 1.66 (95% CI, 1.07–2.58). Ngoài ra, bệnh lý ống dẫn trứng, tuổi phôi và số lượng phôi chuyển có liên quan là gia tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.
 
Độ dày nội mạc tử cung không chỉ liên quan đến tỉ lệ thai ngoài tử cung mà còn liên quan tỉ lệ trẻ sinh và các biến chứng thai kỳ. Độ dày nội mạc tử cung trong chu kỳ chuyển phôi trữ là một dấu hiệu có giá trị tiên lượng cho sự tiếp nhận của nội mạc tử cung, tiên lượng khả năng thành công của chu kỳ điều trị.
 
Nguồn: Liu H, Zhang J, Wang B, Kuang Y. Effect of endometrial thickness on ectopic pregnancy in frozen embryo transfer cycles: an analysis including 17,244 pregnancy cycles. Fertil Steril. 2020;113:131–140.

Từ khóa: thai ngoài tử cung, nội mạc tử cung, nội mạc tử cung mỏng, chuyển phôi trữ