Trong một nghiên cứu đoàn hệ lớn nhất từ trước đến nay về những trường hợp sinh có tiền căn PTSD, những bà mẹ bị PTSD trong vòng 1 năm trước khi sinh con có tỉ số chênh tăng 35% đối với sinh non nguyên phát, theo Jonathan G. Shaw, MD, thuộc trung tâm Primary Care and Outcomes Research, Đại học Stanford, California, và các đồng nghiệp báo cáo trên tạp chí online ngày 5 tháng 11 và trong ấn bản tháng 12 của Obstetrics & Gynecology.

Sử dụng dữ liệu từ Kho lưu trữ hồ sơ Cựu chiến binh (Department of Veterans Affairs - VA), các nhà nghiên cứu đã phân tích tất cả các trường hợp sinh từ 01/10/1999 đến 30/09/2012, bao gồm 16.334 lần sinh trên 14.047 phụ nữ. Họ sử dụng Phân loại bệnh quốc tế, phiên bản 9, Điều chỉnh lâm sàng (ICD-9-CM), mã chẩn đoán để xác định các trường hợp PTSD xảy ra trước chuyển dạ và sinh non, thực hiện phân tích đa biến đối với PTSD như là yếu tố dự đoán sinh non, kiểm soát các yếu tố gồm xâm phạm tình dục, hoạt động quân sự, đặc điểm nhân khẩu và các bệnh kết hợp. Kết cục nghiên cứu chính là tỉ số chênh của sinh non, được xác định dựa trên mã chẩn đoán ICD-9-CM.

Trong số 16.334 trường hợp sinh được phân tích, 3049 trường hợp sinh có mẹ được chẩn đoán PTSD trước sinh, hai phần ba trong số này có PTSD còn diễn tiến, được định nghĩa là những trường hợp được ghi nhận trong vòng 365 ngày trước sinh. Gần một phần ba ca sinh (4948) có mẹ mới tham gia quân sự tại Afghanistan hoặc Iraq, và 23% (3568) có mẹ có tiền sử bị xâm phạm tình dục.

Có 1248 trường hợp sinh non nguyên phát. Trong một phân tích không hiệu chỉnh, sinh non thường gặp hơn ở những phụ nữ bị PTSD còn diễn tiến (9.2%; n = 176) so với những phụ nữ bị PTSD đã lâu (8.0%; n = 90) hoặc không bị PTSD (7.4%; n = 982; P = .02).

Mối liên quan giữa PTSD còn diễn tiến và sinh non vẫn tồn tại sau khi hiệu chỉnh các biến kết hợp, với tỉ số chênh là 1.35 (khoảng tin cậy 95% 1.14 - 1.61).

"Tỉ số chênh tăng 35% của sinh non nguyên phát ở những trường hợp PTSD còn diễn tiến có ý nghĩa về mặt lâm sàng (thêm 2 trường hợp sinh non trên 100 trường hợp mắc bệnh) và tương đương với các nguy cơ như mẹ lớn tuổi (hơn 35 tuổi), và trong đoàn hệ nghiên cứu của chúng tôi, chỉ hơi thấp hơn so với các yếu tố nguy cơ đã biết trước đó trên chủng tộc Mỹ gốc Phi," các tác giả cho biết.

Các cơ chế sinh học có thể giải thích cho mối liên quan giữa PTSD và sinh non "bao gồm nội tiết thần kinh, viêm và các thay đổi về tim mạch — tất cả đã được bao hàm trong sự hiểu biết chưa đầy đủ của chúng ta về sinh non".

Các phát hiện hiện tại được xây dựng dựa trên các nghiên cứu gợi ý trước đó, tuy nhiên các nghiên cứu này có cỡ mẫu quá nhỏ để có thể phát hiện mối liên quan giữa sinh non và PTSD, thêm vào đó thiết kế của nghiên cứu hiện tại còn xác định được tình trạng PTSD trước khi sinh, ủng hộ cho việc xác định mối liên quan nhân quả."

Tầm soát PTSD ghi nhận trong hồ sơ điện tử của VA được thực hiện bằng một công cụ đã được kiểm chứng. PTSD được chẩn đoán với sự hội chẩn của các bác sĩ lâm sàng theo mã ICD-9-CM, phương pháp này đã được ủng hộ qua các nghiên cứu VA trước đó khẳng định độ tin cậy của ICD-9-CM trong dự đoán PTSD.

"Nghiên cứu của chúng tôi đã tìm thấy một khía cạnh mới về mối liên quan giữa căng thẳng và sinh non, điều này cho thấy các đáp ứng stress bất thường như PTSD có thể góp phần gây sinh non. Phân tích cũng xác định các bà mẹ bị PTSD là dân số cần quan tâm nhằm ngăn chặn con đường từ stress dẫn đến sinh non.”

Mặc dù việc đồng nhất hóa các phát hiện này lên các nhóm dân số khác vẫn còn chưa chắc chắn, "mối liên quan này không phải chỉ được thấy ở các cựu chiến binh tham gia chiến tranh, mà còn được thấy ở phần lớn nhóm nghiên cứu không tham gia chiến tranh," các tác giả giải thích.

"Bất kể là nhóm dân số nào, các nhân viên chăm sóc sức khỏe ban đầu và các nhà sản khoa cũng không thể tránh khỏi việc cần chăm sóc tốt hơn cho những phụ nữ bị PTSD còn diễn tiến trong thai kỳ và trước khi có thai, và cần nhận thức rằng đây chính là một yếu tố nguy cơ gây sinh non và cần có chiến lược tầm soát hiệu quả trong kế hoạch chăm sóc tiền sản của mình, nhất là đối với nhóm dân số có tần suát mắc bệnh cao."

BS Nguyễn Khánh Linh

Nguồn: Obstet Gynecol. Published online November 5, 2014. Abstract