Polyp nội mạc tử cung là tình trạng tăng trưởng quá mức của nội mạc tử cung, chứa các tế bào tuyến và mô đệm. Polyp nội mạc tử cung có thể tồn tại ở dạng một hoặc nhiều khối, có cuống hoặc không có cuống với kích thước thay đổi. Polyp nội mạc tử cung thường lành tính, không triệu chứng. Tần suất của polyp nội mạc tử cung rất khác biệt nhau tùy nghiên cứu, từ 7,8% - 34,9%, thường gặp ở nhóm phụ nữ hiếm muộn hoặc xuất huyết tử cung bất thường. Nguyên nhân vẫn chưa biết rõ, tuy nhiên, những yếu tố nguy cơ của polyp nội mạc tử cung bao gồm di truyền, các yếu tố gây viêm, các yếu tố liên quan đến tình trạng cường estrogen (tuổi, hội chứng buồng trứng đa nang, béo phì và sử dụng tamoxifen hoặc toremifene). Tần suất xuất hiện polyp nội mạc tử cung trong nhóm dân số hiếm muộn khoảng từ 15-25% và chiếm khoảng 4% - 25% các trường hợp vô sinh chưa rõ nguyên nhân. Có nhiều giả thuyết về mối liên quan giữa polyp nội mạc tử cung và hiếm muộn như gây choán chỗ trong lòng tử cung, ảnh hưởng đến sự di động của tinh trùng hoặc giảm biểu hiện gen các yếu tố ảnh hưởng đến sự làm tổ hoặc phát triển của phôi, tuy nhiên, các cơ chế này vẫn còn đang trong vòng tranh cãi.

HOXA10 và HOXA11 là chất chỉ điểm sinh học (biomarker) về khả năng tiếp nhận của nội mạc tử cung đối với phôi chuẩn bị làm tổ. Người ta từng gây đột biến gen hai gen này ở chuột và thấy rằng quá trình làm tổ của phôi gặp bất thường. Ở người, hai marker này xuất hiện ở pha tăng sinh của nội mạc tử cung, và tăng biểu hiện của các tuyến ở giữa pha chế tiết của nội mạc tử cung vào thời điểm phôi làm tổ. Cả estrogen và progesterone đều tăng biểu hiện của HOXA10 và HOXA11, cho thấy vai trò của hai marker này trong quá trình làm tổ của phôi.

Tác giả Beth W. Rackow và cộng sự đã tiến hành một nghiên cứu bệnh chứng với 30 trường hợp, trong đó có 21 trường hợp có polyp nội mạc tử cung (nhóm bệnh) và 9 trường hợp không có polyp được xác nhận thông qua nội soi buồng tử cung (nhóm chứng). Tại thời điểm nội soi buồng tử cung, các thông số nhân khẩu học và lâm sàng của bệnh nhân được ghi nhận, và mỗi bệnh nhân được lấy hai mẫu sinh thiết nội mạc tử cung, một để phân tích giải phẫu bệnh (GPB) và một để tiến hành phân tích về biểu hiện gen (mRNA).

Kết quả cho thấy không có sự khác biệt về các thông tin nhân khẩu học cũng như lâm sàng ở hai nhóm. Kết quả giải phẫu bệnh ở hai nhóm xác nhận chẩn đoán phù hợp với kết quả nội soi buồng tử cung. Ở nhóm có polyp, biểu hiện gen của HOXA10 và HOXA11 ở nhóm có polyp giảm đáng kể (giảm 0,334 lần và 0,183 lần, theo thứ tự của 2 gen) so với nhóm không có polyp (p = 0.016). Ở nhóm có polyp, không có sự khác biệt về biểu hiện của cả hai gen này, bất kể kích thước (lớn hoặc nhỏ hơn 8 mm) và số lượng (đơn hoặc đa) polyp.

Nghiên cứu trên cho thấy, polyp nội mạc tử cung có thể gây những tác động tiêu cực đến sự làm tổ của phôi. Tuy nhiên, một câu hỏi khác mà nghiên cứu này chưa trả lời được đó là liệu việc cắt đốt polyp nội mạc tử cung có thể thay đổi sự biểu hiện của hai gen HOXA10 và HOXA11 hay không, cũng như có tác động tích cực đến quá trình làm tổ của phôi nói riêng và tỷ lệ thành công của chuyển phôi nói chung hay không.

Nguồn: Szczepańska, M., Wirstlein, P., Skrzypczak, J., & Jagodziński, P. P. (2012). Expression of HOXA11 in the mid-luteal endometrium from women with endometriosis-associated infertility. Reproductive Biology and Endocrinology, 10(1), 1.
 

Từ khóa: Polyp nội mạc tử cung ảnh hưởng đến sự tiếp nhận của nội mạc tử cung