Giới thiệu

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (World Health Organization- WHO), vô sinh là tình trạng một cặp vợ chồng không có thai sau 12 tháng quan hệ tình dục mà không sử dụng biện pháp bảo vệ. WHO ước tính có khoảng 48 triệu cặp vợ chồng và 186 triệu người vô sinh trên toàn cầu. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, tỉ lệ vô sinh chiếm khoảng 10-15% và đã tăng lên 30% trong những năm gần đây.

Điều trị vô sinh là một quá trình phức tạp, chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố như: thời gian vô sinh, tuổi tác (đặc biệt là phụ nữ) và thói quen sinh hoạt (hút thuốc). Nicotine, cotin, cadmium và các kim loại nặng trong thuốc lá là những độc tố gây hại cho buồng trứng và tinh hoàn. Số lượng thuốc lá hút hàng ngày và thời gian hút thuốc có ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản.
Thụ tinh trong ống nghiệm (In Vitro Fertilization- IVF) là một trong những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (Assited Repoductive Technology- ART) được sử dụng phổ biến trong điều trị vô sinh. Việc hút thuốc ở các cặp vợ chồng trước hoặc trong quá trình điều trị có thể làm giảm đáng kể tỉ lệ thành công của IVF. Nam giới và phụ nữ hút thuốc nên được thông báo rằng hút thuốc có thể làm giảm khả năng sinh sản cũng như tỉ lệ thành công khi thực hiện ART. Hút thuốc làm giảm đáng kể dự trữ buồng trứng và có thể dẫn đến mãn kinh sớm. Do đó, nên ngừng hút thuốc sớm để bảo tồn khả năng sinh sản. Các nghiên cứu về mối tương quan giữa việc sử dụng thuốc lá trong quá trình điều trị IVF đã cho thấy ở nhóm bệnh nhân hút thuốc có số lượng phôi ít hơn và tỉ lệ thụ tinh thấp hơn so với nhóm bệnh nhân không hút thuốc, đặc biệt là không có bệnh nhân nào ở nhóm hút thuốc mang thai.
Thay đổi lối sống bao gồm bỏ hút thuốc trước khi điều trị IVF có thể phục hồi khả năng sinh sản tự nhiên đồng thời giảm nhu cầu điều trị IVF. Hiểu rõ ảnh hưởng của các thói quen sinh hoạt đến kết quả IVF là vô cùng quan trọng. Các nghiên cứu đánh giá kết quả IVF/tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (Intracytoplasmic sperm injection- ICSI) ở phụ nữ thuộc các nhóm tuổi khác nhau (<30, 30-35, 36-37, 38, 39, 40 - 44 và ≥45 tuổi) đã xác định rằng tuổi tác tăng lên làm giảm tỉ lệ thụ tinh.
Nghiên cứu này nhằm mục đích đánh giá về tác động của việc hút thuốc lá đến các đặc điểm và kết quả điều trị IVF ở nhóm bệnh nhân nữ vô sinh dưới 35 tuổi.

Phương pháp
            Nghiên cứu đoàn hệ hồi cứu thực hiện từ năm 2018 đến năm 2020 trên 329 bệnh nhân từ 20 đến 35 tuổi. Bệnh nhân được chia làm hai nhóm bao gồm 104 bệnh nhân có hút thuốc thuộc nhóm 1 và 225 bệnh nhân không hút thuốc được đưa vào nhóm 2. Bệnh nhân tiếp tục được chia thành hai nhóm theo tuổi với 165 bệnh nhân ≤29 tuổi (20-29 tuổi) và 164 bệnh nhân ≥30 tuổi (30-35 tuổi). Nghiên cứu thực hiện so sánh chỉ số khối cơ thể (BMI), tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ thai và tỉ lệ trẻ sinh sống.

Kết quả nghiên cứu
Kết quả nghiên cứu cho thấy 49,5% bệnh nhân có trình độ học vấn trung học phổ thông, 60,5% đang đi làm, 68,4% bệnh nhân vô sinh không hút thuốc và 72,1% hút ≥10 điếu thuốc mỗi ngày. Số lượng noãn MII trung bình là 11,80 ± 6,27. Số lượng hợp tử thụ tinh 2PN trung bình là 8,38 ± 4,51. Ghi nhận có 52,3% (n=172) bệnh nhân có kết quả xét nghiệm β-hCG dương tính và 42,6% (n=140) bệnh nhân có trẻ sinh sống.
Về độ tuổi, ở nhóm bệnh nhân ≤29 tuổi có tỉ lệ thụ tinh là 64,7%, trong khi tỉ lệ này là 35,3% ở nhóm bệnh nhân 30 tuổi (p<0,05). Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu không cho thấy sự khác biệt đáng kể về tỉ lệ thụ tinh dựa trên các đặc điểm khác như: tình trạng hút thuốc hoặc BMI (p>0,05).

Về đặc điểm lâm sàng và kết quả thai kỳ khi thực hiện so sánh giữa các nhóm, kết quả nghiên cứu chỉ ra tỉ lệ có β-hCG dương tính ở nhóm bệnh nhân ≤29 tuổi là 58,1% và 41,9% ở nhóm bệnh nhân >30 tuổi. Đồng thời, nghiên cứu cũng cho thấy tỉ lệ có β-hCG dương tính là 16,3% ở nhóm bệnh nhân hút thuốc và 83,7% ở nhóm bệnh nhân không hút thuốc.

Nghiên cứu cũng đưa ra kết quả về tỉ lệ trẻ sinh sống ở nhóm bệnh nhân ≤29 tuổi cao hơn so với ở nhóm bệnh nhân >30 tuổi (58,1% với 41,9%) và 43,9% ở nhóm bệnh nhân có hút thuốc so với 56,1% ở nhóm bệnh nhân không hút thuốc.

Kết luận

Tuổi của người phụ nữ và tình trạng hút thuốc có ảnh hưởng tiêu cực đến tất cả các thông số liên quan trong quá trình điều trị IVF. Phụ nữ muốn có con nên bắt đầu điều trị trước 30 tuổi. Ở những trường hợp phụ nữ lớn tuổi nên được thông báo rằng cơ hội thành công của họ có thể thấp hơn. Do đó, vai trò của nhân viên y tế là rất quan trọng trong việc giải thích cách các yếu tố này có thể ảnh hưởng đến kết quả IVF, đặc biệt là vấn nạn hút thuốc cần được điều chỉnh để tăng cơ hội thành công của IVF

Nguồn: Shaqalaih, D., Başer, M., & Mutlu, A. E. (2025). Effects of Smoking on In Vitro Fertilization Cycle Characteristics and Outcomes in Women with Infertility Aged Under 35 Years. Behavioral Medicine, 1-5.