Thuật ngữ xuất huyết/ tụ máu trên siêu âm nhằm chỉ dấu hiệu được mô tả là khối phản âm hình liềm, có thể tăng hoặc giảm hồi âm, nằm giữa màng đệm và cơ tử cung. Tỷ lệ của xuất huyết trên siêu âm thai ba tháng đầu khoảng 1,7 – 18,2% thai kỳ. Những nghiên cứu về dấu hiệu xuất huyết trên siêu âm đầu thai kỳ có những ảnh hưởng gì hiện tại vẫn chưa đủ chứng cứ mạnh để kết luận. Một số nghiên cứu cho thấy tăng nguy cơ sẩy thai sớm, thai lưu, nhưng một số nghiên cứu khác lại kết luận không liên quan đến kết cục bất lợi cho thai.



Mới đây, một nghiên cứu đoàn hệ mô tả tiến cứu nhằm đánh giá những ảnh hưởng của dấu hiệu tụ máu trên siêu âm đã công bố kết quả. Nghiên cứu này thu thập dữ liệu từ tháng 3/2014 đến tháng 3/2016. Những thai phụ khám thai thường quy khi ghi nhận có dấu hiệu tụ máu trên siêu âm ở ba tháng đầu thai kỳ (thai <14 tuần) được mời tham gia nghiên cứu và siêu âm mỗi 2 tuần, theo dõi liên tục đến lúc sinh. Khi ghi nhận dấu hiệu tụ máu trên siêu âm, ngoài đánh giá vị trí và kích thước khối máu sẽ mô tả đồng thời triệu chứng lâm sàng đi kèm, gồm đau bụng và ra huyết âm đạo.

Tổng cộng có hơn 1000 trường hợp được ghi nhận và theo dõi. Tỷ lệ phát hiện có tụ máu trên siêu âm ba tháng đầu khoảng 27% (268/1003). Sự hiện diện của dấu hiệu tụ máu trên siêu âm không liên quan đến nguy cơ sẩy thai (OR 0.916; 95% CI 0.571-1.471), dù có hay không có ra huyết âm đạo đi kèm và bất kể kích thước của khối máu tụ. Tuy dấu hiệu xuất huyết trên siêu âm không liên quan nguy cơ sẩy thai nhưng có thể tăng nguy cơ sinh non lên gần gấp 2 lần (OR 1.94; 95% CI 1.07-3.53).

Dữ liệu từ nghiên cứu này, cũng giống như những nghiên cứu được công bố gần đây, cho thấy dấu hiệu tụ máu trên siêu âm thai sớm không liên quan đến nguy cơ sẩy thai. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu khác cho thấy có thể có những ảnh hưởng về sau như sinh non, thai chậm tăng trưởng, vỡ ối non... Một số cơ chế được đặt ra nhằm giải thích mối liên quan trên, một trong số đó là khối máu tụ gây ảnh hưởng đến quá trình làm tổ của phôi và sự phát triển của bánh nhau.

Nhóm tác giả nghiên cứu kết luận, từ kết quả phân tích được, có thể tư vấn cho bệnh nhân nguy cơ sinh non và xếp nhóm bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết trên siêu âm vào nhóm thai kỳ nguy cơ cao để có kể hoạch theo dõi thai kỳ thích hợp.

BS. Lê Tiểu My

Lược dịch từ: Intrauterine haematomas in the first trimester and pregnancy complications. Accepted article – ISUOG September 2019
https://doi.org/10.1002/uog.20861