Môi trường nuôi cấy trong IVF đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của giao tử và phôi. Trong đó mối quan tâm lớn về môi trường nuôi cấy là sự xuất hiện các gốc oxy hóa tự do (ROS - Reactive oxygen species). ROS trong môi trường nuôi cấy có thể bắt nguồn từ quá trình trao đổi chất của phôi hoặc môi trường xung quanh. Sự gia tăng ở mức độ ổn định của các loại ROS khác nhau hình thành stress oxy hóa. Điều này không chỉ có thể thay đổi nhiều loại phân tử tế bào, mà còn có thể ngăn chặn hoặc kìm hãm sự phát triển phôi. Hiện vẫn chưa rõ liệu môi trường nuôi cấy có thể vô hiệu hóa mức độ dư thừa của ROS hay không để bảo vệ phôi trong nuôi cấy và ngăn ngừa các tác động bất lợi của ROS. Hơn nữa, người ta chưa xác định được liệu ROS được đo trong môi trường nuôi cấy có thể cung cấp thông tin về chất lượng phôi mà không cần đến hình thái học hay không. Nghiên cứu của Kuo-Chung Lan và cộng sự nhằm đánh giá mức độ ROS trong môi trường nuôi cấy và mối tương quan của mức độ ROS với sự phát triển và chất lượng phôi.

Nghiên cứu được thực hiện với 2633 môi trường nuôi cấy dành cho bệnh nhân trải qua điều trị IVF. Nồng độ ROS được đo bằng các xét nghiệm phát quang hóa sử dụng luminol làm đầu dò vào ngày 1, 3 và 5 và xác định mối liên quan của nồng độ ROS với hợp tử, chất lượng phôi và tỷ lệ thai lâm sàng.

Kết quả của nghiên cứu cho thấy mức ROS trên mỗi phôi trong môi trường nuôi cấy vào các ngày 1, 3 và 5 có mối tương quan theo cặp (1-3, 3-5, 1-5) trong tổng nhóm. Các kết quả tương tự đã được quan sát trong các nhóm IVF và ICSI, nhưng mức độ ROS ngày 1 (69,9 và 51,2) và ngày 3 (158,2-126,6) cao hơn nhiều trong môi trường nuôi cấy IVF so với ICSI. Ngoài ra, nồng độ ROS trong môi trường nuôi cấy không liên quan đáng kể đến chất lượng phôi, sự hình thành phôi nang hoặc phôi block. Nồng độ ROS vào ngày 1 tương tự giữa các môi trường của noãn được thụ tinh bình thường, noãn không thụ tinh, đa thụ tinh và không liên quan đến sự phát triển phôi chậm, phân mảnh cao, hình thành phôi nang sau khi nuôi cấy kéo dài. Mức độ ROS trong môi trường nuôi cấy không liên quan đến khả năng mang thai.

Như vậy, cần hạn chế việc xuất hiện các gốc oxy hóa tự do trong môi trường nuôi cấy, nhưng mức độ ROS trong môi trường nuôi cấy có thể không phải là một chỉ số hiệu quả trong việc lựa chọn phôi cho IVF.

Nguồn: Limited relationships between reactive oxygen species levels in culture media and zygote and embryo development, Journal of Assisted Reproduction and Genetics https://doi.org/10.1007/s10815-018-1363-6

Từ khóa: Mối liên quan giữa yếu tố ROS trong môi trường nuôi cấy với sự phát triển của giao tử và phôi.