Thai giới hạn tăng trưởng (fetal growth restriction – FGR) xảy ra ở khoảng 10% tổng số thai kỳ, là nguyên nhân thường gặp gây tử vong sơ sinh chỉ sau sinh non. Ngoài ra, FGR còn ảnh hưởng dài hạn đến sức khoẻ của trẻ, tăng nguy cơ hội chứng chuyển hoá, các bệnh lý tim mạch và nội tiết. Cho đến nay, FGR vẫn còn là vấn đề Sản khoa phức tạp, tiêu chuẩn chẩn đoán chưa đồng thuận, ít biện pháp dự phòng và can thiệp.

Hội Y học Mẹ và thai – SMFM vừa công bố tài liệu về thai giới hạn tăng trưởng với các hướng dẫn thực hành dựa trên Y học thực chứng chuẩn hoá tiếp cận chẩn đoán và quản lý FGR.

Tóm tắt khuyến cáo:
 

Khuyến cáo	Mức chứng cứ
Thai giới hạn tăng trưởng (FGR) được định nghĩa là cân nặng ước đoán của thai nhi trên siêu âm hoặc chu vi bụng (AC) dưới BPV thứ 10 theo tuổi thai	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Để xác định BPV cân nặng thai nhi nên sử dụng tham chiếu tăng trưởng bào thai dựa trên dân số chung (như Hadlock)	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo không chỉ định heparin trọng lượng phân tử thấp dự phòng FGR tái diễn	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo không sử dụng sildenafil hoặc hạn chế vận động điều trị FGR	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo siêu âm chi tiết các trường hợp FGR khởi phát sớm (<32 tuần) vì có đến 20% các trường hợp liên quan đến bất thường nhiễm sắc thể bào thai	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo nên chỉ định xét nghiệm chẩn đoán bào thai, bao gồm cả phân tích microarray nhiễm sắc thể khi xác định FGR và tầm soát dị tật thai nhi và/hoặc đa ối, bất kể tuổi thai	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo chỉ định các xét nghiệm chẩn đoán cùng phân tích microarray nhiễm sắc thể khi FGR vô căn đơn độc ở tuổi thai <32 tuần	1C – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ yếu
Khuyến cáo không tầm soát toxoplasmosis, rubella, hoặc herpes ở thai kỳ FGR nếu không có các yếu tố nguy cơ khác; và khuyến cáo PCR chẩn đoán CMV ở những thai phụ FGR không rõ căn nguyên và được chọc ối	1C – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ yếu
Khuyến cáo khi đã chẩn đoán FGR, nên thực hiện Doppler ĐM tử cung mỗi 1-2 tuần đánh giá suy thai	1C – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ yếu
Nếu giảm vận tốc cuối tâm trương, tỷ lệ dòng chảy hơn BPV thứ 95, hay FGR nặng (ước lượng cân nặng thai < BPV thứ 3), đề nghị đánh giá Doppler ĐM tử cung mỗi tuần	2C – Khuyến cáo yếu Chứng cứ mức độ yếu
Đề nghị đánh giá Doppler 2-3 lần/ tuần khi ĐM rốn mất sóng tâm trương do có khả năng diễn tiến đến đảo ngược sóng tâm trương	1C – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ yếu
Trong trường hợp đảo ngược vận tốc cuối tâm trương, khuyến cáo nên nhập viện, hỗ trợ corticosteroid, CTG 1-2 lần/ngày, cân nhắc chấm dứt thai kỳ tuỳ theo tổng hợp lâm sàng và sức khoẻ thai	Thực hành tốt
Đề nghị không đánh giá Doppler ống TM, ĐM não giữa, ĐM tử cung thường quy trong quản lý lâm sàng thai FGR khởi phát sớm hay muộn	2A- khuyến cáo yếu Chứng cứ mức độ mạnh
Khuyến cáo đánh giá CTG mỗi tuần theo dõi FGR không có mất/ đảo ngược sóng tâm trương, và đo thường xuyên hơn nếu có mất/ đảo ngược vận tốc cuối tâm trương hoặc kết hợp với các yếu tố nguy cơ khác	Thực hành tốt
Khuyến cáo chấm dứt thai kỳ ở tuổi thai 37 tuần ở thai kỳ FGR và Doppler ĐM rốn giảm vận tốc tâm trương nhưng không có mất/ đảo ngược vận tốc cuối tâm trương hoặc FGR nặng với cân nặng ước đoán của thai dưới BPV thứ 3	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo chấm dứt thai kỳ ở tuổi thai 33-34 tuần đối với thai kỳ FGR và mất sóng tâm trương	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo chấm dứt thai kỳ ở tuổi thai 30-32 tuần đối với thai kỳ FGR và đảo ngược sóng tâm trương	1B – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ trung bình
Khuyến cáo chấm dứt thai kỳ ở tuổi thai 38-39 tuần ở FGR khi cân nặng ước đoán trong khoảng BPV thứ 3 – 10 và Doppler ĐM rốn bình thường	Thực hành tốt
Khuyến cáo thai kỳ FGR có mất/ đảo ngược sóng tâm trương nên xem xét mổ lấy thai dựa trên bối cảnh lâm sàng	Thực hành tốt
Khuyến cáo sử dụng corticosteroid nếu dự đoán sinh trước 33 6/7 tuần hoặc thai từ 34 0/7 đến 36 6/7 nếu không có chống chỉ định ở những trường hợp nguy cơ sinh sớm trong vòng 7 ngày và chưa sử dụng corticosteroid trước đó	1A – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ mạnh
Khuyến cáo sử dụng magnesium sulfate bảo vệ não nếu tuổi thai dưới 32 tuần, chuyển dạ sinh	1A – khuyến cáo mạnh Chứng cứ mức độ mạnh
Từ viết tắt: ĐM: động mạch; TM: tĩnh mạch; BPV: bách phân vị

 
Lược dịch từ : SMFM Consult Series #52: Diagnosis and Management of Fetal Growth Restriction.

Từ khóa: Chẩn đoán và quản lý thai giới hạn tăng trưởng – khuyến cáo từ SMFM