Sinh non là nguyên nhân chính làm tăng bệnh suất và tử suất ở trẻ sơ sinh. Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) có nguy cơ sinh non cao. Điều này thúc đẩy cần có các nghiên cứu để tìm hiểu các mối liên quan giữa PCOS và sinh non, nhằm tạo điều kiện sàng lọc và phát triển các chiến lược phòng ngừa mới.

Mục đích của bài tổng quan này là liệt kê tất cả các protein đánh dấu sinh học trong sinh non được công bố trong các tài liệu gần đây và tổng hợp danh sách này với các chất đánh dấu sinh học cơ bản của PCOS để xác định các chất đánh dấu sinh học thường xuất hiện trong hai bệnh cảnh. Bất kỳ chất đánh dấu sinh học chung nào cũng sẽ được nghiên cứu sâu hơn nhằm nâng cao sự hiểu biết của chúng ta về cơ chế bệnh sinh liên quan giữa sinh non và PCOS.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành tìm kiếm một cách hệ thống tất cả các chất đánh dấu sinh học của sinh non được công bố cho đến nay. Một tìm kiếm tương tự tiếp tục được thực hiện cho chất đánh dấu sinh học của PCOS để cập nhật cơ sở dữ liệu các chất đánh dấu sinh học PCOS có từ trước. Tất cả các nghiên cứu thích hợp được công bố về các protein đánh dấu sinh học trong sinh non và PCOS được xác định qua cơ sở dữ liệu của MEDLINE, EMBASE và Cochrane được nhận vào phân tích.

Để xác định các nghiên cứu có liên quan, các thuật ngữ tìm kiếm sau đây được sử dụng: ‘proteomics’, ‘proteomic’, ‘preterm birth’, ‘preterm labour’, ‘proteomic biomarker’ và ‘polycystic ovary syndrome’. Tìm kiếm chỉ giới hạn ở những nghiên cứu trên con người. Một cơ sở dữ liệu về các protein đánh dấu sinh học của sinh non được tạo mới, còn cơ sở dữ liệu các chất đánh dấu sinh học của PCOS thì được cập nhật thêm từ kho dữ liệu đã có trước đó. Hai cơ sở dữ liệu được tích hợp và các chất đánh dấu sinh học được đồng thể hiện ở phụ nữ có PCOS và sinh non được xác định và khảo sát.

Chất lượng về phương pháp nghiên cứu của các nghiên cứu được chọn được đánh giá bằng công cụ QUADOMICS, một công cụ hiệu chỉnh của QUADAS (công cụ đánh giá chất lượng cho các nghiên cứu về sự chính xác của chẩn đoán), trong đó có tính đến các thách thức cụ thể gặp phải khi thực hiện việc rà soát hệ thống kỹ thuật phân tích protein. Các nghiên cứu đạt được 12/16 trở lên trong công cụ QUODOMICS được phân loại là chất lượng cao, còn những nghiên cứu đạt được 11/16 hoặc ít hơn được phân loại là chất lượng thấp.

Có chín nghiên cứu (trên tổng cộng 820 bệnh nhân) được lựa chọn từ y văn, trong đó các kỹ thuật phân tích protein được sử dụng để phân tích các mẫu từ những phụ nữ sinh non và những người phụ nữ sinh đủ tháng. Những bài viết thuộc dạng tổng quan y văn, hoặc không sử dụng các kỹ thuật phân tích protein hoặc không so sánh sinh non với sinh đủ tháng (nhóm chứng) sẽ bị loại. Ngoài ra, các nghiên cứu chỉ liên quan đến động vật hoặc chỉ trình bày phương pháp đo phổ protein cũng bị loại ra khỏi phân tích.

Chất lượng của thử nghiệm

Các bài viết được lựa chọn bao gồm nghiên cứu cắt ngang mô tả, cắt ngang quan sát và đoàn hệ tiến cứu. Sáu trong số chín nghiên cứu này có chất lượng cao, trong khi 3 nghiên cứu còn lại có chất lượng thấp.

Kết cục chính

Một bảng gồm sáu protein đánh dấu sinh học tương tự nhau giữa hai nhóm phụ nữ sinh non và PCOS đã cùng biểu hiện khác biệt so với từng nhóm chứng tương ứng. Những chất đánh dấu sinh học bao gồm pyruvate kinase M1/M2 (PKM1/2), vimentin, fructose bisphosphonate aldolase A, heat shock protein beta-1, peroxiredoxin-1 và transferrin.

Như vậy, nghiên cứu này đã lần đầu tiên xác định một nhóm sáu protein đánh dấu sinh học được đồng thời thể hiện ở những phụ nữ sinh non và ở phụ nữ bị PCOS. Những protein đánh dấu sinh học tiềm năng này có thể được sử dụng để hiểu rõ hơn về cơ chế sinh lý bệnh liên quan giữa PCOS và sinh non. Việc xác định này rất có ích ở những phụ nữ mang thai có PCOS - những người có nguy cơ sinh non. Điều này sẽ giúp xác định phân nhóm phụ nữ với PCOS có nguy cơ sinh non và từ đó phát triển các chiến lược phòng ngừa.

Nguồn: http://humupd.oxfordjournals.org/content/19/6/603.full

Người dịch: Bs Mạc Thị Mỹ Nguyện