The Cochrane Library 2012, Issue 2

Carbetocin for preventing postpartum haemorrhage (Review)

Ở các quốc gia thu nhập trung bình và thấp, BHSS là nguyên nhân chính gây tử vong sản phụ. Xử trí tích cực giai đoạn 3 của chuyển dạ bao gồm sử dụng một loại thuốc co hồi tử cung (TC), kẹp dây rốn sớm và kéo dây rốn có kiểm soát được khuyến cáo để làm giảm lượng máu mất lúc sinh,. Các thuốc co hồi TC khác nhau đã được thử nghiệm như oxytocin, syntometrine (oxytocin + ergometrine) và carbetocin. Syntometrine hiệu quả hơn oxytocin nhưng lại gây ra nhiều tác dụng phụ. Carbetocin, thuốc đồng vận oxytocin tác dụng kéo dài, có vẻ có nhiều hứa hẹn trong phòng ngừa BHSS.

Nhằm xác đánh giá vai trò của carbetocin trong phòng ngừa BHSS, hai tác giả Su và Samuel đã tiến hành phân tích một cách độc lập 11 thử nghiệm ngẫu nhiên, có kiểm chứng (RCTs) so sánh carbetocin và các thuốc co hồi TC khác trong phòng ngừa BHSS trên tổng số 2.635 sản phụ. Báo cáo đã được công bố trên thư viện Cochrane đầu năm 2012. Trong báo cáo, có 6 thử nghiệm so sánh carbetocin 100mcg IV với oxytocin dùng đường TM với các liều khác nhau (4 thử nghiệm trên bệnh nhân sinh mổ, 1 trên bệnh nhân sinh ngã âm đạo, 1 thử nghiệm không đề cập rõ đường sinh); 4 thử nghiệm so sánh carbetocin 100mg IM với syntometrine IM trên bệnh nhân sinh ngã âm đạo (3 thử nghiệm trên bệnh nhân không có yếu tố nguy cơ BHSS và 1 thử nghiệm trên bệnh nhân có nguy cơ BHSS) và 1 thử nghiệm so sánh carbetocin 100mcg IV với placebo.

Kết quả cho thấy, so với oxytocin, sử dụng carbetocin để phòng ngừa BHSS làm giảm 45% nguy cơ BHSS (RR 0.55; 95% CI 0.31 to 0.95) và 38% nhu cầu sử dụng thuốc co hồi TC để điều trị BHSS (RR 0.62; 95% CI 0.44 to 0.88) ở những bệnh nhân sinh mổ; giảm 46% nhu cầu xoa đáy TC ở bệnh nhân sinh mổ (RR 0.54; 95% CI 0.37 to 0.79)  và 30% nhu cầu xoa đáy TC ở bệnh nhân sinh ngã âm đạo (RR 0.70; 95% CI 0.51 to 0.94). So với phối hợp oxytocin và ergometrine (syntometrine), sử dụng carbetocin để phong ngừa BHSS ở bệnh nhân sinh ngã âm đạo làm giảm lượng máu mất trung bình là 48,84 ml (95% CI -94.82 to -2.85) và ít tác dụng ngoại ý hơn [nôn giảm 79% (RR 0.21; 95% CI 0.11 to 0.39), buồn nôn giảm 76% (RR 0.24; 95% CI 0.15 to 0.40) và hiện tượng tăng HA sau sinh giảm 93% (RR 0.07; 95% CI 0.01 to 0.49)].

Dựa trên kết quả này, các tác giả kết luận đã có bằng chứng cho thấy carbetocin hiệu quả hơn oxytocin trong phòng ngừa BHSS ở bệnh nhân sinh mổ (giảm nguy cơ BHSS, giảm nhu cầu sử dụng thuốc co hồi TC để điều trị và nhu cầu xoa đáy TC). Carbetocin cũng được cho là lựa chọn tốt hơn phối hợp oxytocin và ergometrine để phòng ngừa BHSS ở bệnh nhân sinh ngã âm đạo (giảm lượng máu mất trung bình, ít tác dụng ngoại ý hơn). Theo các tác giả, sự thuận tiện trong sử dụng carbetocin (liều duy nhất 100mcg) cũng là một yếu tố đáng được cân nhắc khi lựa chọn thuốc co hồi TC. Cần có thêm thử nghiệm để phân tích chi phí - hiệu quả của carbetocin trong phòng ngừa BHSS.

Ở Việt Nam, carbetocin đã có mặt từ năm 2007 và đến nay đã được sử dụng khá phổ biến ở các bệnh viện lớn trong cả nước. Những bằng chứng từ Cochrane Review 2012 cho thấy carbetocin là một chọn lựa hiệu quả để dự phòng BHSS.

ThS. BS. Lê Đình Trọng