Kết quả nghiên cứu cho thấy những phụ nữ được phẫu thuật cắt tử cung bảo tồn buồng trứng phải đối mặt với nguy cơ suy buồng trứng tăng gần gấp đôi so với những phụ nữ trong cùng độ tuổi với một tử cung còn nguyên vẹn.

Điều này vẫn còn chưa rõ ràng là liệu chính phẫu thuật hay do bệnh lý căn nguyên dẫn đến cắt tử cung là nguyên nhân của suy buồng trứng sớm.

Tuy nhiên, theo tác giả nghiên cứu đề tài này, Patricia Moorman (Trung tâm Y tế Đại học Duke, Durham, Bắc Carolina, Mỹ) “vấn đề quan trọng là các bác sĩ có xem xét di chứng này hay không trong khi thảo luận với bệnh nhân để lựa chọn phương pháp điều trị cho các bệnh lành tính ở tử cung".

Trong bệnh lý lành tính ở tử cung như u xơ tử cung, xuất huyết tử cung chức năng, tỷ lệ cắt bỏ tử cung vẫn còn cao, mặc dù có nhiều phương pháp điều trị ngày càng được sử dụng thay cho phẫu thuật cắt tử cung như thuyên tắc động mạch tử cung, nạo nội mạc tử cung, hoặc dụng cụ tử cung chứa progestin. Ứớc tính lên đến 40% phụ nữ sẽ phải cắt bỏ tử cung trong cuộc đời của họ.

Đa số các phụ nữ được cắt tử cung ở thời điểm tiền mãn kinh nên để lại ít nhất một buồng trứng vì có những bằng chứng về lợi ích thể chất cũng như tâm lý từ việc để lại buồng trứng lớn hơn nguy cơ bệnh lý buồng trứng, kể cả ung thư.

"Mặc dù rõ ràng là hầu hết buồng trứng không bị mất chức năng trong thời gian ngắn sau cắt tử cung để lại hai buồng trứng, từ lâu người ta đã nghi ngờ rằng những phụ nữ này có tăng nguy cơ suy buồng trứng sớm," Moorman và cộng sự bình luận.

Để làm rõ giả thuyết này, các nhà nghiên cứu đã tiến hành một nghiên cứu đoàn hệ tiền cứu về chức năng buồng trứng với phụ nữ từ 30 đến 47 tuổi trải qua phẫu thuật cắt tử cung để lại hai buồng trứng (n = 406) và phụ nữ tử cung còn nguyên vẹn (n = 465) (nghiên cứu PROOF: Prospective Research on Ovarian Function).

Các mẫu máu và dữ liệu theo bảng câu hỏi được thu thập hàng năm cho đến 5 năm sau phẫu thuật. Suy buồng trứng được định nghĩa là nồng độ hormone FSH ≥ 40 UI / L.

Suy buồng trứng xảy ra ở 60 phụ nữ cắt tử cung và 46 phụ nữ ở nhóm chứng. Phụ nữ phẫu thuật cắt tử cung có nguy cơ suy buồng trứng tăng gần gấp đôi so với nhóm chứng ([HR] = 1,92).

Ước tính tỉ lệ nguy cơ là 14,8% phụ nữ bị suy buồng trứng sau cắt tử cung 4 năm so với 8,0% ở nhóm chứng.

Nguy cơ suy buồng trứng cao nhất ở phụ nữ phẫu thuật cắt tử cung và 1 buồng trứng (HR = 2,93), nguy cơ này cũng tăng đáng kể ở những phụ nữ để lại cả hai buồng trứng (HR = 1,74).

"Vì không phải tất cả phụ nữ sẽ có triệu chứng rõ ràng của thời kỳ mãn kinh, những người đã phẫu thuật cắt tử cung ở thời kỳ tiền mãn kinh cần được theo dõi chặt chẽ về mật độ xương hoặc các yếu tố nguy cơ tim mạch bởi vì họ có nguy cơ suy buồng trứng sớm," Moorman và cộng sự nhận xét trong tạp chí Obstetrics and Gynecology.

Nguồn: Obstet Gynecol 2011; 118: 1271–1279

BS Vương Đình Hoàng Dũng - IVFAS