Gần đây, vấn đề bổ sung canxi được đề cập khá nhiều trên báo chí. Một số nghiên cứu cho thấy mối liên quan giữa bổ sung canxi và tăng nguy cơ bệnh tim mạch, vôi hóa mạch máu và sỏi thận. Một nghiên cứu lớn tiền cứu được thực hiện tại Thụy Điển đăng trên British Medical Journal cho thấy mặc dù canxi tốt cho xương, nhưng bổ sung quá nhiều canxi cũng không tốt.

Vào đầu năm nay, Viện Y học (The Institute of Medicine - IOM) đã phát hành các hướng dẫn và khuyến cáo về chế độ ăn đối với canxi, cụ thể là cần cung cấp canxi 1000 mg/ngày cho phụ nữ từ lúc trưởng thành đến 50 tuổi và 1200 mg/ngày cho phụ nữ trên 50 tuổi. IOM cũng khuyến cáo lượng canxi cao hơn có thể dung nạp được là khoảng 2000 mg mỗi ngày đối với phụ nữ trong các nhóm tuổi trên. Nếu cung cấp lượng canxi cao hơn, một số tác giả lo ngại có thể nảy sinh nguy cơ sỏi thận và các nguy cơ về sức khỏe khác.

Nghiên cứu tiền cứu trên được đăng trên British Medical Journal đã xem xét mối quan hệ giữa lượng canxi tiêu thụ với nguy cơ gãy xương và độ chắc của xương. Đây là một nghiên cứu rất lớn: hơn 61.000 phụ nữ được theo dõi trong vòng 19 năm, có tổng cộng hơn 14.000 ca gãy xương và hơn 3800 ca gãy xương hông. Đặc biệt, các ca gãy xương được xác định thông qua hồ sơ lưu, vì vậy mối lo ngại về sai lầm trong báo cáo hoặc thu thập dữ liệu là tối thiểu. Nghiên cứu này cho thấy chỉ có những phụ nữ có lượng tiêu thụ canxi thấp nhất, dưới 750 mg một ngày, mới tăng nguy cơ gãy xương, tiếp đó là những phụ nữ có mức tiêu thụ canxi theo thứ tự tăng dần. Bằng chứng về các lợi ích khác đối với xương cũng như giảm gãy xương rất hạn chế. Giới hạn ngưỡng hoặc lợi ích bình nguyên cũng được đề nghị trong nghiên cứu này.

Những phụ nữ có lượng canxi tiêu thụ cao nhất (trên 1100 mg một ngày) thực ra lại có dấu hiệu bị tăng nguy cơ gãy xương hông. Điểm mấu chốt của nghiên cứu này là cho thấy mức độ tiêu thụ canxi vừa phải sẽ tốt nhất đối với xương và vượt qua mức độ đó cũng không tốt hơn cho xương. Chúng ta nên khuyến cáo bệnh nhân tiêu thụ lượng canxi vừa đủ và không quá 1000-1200 mg một ngày. Giả thiết rằng mỗi phụ nữ sẽ nhận khoảng 700 mg một ngày từ chế độ ăn uống, như vậy họ sẽ có nhu cầu không quá 500-600 mg một ngày từ canxi bổ sung. Trong khi đó, nhiều phụ nữ đang dùng một liều canxi rất cao, thường 1200-1500 mg một ngày chỉ từ nguồn canxi bổ sung, và điều này có thể dẫn đến tổng lượng canxi tiêu thụ rất cao.

Dựa trên nghiên cứu này cũng như toàn bộ các bằng chứng hiện có, cung cấp một lượng can-xi vừa phải là tốt nhất. Các tác giả khuyến cáo rằng phụ nữ nên cố gắng tiêu thụ càng nhiều canxi càng tốt từ chế độ ăn uống. Một số nguồn thực phẩm tốt nhất là các sản phẩm ít béo và rau xanh, những thực phẩm củng cố như nước ép trái cây và ngũ cốc, các loại cá ăn cả xương như cá mòi và cá hồi đóng hộp. Cách tốt nhất là, bất cứ nơi nào có thể, hãy đọc và khuyến cáo bệnh nhân đọc các thông tin trên thực phẩm nhằm biết được lượng canxi có trong mỗi loại thực phẩm.

Cuối cùng, khuyến cáo đặt ra là chỉ nên tiêu thụ canxi với lượng vừa phải, chắc chắn về lượng canxi trong chế độ ăn cũng như canxi từ nguồn bổ sung nhằm đảm bảo tổng lượng canxi tiêu thụ không quá cao. Ngày càng có nhiều bằng chứng là tiêu thụ canxi nhiều hơn không có nghĩa là sẽ tốt hơn.

Nguồn: Calcium Intake: More Is Not Better. JoAnn E. Manson, MD, DrPH. Medscape.com

BS Nguyễn Thị Ngọc Hà