NHS Nguyễn Thị Cẩm Tú – Phòng khám Ngọc Lan

Nghiên cứu bao gồm 1641 cặp mẹ con từ dự án trẻ em và môi trường INMA, một nhóm người Tây Ban Nha nghiên cứu tác động của những chất ô nhiễm trong quá trình mang thai và ảnh hưởng của chúng lên sức khoẻ trẻ. Trong suốt thai kì, những người mẹ đã hoàn thành nhiều bảng câu hỏi về tần suất thực phẩm để đánh giá mức độ thường xuyên sử dụng của hơn một trăm loại thực phẩm khác nhau, bao gồm nhiều loại hải sản. Dữ liệu về thói quen ăn uống của trẻ cũng được thu thập bằng cách sử dụng những bảng câu hỏi trên, gồm những trẻ ở độ tuổi 5 và 8 tuổi. Lúc 8 tuổi, những đứa trẻ cũng được hoàn thành Attention Network Task (ANT), một bài kiểm tra thần kinh – tâm lý được thiết kế trên máy tính để đánh giá khả năng tập trung. Nghiên cứu được xây dựng dựa trên nghiên cứu trước đó đã phân tích trẻ em ở độ tuổi 5 tuổi. Ăn hải sản trong suốt tam cá nguyệt thứ nhất của thai kì có hiệu quả tốt hơn trên khả năng chú ý của trẻ so với ăn hải sản ở giai đoạn sau của thai kì hoặc khi trẻ 5 tuổi, thời điểm mà vài quá trình phát triển thần kinh đã hoàn thành.
 

Sự phát triển não bộ chính diễn ra suốt quá trình mang thai, qua quá trình sinh học phức tạp như là sự hình thành tế bào thần kinh, khớp thần kinh synap và bao myelin. Dinh dưỡng thiết yếu như là axit béo không bão hòa (PUFAs) đóng vai trò cơ bản trong những quá trình này. Docosahexaenoic acid (DHA) và eicosapentaenoic acid (EPA) là các PUFAs omega-3 chính liên quan đến sự phát triển thần kinh và hải sản là nguồn cung cấp chính của hai loại axit trên. Bởi vì các chất dinh dưỡng này tham gia vào sự xác định cấu trúc và chức năng não bào thai, chúng tác động lớn đến sự phát triển tâm thần kinh sau này. Sự chú ý là một hành vi phức tạp mà tất cả trẻ em phải học, vì nó đứng trước các chức năng quan trọng khác như trí nhớ.  
 

Nghiên cứu cũng đánh giá điểm khác nhau giữa các loại cá và hải sản: cá béo, cá nạc, cá ngừ đóng hộp và các loại hải sản có vỏ. Những đứa trẻ mà mẹ chúng ăn chế độ giàu dinh dưỡng với nhiều loại hải sản khác nhau, đạt điểm rất tốt ở bài kiểm tra chú ý, so với những đứa trẻ có mẹ với chế độ chỉ giàu cá béo. Điểm chú ý thấp hơn ghi nhận ở những đứa trẻ có mẹ lựa chọn cá ngừ đóng hộp và hải sản có vỏ.
 

Vai trò di truyền trong chuyển hóa PUFA là một trong những yếu tố được phân tích trong nghiên cứu. Các phát hiện cho thấy một vài SNPs tạo điều kiện cho chuyển hóa PUFA, do đó góp phần cho kết quả chú ý tốt hơn, trong khi số khác có tác động tiêu cực đến chuyển hóa PUFA. Sự tiêu thụ hải sản cho thấy có một sự tác động bù đắp ở những trẻ có SNPs cản trở chuyển hóa PUFA. Ví dụ những đứa trẻ có kiểu gen rs1260326 CC – có liên quan đến mức PUFA thấp hơn – có số điểm chú ý thấp nếu mẹ chúng không ăn nhiều hải sản trong quá trình mang thai. Nhưng kết quả của chúng được cải thiện nếu mẹ chúng bổ sung nhiều hải sản hơn.
 

Mặc dù kết quả của nghiên cứu này là đầy hứa hẹn, cũng đã có những nghiên cứu trước đó báo cáo có sự liên quan giữa tiêu dùng cá trong quá trình mang thai và béo phì trẻ em và tăng huyết áp. Cuối cùng, các chuyên gia nhấn mạnh rằng cần thêm nhiều nghiên cứu về vấn đề này để xác định chính xác loài cá nào và số lượng bao nhiêu có thể có lợi ích cho sự phát triển của trẻ.
 

Tài liệu tham khảo
 

Julvez J. và cộng sự. (2020). Maternal seafood consumption during pregnancy and child attention outcomes: A cohort study with gene effect modification by PUFA-related genes. International Journal of Epidemiology, 49(2), 559–571. https://doi.org/10.1093/ije/dyz197