BS. Phạm Thị Ngọc Bích

Từ đầu năm đến nay, tại BV Nhi trung ương đã tiếp nhận hơn 150 bệnh nhi mắc bệnh ho gà nhập viện, trong đó có 2 trường hợp (1 trẻ 2 tháng và 1 trẻ 3 tháng, đều chưa được tiêm chủng bệnh ho gà) bị biến chứng tăng áp động mạch phổi nặng dẫn đến suy tim, phải điều trị bằng kỹ thuật màng trao đổi oxy ngoài cơ thể (ECMO).

Ho gà là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp, theo các giọt nước bọt nhỏ chứa trực khuẩn ho gà. Mặc dù trên thế giới, đã có vaccine phòng ngừa bệnh này và đã được sử dụng rộng rãi, tuy nhiên, đây vẫn là một vấn đề của y tế toàn cầu. Ở nhiều quốc gia, nơi mà việc tiêm phòng ho gà đã được triển khai từ lâu, gần đây đã xảy ra một số đợt bệnh, mà đối tượng mắc chủ yếu là trẻ lớn, thanh thiếu niên và người già. Điều này được giải thích là do sự suy yếu khả năng miễn dịch. Trẻ dưới 6 tháng tuổi có nguy cơ mắc các biến chứng và tử vong cao do bệnh ho gà, đặc biệt là những trẻ sơ sinh từ 0-6 tuần tuổi vì chưa được tiêm vaccine.
 

Tại California, năm 2010, dịch bệnh ho gà đã bùng nổ với 9120 trường hợp trẻ nhỏ bị mắc bệnh ho gà và có tới 10 trẻ sơ sinh tử vong. Chính vì thế, cùng năm đó, Bộ y tế California khuyến cáo nên tiêm ngừa vaccine bạch hầu-ho gà (vô bào)-uốn ván (vaccine Tdap) cho phụ nữ mang thai. Kết quả là: Năm 2014, có > 10 000 trường hợp được báo cáo mắc bệnh ho gà nhưng chỉ có 3 trẻ sơ sinh bị tử vong. Như vậy, có thể nói, việc áp dụng tiêm phòng vaccine ho gà cho phụ nữ mang thai đã góp phần giảm tử vong do ho gà ở trẻ sơ sinh.

Để khảo sát tính an toàn của vaccine Tdap trong thai kỳ, tiến sĩ Kharbanda cùng cộng sự đã xem xét các dữ liệu của 123.494 phụ nữ sinh sống 1 trẻ duy nhất từ nguồn California Vaccine Safety trong khoảng thời gian từ 1/1/2010 đến 15/11/2012. 21% người trong số đó (26.229) đã được tiêm Tdap trong khi mang thai. Kết quả điều tra cho thấy không có sự gia tăng dự hậu xấu cho thai nhi ở những thai phụ được chủng ngừa bệnh ho gà.

Trước năm 2011, vaccine Tdap được khuyến cáo tiêm cho những phụ nữ chưa được chủng ngừa vào thời điểm trước khi mang thai hoặc sau sinh. Tuy nhiên, đến năm 2011, Ủy ban cố vấn về tiêm chủng (ACIP) khuyến nghị tiêm phòng ngừa Tdap cho tất cả thai phụ từ tuần thứ 20 trở đi. Và vào năm 2012, có một sự điều chỉnh nhỏ trong khuyến cáo của ACIP, cụ thể là: Các thai phụ nên được tiêm 1 mũi Tdap trong thai kỳ, tốt nhất vào khoảng giữa tuần thứ 27 và tuần thứ 36, ngay cả khi họ đã được chủng ngừa trước đó.

Như vậy, việc tiêm chủng vaccine ho gà cho mẹ trong thời kỳ mang thai là một chiến lược của phòng ngừa ban đầu do kháng thể tạo thành từ cơ thể mẹ sẽ truyền sang con qua nhau thai, từ đó giúp giảm tỉ lệ tử vong do bệnh ho gà ở trẻ nhỏ.
 
Nguồn
http://www.medscape.com/viewarticle/773230
http://www.medscape.com/viewarticle/844527
http://www.medscape.com/viewarticle/834849
http://www.medscape.com/viewarticle/845226