Một nghiên cứu cộng đồng thực hiện trên toàn nước Mỹ cho thấy số sản phụ nhập viện do nguyên nhân liên quan đến thuyên tắc mạch do huyết khối (VTE) này càng tăng trong thời gian từ 1994 đến 2009. Đây là một vấn đề mà tất cả các bác sĩ  Sản khoa và tất cả phụ nữ mang thai cần lưu ý trong khi theo dõi khám thai, trong khi sinh và trong thời gian hậu sản.

VTE là bệnh lý do huyết khối tĩnh mạch sâu và dẫn đến thuyên tắc phổi. Đây là một trong những nguyên nhân gây bệnh lý và tử vong hang đầu cho sản phụ ở các nước phát triển hiện nay. Tỉ lệ mắc bệnh được biết trước đây là vào khoảng 2/1.000 trường hợp sinh. Nguy cơ này cao gấp ít nhất 4 lần so với phụ nữ không có thai. Nguy cơ này đặc biệt tăng cao trong giai đoạn hậu sản (6 tuần sau sinh); trong giai đoạn hậu sản nguy cơ mắc VTE tăng 21,5 – 84 lần so với phụ nữ bình thường không mang thai.

Nghiên cứu này vừa được công bố trên tạp chí nổi tiếng American Journal of Obstetrics and Gynecology. Đây là một trong những nghiên cứu lớn nhất thế giới về vấn đề này cho đến nay. Các tác giả đã tổng kết số liệu của hơn 64 triệu sản phụ nhập viện trên toàn nước Mỹ từ năm 1994 đến năm 2009. Kết quả nghiên cứu cho thấy từ năm 1994 đến 2009 tỉ lệ sản phụ nhập viện do VTE ở Mỹ tăng lên 14%. Trong đó, chủ yếu là tăng nhập viện do thuyên tắc phổi. Đây là một trong những biến chứng nguy hiểm nhất của VTE, có thể dẫn đến tử cong mẹ. Các tác giả của nghiên cứu cho thấy 1,26% sản phụ nhập viện ở Mỹ là do huyết khối tĩnh mạch sâu; và 1,99% sản phụ nhập viện do các loại VTE khác nhau, trong đó 0,73% bị thuyên tắc phổi.

Ngoài nguyên nhân chính là các yếu tố nguy cơ của VTE có xu hướng tăng trong cộng đồng, các tác giả cho rằng các tiến bộ trong chẩn đoán và hệ thống quản lý dữ liệu tốt hơn cũng góp phần làm tăng số chẩn đoán VTE.

Ở Việt Nam trong những năm vừa qua, tỉ lệ tai biến sản khoa đột ngột, nghi do thuyên tắc cũng có vẻ tăng dù chưa có các thống kê đầy đủ. Kết quả của nghiên cứu này có thể là một cảnh báo cho các nhà Sản khoa trong việc dự phòng, chẩn đoán và điều trị biến chứng nguy hiểm này trong thai kỳ, trong khi sinh và trong thời gian hậu sản. Các sản phụ cũng cần được tư vấn them về biến chứng này để có thể dự phòng và đi khám sớm khi có triệu chứng nghi ngờ.

BS. Hồ MạnhTường

Theo Ghaji et al., AJOG 2013.