Mổ lấy thai (MLT) có thể làm tăng nguy cơ lạc nội mạc tử cung (LNMTC) so với sanh thường, đây là kết quả của một nghiên cứu đoàn hệ tiến cứu lớn thực hiện ở Thụy Điển, được công bố trên BJOG số tháng 5, 2013. (BJOG. May 13, 2013. doi: 10.1111/1471-0528.12236).

Với mục đích nghiên cứu về các trường hợp LNMTC xảy ra sau 1 lần sanh trên những phụ nữ không có tiền căn LNMTC trước đó, các nhà nghiên cứu thu thập dữ liệu trên 709.090 phụ nữ sanh (sanh thường hoặc MLT) trong khoảng thời gian từ 1986-2004 ở Thụy Điển.

Theo kết quả nghiên cứu, có 3110 (0,4%) ca LNMTC chẩn đoán lần đầu tiên sau sanh được ghi nhận. Trong số này, những phụ nữ trải qua 1 lần MLT trước đó có nguy cơ LNMTC cao hơn 1,8 lần so với những phụ nữ có 1 lần sanh thường (95% CI 1.7-1.9).

Như ta đã biết, hầu hết các trường hợp LNMTC đều được chẩn đoán sớm xung quanh những lần hành kinh đầu tiên. Khi LNMTC xảy ra muộn hơn, như với 3110 phụ nữ trong nghiên cứu này, thì hầu như luôn xảy ra do quá trình điều trị và do phẫu thuật trên tử cung trước đó. Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu khác nhau liên quan đến LNMTC, nhưng đây mới là nghiên cứu lớn đầu tiên xác định mối liên hệ giữa MLT và LNMTC vùng chậu.

Kết quả nghiên cứu cho thấy nguy cơ chung của tất cả các dạng LNMTC là 0,6% ở nhóm MLT so với 0,4% ở nhóm sanh thường, và nguy cơ của LNMTC ở sẹo MLT là 0,1%. Một phát hiện đáng chú ý là sự gia tăng nguy cơ LNMTC không chỉ riêng cho LNMTC ở sẹo MLT mà là với tất cả các dạng LNMTC khác, điều này là hiếm và xảy ra khi các tế bào nội mạc tử cung đến cấy ghép vào vị trí vết mổ và những vùng xung quanh.

Phân tích cũng cho thấy nguy cơ LNMTC tăng theo thời gian: có thêm 1 trường hợp LNMTC được phát hiện cho mỗi 325 phụ nữ có MLT trong khoảng thời gian 10 năm trước đó. Tuy nhiên, nguy cơ này vẫn là rất thấp khi so sánh với các nguy cơ khác liên quan đến MLT như nhiễm trùng, băng huyết, huyết khối tĩnh mạch sâu, thuyên tắc phổi hay vỡ tử cung, nhau cài răng lược ở những lần mang thai sau...

Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy không có tác dụng liều lượng - đáp ứng (dose -response effect), có nghĩa là nguy cơ LNMTC ở người MLT từ 2 lần trở lên không tăng hơn ở người chỉ MLT 1 lần.

Tóm lại:

- Những phụ nữ có 1 lần MLT có nguy cơ LNMTC vùng chậu cao hơn phụ nữ có 1 lần sanh thường, mặc dù nguy cơ tổng thể của LNMTC sau sanh là rất thấp.

- Nguy cơ LNMTC không gia tăng cùng với số lần MLT.

Nguồn: http://hcp.obgyn.net/pregnancy-and-birth/content/article/1760982/2148858

Người dịch: BS Bùi Quang Trung