Sanh non là một trong những nguyên nhân làm tăng tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh. Do đó, việc chẩn đoán sớm và dự phòng sanh non là một vấn đề quan trọng cần được các nhà sản khoa quan tâm. Trước đây, hơn 70% các trường hợp chuyển dạ sanh non được chẩn đoán với tiêu chuẩn cơ bản, cơn gò tử cung đều đặn cũng như sự thay đổi của cổ tử cung. Gần đây, việc sử dụng các chất đánh dấu sinh học như fibronectin thai nhi kết hợp với đo chiều dài cổ tử cung trong chẩn đoán dọa sanh non đạt được độ nhạy và độ đặc hiệu trên 80% và giúp hạn chế những can thiệp không cần thiết ở những thai phụ nguy cơ thấp cũng như giúp xử trí nhanh chóng những trường hợp có nhiều khả năng sanh non.

Một báo cáo tổng quan hệ thống vừa được công bố trên tạp chí American Journal of Obsterics and Gynecology năm 2013 cho thấy việc kết hợp fibronectin thai và đo chiều dài cổ tử cung trong tầm soát dọa sanh non và dự đoán sanh non ở những thai phụ có cơn gò tử cung đạt mức độ chính xác hơn việc khám lâm sàng bằng tay.

Từ các nguồn dữ liệu trên Pubmed và Cochrane, có 9 nghiên cứu được đưa vào phân tích từ 85 nghiên cứu được xem xét ban đầu. Trong đó, 5 nghiên cứu tầm soát với fibronectin thai nhi kết hợp với đo chiều dài cổ tử cung được thực hiện trên tất cả thai phụ tham gia nghiên cứu, 4 nghiên cứu thực hiện tầm soát qua 2 bước, trong đó những thai phụ có cổ tử cung rất ngắn được xem như là test dương tính và không cần làm thêm xét nghiệm fibronectin. Kết quả phân tích từ các nghiên cứu cho thấy tỷ lệ sanh non < 37 tuần, trong 28 ngày, trong 14 ngày và trong 7 ngày lần lượt là 30,2%, 17,1%, 4,4% và 3,6%. Khi so sánh hiệu quả tầm soát người ta nhận thấy những nghiên cứu thực hiện tầm soát qua 2 bước có độ đặc hiệu và giá trị tiên đoán âm tương tự như các nghiên cứu khác. Tuy nhiên, khi xét về độ nhạy và giá trị tiên đoán dương thì các nghiên cứu thực hiện tầm soát qua 2 bước cho kết quả thấp hơn so với những nghiên cứu thực hiện cả hai xét nghiệm trên tất cả thai phụ.

Các tác giả cũng nhận thấy rằng việc kết hợp đo chiều dài cổ tử cung với xét nghiệm fibronectin thai nhi đạt giá trị dương cho dự đoán sanh non ở thai < 37 tuần là 49,4%, cao hơn so với chẩn đoán chỉ dựa vào tiêu chuẩn lâm sàng đơn thuần. Độ nhạy và khả năng dương tính của phương pháp tầm soát này cao hơn trong dự đoán nguy cơ sanh non trong khoảng thời gian ngắn (< 7 ngày) và ở tuổi thai sớm (< 28 tuần), là giai đoạn nguy cơ cho trẻ non tháng là cao nhất. Bên cạnh đó, giá trị tiên đoán âm chuyển dạ xảy ra trong khoàng thời gian ngắn là rất cao (98%).

Do đó, việc kết hợp hai phương pháp tầm soát này không chỉ mang lại những thông tin hữu ích liên quan đến những nguy cơ trong khoảng thời gian ngắn có thể được sử dụng để hướng dẫn xử trí cấp tính mà còn xác định một cách có hiệu quả nhóm thai phụ nguy cơ thấp để tránh những can thiệp nguy hiểm và tốn kém không cần thiết.

BS Vương Tú Như

Nguồn: DeFranco EA, Lewis DF, Odibo AQ. Improving the screening accuracy for preterm labour: is the combination of fetal fibronectin and cervical length in symptomatic patients a useful predictor of preterm birth? A systematic review. Am J Obstet Gynecol 2013; 208:233.e1-6