TS, BS NGUYỄN VIẾT TIẾN.

Dò daïng töû cung laø moät trong caùc dò daïng hay gaëp nhaát cuûa dò daïng ñöôøng sinh duïc, cô cheá do 3 nguyeân nhaân chính laø : thieåu saûn oáng Muller, baát thöôøng trong söï nhaäp oáng Muller, baát thöôøng trong tieâu oáng Muller. Trong ñoù dò daïng töû cung loaïi coù vaùch ngaên, töû cung ñoâi thöôøng gaëp nhaát, Theo Muller 26%, theo Semmens 40%, Lewis 38%. Töû cung coù vaùch ngaên laøm taêng baát thöôøng ñoái vôùi khaû naêng sinh saûn cuûa ngöôøi phuï nöõ bao goàm : saûy thai töï nhieân 15- 20%, ñeû non 45- 50%, ngoâi baát thöôøng, moå ñeû, hôn nöõa coù lieân quan ñeán voâ sinh nguyeân phaùt. Hieän nay coù nhieàu phöông phaùp ñieàu trò töû cung coù vaùch ngaên, töû cung hai söøng. Chuùng toâi xin giôùi thieäu moät tröôøng hôïp beänh nhaân coù dò daïng töû cung, voâ sinh ñaõ ñöôïc phaãu thuaät vaø ñaõ coù thai sau thuï tinh trong oáng nghieäm

Giôùi thieäu beänh aùn:

Beänh nhaân ....... , 30 tuoåi. Khoâng coù tieàn söû beänh noäi khoa.. Thaáy kinh naêm 17 tuoåi, voøng kinh ñeàu 35 ngaøy, moãi laàn 6 ngaøy.

Thaêm khaùm phuï khoa:  Heä thoáng sinh duïc phuï, aâm hoä, aâm ñaïo: bình thöôøng. 1 coå töû cung. Töû cung theå tích bình thöôøng. Hai phaàn phuï bình thöôøng. Beänh nhaân bò voâ sinh I, ñieàu trò: 7 naêm.

Caùc thaêm doø voâ sinh: Tinh dòch ñoà: maät ñoä: 42.106/ml. (a+b): 10%+ 25%.  Hình theå bình thöôøng: 33%. Coù phoùng noaõn vôùi Progesteron ngaøy 21 voøng kinh >15ng/ml. Phim chuïp töû cung voøi tröùng cotte: coù hình aûnh TC ñoâi, 2 voøi taéc keõ. Cotte: aâm tính.

Beänh nhaân ñöôïc soi oå buïng 13/1/03: Vuøng gan nhieàu maøng dính, kieåu vieâm do Chlamydia. Töû cung hình daïng ngoaøi bình thöôøng. Soi buoàng töû cung : coù vaùch ngaên daøy, thaønh 2 buoàng töû cung. Buoàng tröùng ña nang,  ñaõ tieán haønh Drilling 2 buoàng tröùng.

Test xanh Methylen (-), taéc keõ 2 voøi.

Chæ ñònh ñieàu trò:

- Phaãu thuaät caét vaùch ngaên töû cung theo phöng phaùp Strassmann vaø thuï tinh oáng nghieäm (IVF).

Qui trình IVF (töø 17/10/03): Kích thích buoàng tröùng theo phaùc ñoà daøi : Toång lieàu FSH: 2000IU/ 10 ngaøy, ñöôïc tieâm hCG 5000 IU khi coù 3 nang >17mm vaø  E2 3448 pg/ml.  Choïc huùt tröùng ngaøy 15/11/03 sau muõi tieâm hCG 36 tieáng. Toång soá noaõn: 10. Soá thuï tinh: 10. Chuyeån phoâi ngaøy 2 sau thuï tinh, soá phoâi chuyeån 4 (4 teá baøo III), ñoâng phoâi 6.

Keát quaû: hCG sau 14 ngaøy >1000 IU/ml , SAÂ sau 2 tuaàn coù 3 thai, giaûm thieåu coøn 2 thai. Beänh nhaân ñöôïc moå laáy thai ôû tuaàn 38 (1 trai, vaø 1 gaùi).

Baøn luaän: Hieän nay caùc taùc giaû treân theá giôùi ñeàu thoáng nhaát höôùng ñieàu trò ñoái vôùi caùc tröôøng hôïp töû cung coù vaùch ngaên nhö sau : chæ ñònh phaãu thuaät cho caùc tröôøng hôïp tieàn söû saåy thai, ñeû non lieân tieáp. Coøn trong caùc tröôøng hôïp voâ sinh neáu khoâng coù caùc yeáu toá khaùc keøm theo thì chæ ñònh phaãu thuaät caàn phaûi caân nhaéc.

Caùc phöông phaùp phaãu thuaät: Caét vaùch ngaên qua soi buoàng töû cung. Phaãu thuaät caét vaùch ngaên qua ñöôøng buïng Strassmann, Jones, Bret-Palmer.

Cô cheá gaây voâ sinh cuûa töû cung coù vaùch ngaên : Fedele &CS, 1993 quan saùt thaáy coù söï khaùc nhau ñaùng keå caáu truùc nieâm maïc (n/m) töû cung: Caùc teá baøo tuyeán n/m töû cung vuøng quanh loã töû cung vaø voøi giaûm, phaân boá khoâng ñeàu. Tyû leä teá baøo loâng mao giaûm. Nieâm maïc töû cung bieät hoaù keùm hoaëc khoâng tröôûng thaønh laøm aûnh höôûng söï laøm toå cuûa phoâi.

Theo chuùng toâi, neân phaãu thuaät cho caùc beänh nhaân voâ sinh I khoâng roõ nguyeân  nhaân khi phaùt hieän dò daïng töû cung. Thôøi ñieåm tieán haønh phaãu thuaät tuyø möùc ñoä, loaïi dò daïng. Vôùi nhöõng tröôøng hôïp vaùch ngaên khoâng hoaøn toaøn, hoaëc hoaøn toaøn nhöng buoàng töû cung coøn roäng coù theå trì hoaõn sau 3 chu kyø IUI coù kích thích buoàng tröùng thaát baïi.

Phöông phaùp phaãu thuaät: tuyø toån thöông. Caét vaùch ngaên qua soi buoàng töû cung ñoái vôùi caùc vaùch ngaên moûng hoaëc khoâng hoaøn toaøn. Phaãu thuaät Strassmann, Jones, Bret-Palmer cho caùc vaùch ngaên hoaøn toaøn, hai töû cung.