Caffeine là chất gây kích thích thần kinh thường được sử dụng nhất, thường có trong cà phê, trà, nước ngọt và cocoa. Caffeine được hấp thu nhanh qua đường tiêu hoá và có thể đi qua bánh nhau. Sự tích tụ các chất chuyển hoá của caffeine trong não thai nhi đã từng được ghi nhận. Tỉ lệ chuyển hoá của caffeine giảm từ tam cá nguyệt một đến tam cá nguyệt ba của thai kỳ, và thời gian bán huỷ của caffeine tăng gấp đôi trong thai kỳ, dẫn đến sự phơi nhiễm của thai với caffeine do mẹ tiêu thụ cao hơn. Phơi nhiễm với caffeine có thể dẫn đến sự co mạch trong tuần hoàn nhau tử cung, từ đó có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai.

Ling-Wei Chen và cộng sự đã thực hiện một tổng quan hệ thống và phân tích gộp nhằm đánh giá mối liên quan giữa sử dụng caffeine trong thai kỳ và nguy cơ sẩy thai. Đây là một phân tích gộp các nghiên cứu tiến cứu để đánh giá mối liên quan giữa các nhóm sử dụng caffeine với liều lượng khác nhau và đáp ứng-liều lượng với kết cục sẩy thai.

Các bài báo thích hợp được xác định bằng cách tìm kiếm cơ sở dữ liệu MEDLINE và SCOPUS cho đến 30/01/2015. Hai tác giả thực hiện trích xuất thông tin một cách độc lập từ các nghiên cứu thích hợp. Các phương trình ảnh hưởng-ngẫu nhiên được sử dụng để tính nguy cơ tương đối (RR) và khoảng tin cậy 95% đối với mức độ sử dụng caffeine và sử dụng phương pháp ước tính bình phuơng nhỏ nhất để khái quát hoá đối với các mối tương quan liên tục.

Tổng cộng có 130.456 người tham gia và 3429 ca bệnh trong 14 nghiên cứu. So với nhóm đối chứng là không hoặc dùng rất ít caffeine, RR (95% CI) của sẩy thai là 1,02 (0,85, 1,24; I² = 28,3%) đối với dùng ít (50-149 mg/d), 1,16 (0,94, 1,41; I² = 49,6%) với dùng trung bình (150-349 mg/ngày), 1,40 (1,16, 1,68; I² = 18,6%) với dùng nhiều (350-699 mg/ngày) và 1,72 (1,40, 2,13; I² = 0,0%) với dùng rất nhiều (≥ 700 mg/ngày). Trong phân tích đáp ứng-liều lượng, dùng caffeine thêm mỗi 100mg/ngày ở mẹ (~1 cốc cà phê) gây tăng thêm 7% (95% CI 3%, 12%) nguy cơ sẩy thai. Kết quả này có thể bị ảnh hưởng bởi sai lệch do công bố, nhưng mối liên quan này vẫn có ý nghĩa trong các nghiên cứu lớn được phân tích trong tổng quan. Ngoài ra, việc điều chỉnh đối với hút thuốc và các triệu chứng thai kỳ không được thực hiện, nên vẫn có thể tồn đọng các yếu tố gây nhiễu.
Mặc dù không thể rút ra được kết luận cuối cùng, kết quả của tổng quan này cho thấy việc sử dụng caffeine ở mẹ càng nhiều có liên quan với nguy cơ sẩy thai càng cao. Vì vậy, nên thận trọng tuân thủ các khuyến cáo về việc tránh dùng nhiều caffeine trong thai kỳ.

Nguồn: Ling-Wei Chen, Yi Wu, Nithya Neelakantan, Mary Foong-Fong Chong, An Pan, Rob M van Dam. Maternal caffeine intake during pregnancy and risk of pregnancy loss: a categorical and dose-response meta-analysis of prospective studies. Public Health Nutr. 2016 May;19(7):1233-44. doi: 10.1017/S1368980015002463. Epub 2015 Sep 2.

Từ khóa: Sử dụng caffeine trong thai kỳ và nguy cơ sẩy thai: một phân tích gộp các nghiên cứu tiến cứu về phân loại và đáp ứng-liều lượng