Sự phân mảnh của phôi là sự kiện xảy ra thường xuyên trong sự phát triển của phôi in vitro. Sự phân mảnh liên quan đến các yếu tố khác nhau, như: điều kiện nuôi cấy, chất lượng của noãn và tinh trùng, tuổi mẹ cao, bất thường NST, bất thường chu kỳ tế bào, apoptosis, và stress oxi hóa trong phôi…. Sự hiện diện phân mảnh làm hạn chế sự phát triển tiếp sau đó của phôi do mất đi ti thể, mRNA, protein điều hòa cần thiết cho sự phân chia tế bào, cũng như làm gián đoạn sự kết nối tương tác giữa tế bào –tế bào cần trong giai đoạn phôi phân chia và sự nén của phôi. Phân mảnh cảm ứng apoptosis của phôi bào, cũng như chúng tiết các hợp chất gây hại đến các phôi bào khỏe mạnh xung quanh, dẫn đến ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của phôi, giảm tiềm năng làm tổ và tỉ lệ thai và gia tăng tỉ lệ sẩy thai.

Các nghiên cứu đã chứng minh việc chuyển các phôi phân mảnh nhiều không làm tổ (Staessen C và cs, 1992) và khi chuyển phôi phân mảnh ít thì giảm đáng kể tỉ lệ làm tổ và thai (Alikani M và cs,1999). Chính vì thế, nhóm tác giả đã thực hiện nghiên cứu hồi cứu gồm 191 chu kỳ IVF từ 5/2015 – 12/2017 với mục tiêu xác định việc loại bỏ phân mảnh của phôi ngày 2 có cải thiện sự phát triển sau đó và kết cục thai của phôi bị phân mảnh nhiều hay không. Đánh giá xếp loại phôi theo hình thái theo tiêu chuẩn của Veek năm 1999. Chỉ loại bỏ phân mảnh của phôi ngày 2 chất lượng độ III (10%-25% tỉ lệ phân mảnh), với cỡ mẫu phôi loại bỏ phân mảnh (n1=87) và đối chứng phôi không loại bỏ phân mảnh (n2=104).

Kết quả:
- Sau khi loại bỏ phân mảnh và nuôi cấy tiếp 24h, điểm số hình thái phôi ngày 3 của nhóm được loại bỏ phân mảnh là 1,9±0,7 tốt hơn so với nhóm đối chứng (3,1±0,5; p<0,001).
- Tỉ lệ thai lâm sàng (43,7%), và tỉ lệ làm tổ (25,8%) ở phôi được loại bỏ phân mảnh cao hơn có ý nghĩa so với nhóm đối chứng (lần lượt là 28,8% và 14%; p<0,05).

Như vậy, việc loại bỏ phân mảnh của phôi ngày 2 sẽ cải thiện đáng kể sự phát triển sau đó và kết cục thai của phôi bị phân mảnh nhiều.

Trần Hà Lan Thanh-Chuyên viên phôi học-IVFMD Phú Nhuận
Nguồn: Early fragment removal on in vitro fertilization day 2 significantly improves the subsequent development and clinical outcomes of fragmented human embryos
Clin Exp Reprod Med. 2018 Sep;45(3):122-128. https://doi.org/10.5653/cerm.2018.45.3.122

Từ khóa: