Hiện nay, khả năng sinh sản của nam giới ngày càng giảm do sự ảnh hưởng của nhiều nhân tố khác nhau như: môi trường sống, chế độ dinh dưỡng, tuổi tác… Trong đó, yếu tố thừa cân, béo phì có mối liên quan mật thiết với chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản của nam giới. Chính vì vậy họ cần có một chế độ ăn uống hợp lý để đảm bảo sức khỏe tốt nhất. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào đưa ra hướng dẫn cụ thể về chế độ dinh dưỡng cho nam và các cặp vợ chồng điều trị vô sinh. Bài nghiên cứu này nhằm nêu lên vai trò và những điểm lưu ý trong chế độ ăn uống đối với khả năng sinh sản ở nam giới.
Kết quả của nghiên cứu cho thấy:

• Sản phẩm có nguồn gốc từ đậu nành: isoflavone là chất polyphenolic, có trong đậu nành và có thể liên kết với các thụ thể estrogen trong cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy nồng độ isoflavone cao trong cơ thể liên quan đến các chỉ số tinh trùng như mật độ thấp, độ di động giảm và những người nam vô sinh có chỉ số isoflavone cao hơn người bình thường. Nghiên cứu khác cho thấy đậu nành không liên quan đến tỷ lệ trẻ sinh sống của bệnh nhân thụ tinh ống nghiệm.
• Sản phẩm từ thịt và sữa: hầu hết sữa có nguồn gốc từ bò cái mang thai do đó các hormone như estrogen có trong sữa thường cao và làm tăng mối lo ngại cho hoạt động sinh sản nam giới. Tuy nhiên chưa có nhiều bằng chứng để đưa ra kết luận cho việc sử dụng thịt và sữa ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng tinh trùng.
• Chất chống oxy hóa: các gốc oxy hóa nội bào (ROS) có thể ảnh hưởng lên chất lượng tinh trùng. Việc bổ sung chất chống oxy hóa cho nam giới ở các cặp vợ chồng điều trị vô sinh có thể giúp cải thiện chất lượng tinh trùng như mật độ, độ di động, làm tăng tỷ lệ thai lâm sàng và trẻ sinh sống. Ví dụ một số chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, b-carotene…
• Methylmercury trong cá: cá và các loại động vật có vỏ nhiễm thủy ngân có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới như giảm số lượng, chất lượng tinh trùng, tăng bất thường đuôi,… Tuy nhiên vấn đề này cần được nghiên cứu thêm vì việc ăn cá tốt cho sức khỏe (do hàm lượng acid béo omega-3 cao) nhưng có thể methylmercury gây ảnh hưởng lên tinh trùng.
• Thuốc trừ sâu: lượng thuốc trừ sâu dư thừa trong trái cây và rau xanh có thể ảnh hưởng đến các thông số tinh dịch ở nam giới. Theo một nghiên cứu, việc tiêu thụ lượng trái cây và rau xanh nhiều hay ít không liên quan đến các thông số trong tinh dịch đồ nhưng dư lượng thuốc trừ sâu trong trái cây và rau xanh cần được quan tâm. Trái cây và rau xanh với dư lượng thuốc trừ sâu ít có mối tương quan thuận với hình thái tinh trùng bình thường.
• Chế độ ăn uống: chế độ ăn uống lành mạnh với các khẩu phần ăn hợp lý có thể cho chất lượng tinh trùng tốt. Ăn nhiều chất béo, thịt chế biến sẵn, ngũ cốc, đồ ngọt có ga có liên quan đến chất lượng tinh trùng kém.

Như vậy, nghiên cứu cho thấy việc ăn uống lành mạnh không chỉ cải thiện sức khỏe con người mà còn cải thiện chất lượng tinh trùng ở nam giới. Nam giới nên bổ sung các nguồn thực phẩm có lợi như thực phẩm có chất chống oxy hóa, vitamin, kẽm,… và hạn chế các thực phẩm có hại như sản phẩm từ đậu nành, sữa, thịt bò,… Tuy nhiên chế độ ăn uống cần được nghiên cứu thêm để chứng minh ảnh hưởng của nó lên kết quả điều trị vô sinh và phương pháp điều trị.
 
Lê Thị Thu Thảo – Chuyên viên phôi học – IVFMD Tân Bình
Nguồn: Diet and men's fertility: does diet affect sperm quality? Fertility and Sterility/10.1016/j.fertnstert.2018.05.025

Từ khóa: