BS Nguyễn Khánh Linh

Lạc nội mạc tử cung (LNMTC) là một bệnh lý thường tái phát, ngay cả khi đã phẫu thuật lấy hết tổn thương. Các phương pháp điều trị nội khoa chỉ giúp kiểm soát chứ không điều trị khỏi bệnh hoàn toàn. Cần sử dụng thuốc điều trị nội trong một thời gian dài cho đến khi bệnh nhân muốn có thai hoặc mãn kinh tự nhiên. Các loại thuốc điều trị chứa nội tiết giúp ức chế rụng trứng, giảm hành kinh, cùng với các tác động có lợi khác giúp giảm triệu chứng đau do LNMTC gây ra.



Tuy nhiên, chỉ có estrogen-progestins và progestins là có thể sử dụng được lâu dài với tính an toàn, khả năng dung nạp và chi phí phù hợp. Các loại nội tiết này làm teo nội mạc chính vị (nội mạc tử cung tại chỗ) và lạc vị (nội mạc tử cung bị lạc chỗ), có đặc tính kháng viêm và thúc đẩy tiến trình chết theo chương trình, và có thể được sử dụng với nhiều đường khác nhau như uống, dán qua da, tiêm dưới da, tiêm bắp, đặt âm đạo và đặt vào tử cung. Ít nhất hai phần ba phụ nữ có triệu chứng cảm thấy giảm đau khi sử dụng thuốc và có nhiều cải thiện đáng kể khác về chất lượng cuộc sống. Đề kháng progesterone có thể gây ra tình trạng không đáp ứng ở một phần ba bệnh nhân còn lại. Để tăng khả năng tuân thủ điều trị của bệnh nhân, bác sĩ điều trị nên giải thích cặn kẽ với bệnh nhân khi quyết định sử dụng estrogen-progestins liên tục thay vì sử dụng có tính chất chu kỳ.

Tất cả các công thức nội tiết phối hợp – bất kể loại progestin nào – đều có hiệu quả giảm thống kinh tương tự nhau. Nên lựa chọn estrogen-progestins với liều estrogen thấp nhất có thể để tận dụng khả năng ức chế tổn thương tối ưu và hạn chế nguy cơ thuyên tắc mạch. Progestins nên được đề nghị cho những phụ nữ không đáp ứng hoặc có biểu hiện không dung nạp với estrogen-progestins và cho những phụ nữ bị đau khi giao hợp và /hoặc có tổn thương LNMTC sâu.

Progestins không làm tăng nguy cơ thuyên tắc mạch và nhìn chung có thể được sử dụng khi bệnh nhân có chống chỉ định với estrogens. Estrogen-progestins và progestins làm giảm tần suất tái phát nang LNMTC ở buồng trứng sau phẫu thuật và có tác dụng chống lại nguy cơ ung thư biểu mô buồng trứng liên quan đến LNMTC.
 

Nguồn: Estrogen-progestins and progestins for the management of endometriosis. Fertil Steril 2016;106:1552-71 by American Society for Reproductive Medicine.