NHS. NGUYỄN THỊ MAI LOAN - PHÒNG KHÁM NGỌC LAN

Khi nam giới bị ung thư thì có rất nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Những phương pháp này có thể ảnh hưởng tạm thời hay vĩnh viễn lên khả năng sinh sản của nam giới. Bài viết này trình bày những phương pháp trữ lạnh tinh trùng để bảo tồn khả năng sing sản nam giới trước khi điều trị ung thư.

1.      KHÁI NIỆM TINH TRÙNG VÀ TINH DỊCH
“Tinh trùng” và “tinh dịch” là những thuật ngữ thông dụng thường xuất hiện trên các phương tiện truyền thông. Hai thuật ngữ này thường bị hiểu nhầm là một. Tuy nhiên “tinh trùng” và “tinh dịch” mang 2 ý nghĩa khác nhau.
-       Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam giới, có chứa vật chất duy truyền. Tinh trùng được tạo bởi 3 phần chính đó là: phần đầu phần giữa và phần đuôi.
-       Tinh dịch là một hỗn hợp dịch được phóng thích khi nam giới xuất tinh, bên trong có thể có hoặc không có tinh trùng. Hỗn hợp dịch này được tạo ra từ dịch ở các tuyến khác nhau trên đường sinh dục chứa nhiều loại protein khác nhau.

2. ĐIỀU TRỊ UNG THƯ ẢNH HƯỞNG KHẢ NĂNG SINH SẢN NHƯ THẾ NÀO?
Hóa trị hay xạ trị đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới. Những điều trị này ảnh hưởng đến số lượng lẫn chất lượng tinh trùng. Tùy thuộc vào phác đồ điều trị, loại thuốc, vị trí dùng thuốc hay xạ trị và thời gian điều trị mà ảnh hưởng đến tinh trùng là tạm thời hay vĩnh viễn.
Một số loại ung thư ở cơ quan sinh sản bị cắt bỏ hoàn toàn hay bị tổn thương gián tiếp trong quá trình loại bỏ khối ung thư có thể ảnh hưởng vĩnh viễn đến khả năng sinh sản sau này. Do đó, bệnh nhân cần trữ lạnh tinh trùng trước khi điều trị ung thư để bảo tồn khả năng sinh sản sau này.

3. NHỮNG CÁCH BẢO TỒN KHẢ NĂNG SINH SẢN NAM GIỚI
Trữ lạnh tinh trùng là 1 kỹ thuật đơn giản giúp bảo tồn khả năng sinh sản của nam giới trước khi bắt đầu hóa trị hoặc xạ trị. Bệnh nhân có thể trữ nhiều mẫu nếu có khả năng. Có nhiều cách để lấy mẫu trữ lạnh:
-       Cách 1. Thông thường, bệnh nhân được hướng dẫn lấy mẫu bằng cách thủ dâm. Sau đó, tinh dịch được bảo quản trong lọ chuyên dụng và đưa lại cho nhân viên y tế.
-       Cách 2. Đối với những trường hợp không lấy được tinh trùng bằng cách thủ dâm, có thể dùng bao cao su chuyên dụng để lấy mẫu qua giao hợp.
-       Cách 3. Đối với những trường hợp tắc nghẽn ống dẫn tinh, không thể tìm thấy tinh trùng trong tinh dịch của bệnh nhân. Tinh trùng sẽ được lấy thông qua các thủ thuật khác nhau, như phẫu thuật tìm tinh trùng trong mô tinh hoàn hay trong mào tinh.
-       Cách 4. Đối với những trường hợp xuất tinh ngược dòng, sau khi quan hệ tình dục tinh trùng được tống xuất ngược vào bàng quang và sau đó sẽ theo nước tiểu ra ngoài. Bệnh nhân được hướng dẫn đi tiểu vào lọ và nhân viên y tế sẽ tìm tinh trùng trong nước tiểu.

Tinh trùng trữ lạnh có thể bảo quản được trên 20 năm trong điều kiện tốt. Khi cần sử dụng, mẫu trữ có thể được rã đông.
Trữ lạnh mô tinh hoàn cũng có thể là một phương pháp để bảo tồn khả năng sinh sản. Trong những trường hợp tinh hoàn chỉ sản xuất rất ít tinh trùng, đây có thể là lựa chọn bảo tồn tốt nhất. Vì số lượng tinh trùng thu được là ít, nên khi cần thụ thai, phải nhờ đến kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương noãn. Đối với trường hợp các bé trai chưa đến tuổi dậy thì chưa có tinh trùng trưởng thành, ta có thể trữ lạnh mô tinh hoàn. Đến khi cần sử dụng thì ta tìm tế bào gốc là tế bào có tiềm năng phát triển thành nhiều loại tế bào khác nhau, và hy vọng có thể nuôi trưởng thành tế bào này thành tinh trùng có chức năng. Cho đến nay các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy những kết quả đầy hứa hẹn dù các nghiên cứu trên người vẫn đang còn tiếp diễn. Cần phải hiểu rằng đây chỉ là phương án thử nghiệm với kết quả thành công còn chưa được biết rõ.

Tóm lại, điều quan trọng nhất cần lưu ý khi bảo tồn khả năng sinh sản của nam là phải trữ lạnh tinh trùng nếu có thể trước khi điều trị ung thư. Điều này sẽ mang lại cơ hội tốt nhất để có tinh trùng sử dụng sau này.