(ThS. BS. Lê Phạm Thu Hà - Bộ môn Nhi – ĐHYD TP.HCM) 

Theo kết quả của một nghiên cứu mới được công bố trên “Nature communications”, chế độ ăn giàu chất xơ trong thai kỳ có thể giảm nguy cơ phát triển hen suyễn cho trẻ sau này.

Nghiên cứu trên được thực hiện bởi TS. Alison Thorburn, khoa Miễn dịch học tại Đại học Monash, Úc, kết quả cho thấy một chế độ ăn giàu chất xơ ảnh hưởng tới hệ vi khuẩn ruột của sản phụ trong suốt thai kỳ, từ đó tạo ra các chất kháng viêm có khả năng ức chế những gen liên quan tới hen suyễn ở con của họ.

Đây không phải là nghiên cứu đầu tiên khảo sát mối quan hệ giữa một chế độ ăn giàu chất xơ với giảm nguy cơ hen suyễn. Vào năm 2014, một nghiên cứu trên chuột đã ghi nhận chế độ ăn giàu chất xơ làm giảm các phản ứng với các dị ứng nguyên gây hen suyễn so với chế độ ăn ít chất xơ.

Trong nghiên cứu của mình, TS. Thorburn và các đồng nghiệp tìm cách xác định xem liệu việc tiêu thụ một chế độ ăn giàu chất xơ trong suốt thai kỳ có thể tác động tới nguy cơ phát triển hen suyễn ở trẻ hay không. Các tác giả đã tiến hành nuôi một nhóm chuột mẹ đang mang thai với một trong 3 chế độ ăn trong suốt 3 tam cá nguyệt của chúng: một chế độ ăn giàu chất xơ, một chế độ ăn với lượng chất xơ ở mức trung bình hoặc một chế độ ăn ít chất xơ, chuột con trưởng thành sẽ được phơi nhiễm với mạt nhà – một tác nhân gây khởi phát hen suyễn ở người.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng chuột con có mẹ được nuôi bởi chế độ ăn giàu chất xơ trong suốt thai kỳ không phát triển các triệu chứng tương tự hen suyễn, ngược lại, chuột con có mẹ được nuôi bởi chế độ ăn ít chất xơ thì lại biểu hiện các triệu chứng đó.

Các nghiên cứu sâu hơn cho thấy chuột mẹ đang mang thai được nuôi bằng chế độ ăn giàu chất xơ trải qua những biến đổi trên hệ vi khuẩn ruột; chúng sở hữu các vi khuẩn đặc biệt có khả năng tạo ra các chất chuyển hoá có tác dụng kháng viêm khi chất xơ được tiêu hoá. Các chất chuyển hoá này tuần hoàn trong dòng máu và lưu chuyển qua tử cung tới bào thai, từ đó ức chế gen Foxp3 – gen liên quan tới phát triển hen suyễn.

Các tác giả có ý muốn khảo sát xem liệu một chế độ ăn giàu chất xơ ở người có hiệu quả tương tự cho con trẻ hay không. Để làm điều đó, nhóm nghiên cứu tiến hành phân tích các mẫu máu và dữ liệu về chế độ ăn của 40 sản phụ, cũng như dữ liệu ghi nhận chi tiết về tần suất khám bác sĩ vì các triệu chứng hô hấp của con họ trong suốt năm tuổi đầu tiên. Nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng những sản phụ tiêu thụ một chế độ ăn giàu chất xơ trong suốt thai kỳ cũng có các chất chuyển hoá có tác dụng kháng viêm hiện diện trong máu của họ, và con của những phụ nữ này có khả năng phải đến khám bác sĩ bởi các than phiền về hệ hô hấp ít hơn rõ rệt từ 2 lần hoặc hơn trong năm tuổi đầu tiên.

Bình luận về các phát hiện của mình, nhóm nghiên cứu cho rằng “Chế độ ăn giàu chất xơ ức chế biểu hiện của một số gen nhất định trong phổi của bào thai chuột, vốn là những gen có liên quan tới hen suyễn ở người và bệnh lý dị ứng của đường hô hấp ở chuột. Như vậy, chế độ ăn có tác động lên hệ vi khuẩn ruột ảnh hưởng sâu sắc tới các phản ứng của đường hô hấp, và có thể đại diện cho một cách tiếp cận để phòng ngừa hen suyễn, bao gồm cả giai đoạn mang thai”.

Hơn thế nữa, nhóm nghiên cứu cũng cho rằng các phát hiện của họ có thể giải thích tại sao những trẻ em lớn lên từ một nông trại lại biểu hiện nguy cơ hen suyễn thấp hơn. “Chúng tôi suy đoán điều này có thể liên quan tới sự khác biệt về chế độ ăn giữa thành thị và nông thôn, hoặc có thể liên quan tới những vi khuẩn trong môi trường nông trại thích nghi với việc sản xuất nhiều acid béo chuỗi ngắn”.

(Nguồn: medicalnewstoday 06/2015)