CNSH. Ngô Hoàng Tín - IVFVH

Trong những thập kỷ gần đây, việc đánh giá dự trữ buồng trứng đã trở thành công cụ phổ biến trong lâm sàng để tiên lượng khả năng sinh sản của phụ nữ, đặc biệt là khi lập kế hoạch sinh con muộn hoặc tiếp cận các phương pháp hỗ trợ sinh sản. Các chỉ số như hormone Anti-Müllerian (AMH), FSH (follicle-stimulating hormone) và số lượng nang noãn thứ cấp (Antral Follicle Count - AFC) được xem như thước đo phản ánh lượng noãn còn lại trong buồng trứng.

Trong thực hành lâm sàng, các bác sĩ thường sử dụng các chỉ số này để tư vấn cho phụ nữ về khả năng sinh sản, khả năng đáp ứng với điều trị hỗ trợ sinh sản, cũng như tiên lượng thời gian còn lại để thụ thai tự nhiên. Tuy nhiên, vai trò thực sự của dự trữ buồng trứng đối với khả năng thụ thai tự nhiên vẫn là vấn đề còn nhiều tranh cãi. Một câu được đặt ra là: liệu dự trữ buồng trứng có thực sự ảnh hưởng đến khả năng thụ thai tự nhiên hay không? Trong bối cảnh ngày càng có nhiều phụ nữ được chẩn đoán "vô sinh không rõ nguyên nhân", việc xác định vai trò thực sự của dự trữ buồng trứng trong khả năng thụ thai tự nhiên là điều cần thiết. Nghiên cứu nhằm xác định xem liệu dự trữ buồng trứng có ảnh hưởng đến khả năng thụ thai tự nhiên hay không, đặc biệt ở phụ nữ vô sinh không rõ nguyên nhân (unexplained infertility).

Nghiên cứu hồi cứu trên 252 phụ nữ vô sinh không rõ nguyên nhân và 252 phụ nữ vô sinh do yếu tố nam, được ghép cặp theo độ tuổi và thời gian nghiên cứu. Nhóm nghiên cứu so sánh các chỉ số dự trữ buồng trứng (AMH, AFC, FSH) giữa hai nhóm. Dự trữ buồng trứng được xem là rất thấp khi AMH dưới ngưỡng 0,7 ng/mL.

Kết quả nghiên cứu cho thấy không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm về các chỉ số dự trữ buồng trứng. Nồng độ AMH trung bình ở nhóm vô sinh không rõ nguyên nhân là 2,0 ng/mL, trong khi nhóm vô sinh do yếu tố nam có giá trị trung bình là 2,2 ng/mL (p = 0,50). AFC trung bình ở hai nhóm lần lượt là 12 và 13 (p = 0,14), còn FSH trung bình đều ở mức 7,2 IU/mL (p = 0,32), cho thấy mức độ đồng nhất giữa hai nhóm về chức năng buồng trứng.

Một điểm đáng chú ý là tỷ lệ phụ nữ có AMH dưới 0,7 ng/mL – thường được xem là ngưỡng “báo động” về sinh sản – cũng không có sự khác biệt đáng kể: 10% ở nhóm vô sinh không rõ nguyên nhân và 14% ở nhóm vô sinh do yếu tố nam (p = 0,28). Điều này cho thấy dự trữ buồng trứng thấp không phải là yếu tố quyết định ở nhóm phụ nữ vô sinh không rõ nguyên nhân.

Phân tích hồi quy logistic có điều chỉnh thêm cho độ tuổi và chỉ số BMI cũng không cho thấy mối liên hệ đáng kể giữa tình trạng AMH thấp và nhóm vô sinh không rõ nguyên nhân (OR = 0,76; 95% CI, 0,44–1,33). Kết quả này củng cố giả thuyết rằng việc có chỉ số AMH thấp không đồng nghĩa với việc khả năng thụ thai tự nhiên bị giảm, ít nhất là đối với phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt đều đặn.

Những phát hiện này có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, phủ nhận giả thuyết phổ biến cho rằng dự trữ buồng trứng thấp là nguyên nhân phổ biến gây ra vô sinh không rõ nguyên nhân. Nghiên cứu cho thấy phụ nữ vô sinh không rõ nguyên nhân không có dự trữ buồng trứng thấp hơn so với phụ nữ vô sinh do yếu tố nam, tức là bản thân họ vẫn có tiềm năng sinh sản tốt. Điều này phản ánh một góc nhìn mới về vô sinh, cho rằng các yếu tố khác ngoài số lượng trứng, như chất lượng trứng, nội mạc tử cung, môi trường vi mô hoặc các yếu tố miễn dịch, có thể đóng vai trò lớn hơn.

Qua đó nghiên cứu cho thấy dự trữ buồng trứng không phản ánh chính xác khả năng thụ thai tự nhiên, và không nên được sử dụng đơn độc như một công cụ tiên lượng khả năng sinh sản. Đây là quan điểm mới trong bối cảnh nhiều phụ nữ hiện nay lo lắng về chỉ số AMH thấp và bị chỉ định điều trị IVF sớm không cần thiết.

 Nguồn: Galati G, Reschini M, Chine' A, Benaglia L, Vigano' P, Somigliana E, Vercellini P, Muzii L. Ovarian reserve does not influence natural conception: insights from infertile women. Arch Gynecol Obstet. 2024 Nov;310(5):2691-2696. doi: 10.1007/s00404-024-07741-6. Epub 2024 Sep 28. PMID: 39340554; PMCID: PMC11485058.

Từ khóa: Dự trữ buồng trứng, AMH, AFC, FSH, vô sinh