Lạc nội mạc tử cung ở phụ nữ vô sinh – Nghiên cứu quan sát và so sánh về chất lượng cuộc sống, lo âu và trầm cảm

Tin tức

on Sunday 01-06-2025 11:20am

Viết bởi: ngoc

CN. Đỗ Dương Ngọc

Tỷ lệ vô sinh trên toàn cầu ước tính khoảng 10-15%, và từ 25% đến 50% phụ nữ vô sinh mắc lạc nội mạc tử cung. Các triệu chứng lâm sàng của lạc nội mạc tử cung như rối loạn kinh nguyệt, đau vùng chậu mãn tính (CPP), đau bụng kinh và đau khi giao hợp có thể ảnh hưởng đến cảm xúc của bệnh nhân trong đó có trầm cảm và lo âu. Nghiên cứu này nhằm mục đích đánh giá và so sánh mức độ lo âu, trầm cảm và chất lượng cuộc sống (QoL) ở phụ nữ vô sinh có và không có lạc nội mạc tử cung.

Phương pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu quan sát cắt ngang, sử dụng hướng dẫn STROBE để báo cáo nghiên cứu.
Tiêu chí lựa chọn: Phụ nữ từ 18 tuổi trở lên và được chẩn đoán vô sinh. Bệnh lý lạc nội mạc tử cung được chẩn đoán bằng nội soi ổ bụng và xác nhận bằng mô bệnh học
Tiêu chí loại trừ: Chẩn đoán rối loạn tâm thần, trị liệu tâm lý trong sáu tháng qua, sử dụng thuốc hướng thần trong sáu tháng qua, tiền sử đau cơ xơ hóa, bệnh thần kinh, bệnh xương khớp và có khối u ác tính.
Công cụ đo lường:

Bảng câu hỏi Xã hội-Nhân khẩu học: Được phát triển riêng cho nghiên cứu này, bao gồm các câu hỏi để mô tả đặc điểm của người tham gia như tuổi, tuổi của bạn đời, thời gian vô sinh.
Bảng câu hỏi Chất lượng Cuộc sống liên quan đến Sinh sản (FertiQoL): Gồm 26 mục trong bốn lĩnh vực: Tinh thần-Thể chất, Mối quan hệ, Xã hội và Cảm xúc. Điểm cao hơn có nghĩa là chất lượng cuộc sống (QoL) cao hơn.
Thang đo Lo âu và Trầm cảm Bệnh viện (HADS): Gồm 14 mục, bảy mục về triệu chứng lo âu và bảy mục về trầm cảm. Điểm cao hơn cho thấy mức độ lo âu và trầm cảm cao hơn.
Bảng kiểm Trầm cảm Beck II (BDI-II): Đo lường các triệu chứng trầm cảm và bao gồm 21 mục.

Kết quả
Nghiên cứu được thực hiện tại Viện Sức khỏe Sinh sản Ideia Fertil, São Paulo, Brazil. Việc thu thập dữ liệu diễn ra từ ngày 28 tháng 2 đến ngày 8 tháng 6 năm 2019.
201 phụ nữ vô sinh đủ tiêu chuẩn tham gia và được phân làm 2 nhóm

Nhóm A: phụ nữ được chẩn đoán vô sinh (n=120)
Nhóm B: phụ nữ được chẩn đoán vô sinh và lạc nội mạc tử cung (n=81)

Các nhóm đồng nhất về tuổi (34,61 ± 4,78), thời gian vô sinh (4,43 ± 3,11), tuổi của bạn đời (36,71 ± 6,31) và vô sinh nguyên phát (90,5%).
Phụ nữ vô sinh mắc lạc nội mạc tử cung (Nhóm B) có mức độ triệu chứng trầm cảm cao hơn (p=0,002) so với phụ nữ chỉ bị vô sinh (Nhóm A). Mặc dù có sự khác biệt về mức độ lo âu giữa hai nhóm (p=0,026) với nhóm B có mức độ cao hơn, tuy nhiên, kết quả tóm tắt ban đầu lại chỉ ra sự hiện diện tương tự của triệu chứng lo âu bất kể chẩn đoán lạc nội mạc tử cung.
Cả hai nhóm đều cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê liên quan đến QoL, với nhóm A có mức độ tốt hơn ở tất cả các lĩnh vực của QoL. Cụ thể, phụ nữ vô sinh và lạc nội mạc tử cung (Nhóm B) có điểm số thấp hơn đáng kể trong các lĩnh vực QoL so với phụ nữ chỉ bị vô sinh (Nhóm A):

	Nhóm B	Nhóm A	P
Tinh thần và thể chất	58,33	79,17	p<0,001
Mối quan hệ	75,00	81,25	p=0,009
Xã hội	66,67	77,08	P=0,001
Cảm xúc	50,62	67,43	p<0,001

Bàn luận

Nghiên cứu này cho thấy những phụ nữ có chẩn đoán vô sinh và lạc nội mạc tử cung, có mức trầm cảm cao hơn và QoL thấp hơn so với những phụ nữ chỉ bị vô sinh. Mức độ QoL thấp hơn có liên quan đến mức độ lo âu và triệu chứng trầm cảm cao hơn. Các biến xã hội-nhân khẩu học không phải là yếu tố quyết định sự khác biệt được tìm thấy trong nghiên cứu này do không có sự khác biệt giữa các nhóm về các biến này.

Mức độ triệu chứng trầm cảm được tìm thấy cao hơn so với dân số chung. Những phát hiện này có thể được chứng thực bởi ảnh hưởng của các triệu chứng lâm sàng của lạc nội mạc tử cung, ngoài tình trạng vô sinh, đối với sức khỏe tâm thần của một cá nhân.
Mức QoL ở cả hai nhóm đều thấp hơn so với dân số chung, điều này phù hợp với các nghiên cứu trước đây.
Lạc nội mạc tử cung được xác định là một yếu tố làm trầm trọng thêm sự suy giảm chất lượng cuộc sống và sức khỏe tâm thần.
Mối tương quan mạnh hơn giữa triệu chứng trầm cảm và chất lượng cuộc sống ở nhóm vô sinh kèm lạc nội mạc tử cung củng cố mối liên hệ giữa sức khỏe tâm thần bị suy giảm và chất lượng cuộc sống giảm sút trong các tình huống lo âu và trầm cảm gia tăng.

Ý nghĩa lâm sàng: Kết quả nhấn mạnh việc lấy bệnh nhân làm trung tâm và hỗ trợ tâm lý cho phụ nữ đang phải vật lộn với lạc nội mạc tử cung và vô sinh.
Điểm mạnh: Việc sử dụng các công cụ đã được xác thực để đo lường QoL, lo âu và trầm cảm là một điểm mạnh quan trọng. Việc phân biệt các biến được nghiên cứu đối với sự chồng chéo chẩn đoán giữa lạc nội mạc tử cung và vô sinh giúp cải thiện kiến thức về các khía cạnh cảm xúc của các nhóm dân số này.
Hạn chế: Dân số nghiên cứu bao gồm những phụ nữ được chẩn đoán vô sinh và lạc nội mạc tử cung ở các khoảng thời gian khác nhau kể từ khi chẩn đoán, điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả. Sự khác biệt về số lượng giữa các nhóm cũng là một yếu tố hạn chế.

Kết luận

Chất lượng cuộc sống ở phụ nữ vô sinh bị suy giảm do các triệu chứng trầm cảm và lo âu gia tăng. So với những phụ nữ chỉ được chẩn đoán vô sinh, những phụ nữ vô sinh mắc lạc nội mạc tử cung có đặc điểm là tình trạng cảm xúc tồi tệ hơn đáng kể về các triệu chứng trầm cảm và QoL. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc chăm sóc và hỗ trợ tinh thần trong quản lý vô sinh, đặc biệt khi kết hợp với lạc nội mạc tử cung.

Nguồn: Lilian Pagano Mori, Victor Zaia, Erik Montagna, Fabia Lima Vilarino, Caio Parente Barbosa. Endometriosis in infertile women: an observational and comparative study of quality of life, anxiety, and depression (2024). https://doi.org/10.1186/s12905-024-03080-5

Từ khóa: Lo âu, Trầm cảm, Lạc nội mạc tử cung, Vô sinh, Chất lượng cuộc sống Tài liệu tham khảo

Các tin khác cùng chuyên mục: