Quá trình hoạt động của gene và sự giải mã thông tin di truyền ở phôi giai đoạn tiền làm tổ được điều hòa bởi nhiều yếu tố ngoại bào và nội bào. Có thể đánh giá ảnh hưởng của những yếu tố này thông qua hình thái và động học phát triển của phôi. Theo kết quả báo cáo về chẩn đoán di truyền tiền làm tổ (PGS) dựa trên kỹ thuật lai huỳnh quang tại chỗ (FISH), những phôi có tốc độ phát triển nhanh trong giai đoạn phân chia thường mang nhiều bất thường di truyền. Đa số phôi ngày 5 có thể được sinh thiết để thực hiện PGS, tuy nhiên vẫn có phôi phân chia chậm hơn nên thời gian sinh thiết có thể kéo dài sang ngày 6, ngày 7. Những kết quả nghiên cứu trước đây đã cho thấy để có kết quả lâm sàng tối ưu trong chu kỳ PGS, nên xem xét thêm các yếu tố ngoài hình thái phôi, đặc biệt là thời gian phôi sẵn sàng để sinh thiết. Vì vậy nghiên cứu này tập trung tìm ra mối tương quan giữa động học phát triển, đặc điểm nhiễm sắc thể và kết quả lâm sàng của chu kỳ PGS trên phôi nang.


Nghiên cứu so sánh hồi cứu thực hiện từ 1/2013 đến 1/2016 với 737 chu kỳ IVF-PGS trên 638 bệnh nhân. Phôi được sinh thiết vào ngày 5 hoặc ngày 6. Phôi được chia nhóm dựa vào sự giãn nở / kích thước khoang phôi và chất lượng phôi nang. Kết quả nghiên cứu cho thấy:

- Tỉ lệ phôi nguyên bào bình thường và tuổi bệnh nhân có tương quan với nhau, tỉ lệ phôi nguyên bào cao nhất ở nhóm bệnh nhân <35 tuổi (62,57%) và thấp nhất ở nhóm bệnh nhân ³ 41 tuổi (28,99%).

- Đối với chu kỳ PGS xin noãn, tỉ lệ hình thành phôi nang cao hơn so với chu kỳ PGS sử dụng noãn tự thân và tỉ lệ này cũng phụ thuộc vào tuổi của bệnh nhân, 59,42% ở nhóm <35 tuổi và giảm còn 30,36% ở nhóm ³ 45 tuổi. Ngoài ra tỉ lệ phôi nguyên bào bình thường và tỉ lệ phôi nang có thể sinh thiết vào ngày 5 ở bệnh nhân xin noãn cao hơn đáng kể.

- Có đến 85,1% phôi phát triển chậm trong nghiên cứu và được sinh thiết vào ngày 6 trên nhóm bệnh nhân ³ 45 tuổi và tỉ lệ phôi nguyên bào bình thường ở nhóm phôi sinh thiết vào ngày 5 cao hơn phôi sinh thiết vào ngày 6 (59,44% và 48,19%).

- Theo nghiên cứu này, chất lượng phôi không tương quan với tuổi của bệnh nhân nhưng tương quan với tỉ lệ phôi nguyên bào bình thường. Ở nhóm bệnh nhân <38 tuổi, tỉ lệ phôi nguyên bào bình thường trên nhóm phôi chất lượng tốt là 69,92% trong khi ở nhóm phôi chất lượng kém tỉ lệ này chỉ có 35,29%.

- Phân tích dữ liệu cho thấy tỉ lệ thai diễn tiến sau khi chuyển đơn phôi ở nhóm phôi sinh thiết vào ngày 5 cao hơn nhóm phôi sinh thiết vào ngày 6 (64,4% và 48,9%) và tỉ lệ mang thai của phôi có thể sinh thiết vào ngày 5 là cao nhất ở tất cả các nhóm tuổi.

Như vậy theo nghiên cứu này tuổi của bệnh nhân có tương quan với tỉ lệ phôi nguyên bào bình thường và thời gian phát triển của phôi, bệnh nhân càng lớn tuổi thì tỉ lệ hình thành phôi nang và tỉ lệ phôi có thể sinh thiết vào ngày 5 càng giảm. Ngoài ra nghiên cứu này còn cho thấy phôi nang có sự giãn nở và hình thành lớp tế bào lá nuôi tốt có cơ hội cao là phôi nguyên bội bình thường.

Lê Thị Bích Phượng- Chuyên viên phôi học- IVFMD Phú Nhuận

Nguồn: Association between growth dynamics, morphological parameters, the chromosomal status of the blastocysts, and clinical outcomes in IVF PGS cycles with single embryo transfer. Journal of Assisted Reproduction and Genetics. 10.1007/s10815-017-0944-0.

Từ khóa: Mối tương quan giữa động học phát triển, hình thái và đặc điểm di truyền của phôi nang với kết quả lâm sàng trong chu kỳ IVF-PGS chuyển đơn phôi