Việc lạm dụng kháng sinh luôn là một trong những vấn đề nan giải không chỉ ở những quốc gia chậm và đang phát triển mà đối với ngay cả những quốc gia đã phát triển.

Trong đó, ho là một trong những lý do thường gặp nhất dẫn đến việc điều trị kháng sinh không cần thiết. Kháng sinh không cần thiết phải kê toa cho tất cả các trẻ viêm phế quản. Một tình huống điển hình thường hay gặp trên lâm sàng được sử dụng kháng sinh là trẻ 1-5 tuổi có sốt, ho , sổ mũi 3-6 ngày, có ran phổi khi nghe.

Vi khuẩn gây bệnh (phế cầu, Haemophilus, Moraxella) có thể được phân lập từ chất tiết ở phế quản ở trẻ có ho. Tuy nhiên, viêm ở vùng thanh - khí - phế quản đa phần vẫn do siêu vi và việc chỉ định kháng sinh trong những trường hợp này không những không mang lại lợi ích mà còn dẫn đến những tác hại không đáng có.

Có thể  nói việc điều trị kháng sinh trong phần lớn các trường hợp được chẩn đoán “ viêm phế quản cấp” là một sự cẩn trọng quá mức cần thiết. Trong khi đó, một vấn đề quan trọng nhưng chưa được quan tâm đúng mức chính là việc phân biệt các trường hợp tăng phản ứng phế quản ở trẻ có khò khè hay nghe phổi có ran tái đi tái lại. Ở những trẻ này, điều trị suyễn nên được xem xét.

Xquang ở  trẻ có ho và sốt có thể phát hiện  bất thường nhẹ trong 70% trường hợp. Dấu hiệu thường gặp là mờ quanh phế quản, ứ khí, xẹp phổi, hạch rốn phổi.

Không cần thiết hay phải cân nhắc kỹ chỉ định kháng sinh trong các trường hợp:

Thỉnh thoảng, việc quan sát vẻ mặt có thể giúp ích cho chẩn đoán: trẻ có da khô và dấu hiệu của viêm da thể tạng vùng má và phía dưới mắt.

Kháng sinh được chỉ định trong các tình huống:

BS Nguyễn An Nghĩa