BS. Lê Tiểu My - Bệnh viện Mỹ Đức

Những bệnh nhân sẩy thai liên tiếp (STLT) thường đặt ra những câu hỏi rất khó, ví dụ: nguyên nhân là gì, cần xét nghiệm gì, tỷ lệ tái phát thai kỳ sau, những phương án điều trị nào có hiệu quả?
Câu chuyện thường gặp là: các nhà lâm sàng chỉ định rất nhiều xét nghiệm, bệnh nhân sẽ khám rất nhiều nơi và có thể được tư vấn nhiều cách điều trị khác nhau. Nguyên nhân là vì hiện nay các hướng dẫn thực hành về STLT cũng rất khác biệt. Hướng dẫn mới nhất về STLT của Anh năm 2021 gồm 93 khuyến cáo, của ESHRE năm 2018 gồm 77 khuyến cáo. Tuy vậy, thực hành lâm sàng vẫn gặp nhiều khó khăn khi tư vấn và xử trí một trường hợp STLT.
The Lancet vừa đăng loạt bài về sẩy thai, trong đó có hướng dẫn về STLT dựa trên tổng hợp các bằng chứng mới nhất theo hướng dẫn thực hành của NIH, ESHRE, ACOG và ASRM, với các thông chính sau đây:

Các xét nghiệm hữu ích trong khảo sát STLT: lupus anticoagulation, kháng thể kháng cardiolipin, chức năng tuyến giáp, siêu âm đánh giá vùng chậu qua ngả âm đạo. Phân tích nhiễm sắc thể mô thai có thể thực hiện nhằm mục đích tư vấn cho bệnh nhân. Xét nghiệm nhiễm sắc thể đồ cặp vợ chồng có thể có ích trong một số trường hợp.

Dự phòng sẩy thai ở nhóm nguy cơ cao: hiện nay chưa có chứng cứ đủ mạnh về các phương pháp điều trị dự phòng ở các trường hợp nguy cơ sẩy thai cao. Chứng cứ mức độ trung bình cho thấy progestogen (đặc biệt là progesterone vi hạt đặt âm đạo) có thể tăng tỷ lệ sinh sống ở nhóm STLT và levothyroxine có thể giảm nguy cơ sẩy thai ở nhóm bệnh nhân suy giáp dưới lâm sàng (nồng độ TSH >4 mIU/L). Chứng cứ mức độ thấp cho thấy kết hợp aspirin và heparin có thể cải thiện tỷ lệ sinh sống ở bệnh nhân kháng phospholipid và tiền sử STLT.

Mô hình chăm sóc cần có sự cân bằng giữa quản lý dựa trên bằng chứng và chăm sóc phù hợp với nguồn nhân lực. Mô hình thích hợp có thể thay đổi tùy theo hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện hành, chiến lược phát triển và các nguồn lực sẵn có. Cách tiếp cận được khuyến cáo theo đồng thuận ở Vương quốc Anh vào tháng 12 năm 2019: trường hợp sẩy thai lần đầu, bệnh nhân sẽ tư vấn trực tiếp, tầm soát các yếu tố nguy cơ và tư vấn tiền sản. Sau khi sẩy thai lần thứ hai, bệnh nhân được chăm sóc tích cực hơn do y tá hoặc hộ sinh hướng dẫn, kiểm tra thích hợp và siêu âm tầm soát để đảm bảo cho lần mang thai tiếp theo. Sau khi sẩy thai lần thứ ba trở lên, bệnh nhân được tư vấn bởi các chuyên gia, hướng dẫn thực hiện các khảo sát và can thiệp về sẩy thai liên tiếp.
 
Bảng tóm tắt các khảo sát trong sẩy thai liên tiếp.

	Có bằng chứng về liên quan giữa kết quả XN và sẩy thai không?	Có bằng chứng về liên quan nguy cơ sẩy thai không?	Có bằng chứng kết quả XN có giá trị tiên lượng không?	Có bằng chứng trị liệu dựa trên kết quả XN có thể cải thiện kết cục?
Kháng thể kháng phospholipid: lupus anticoagulation và kháng thể kháng cardiolipin	Có	Có	Có	Chứng cứ yếu
Beta-2-glycoprotein 1	Có thể	Có thể	Không có dữ liệu	Không có dữ liệu
Thrombophilia (yếu tố V Leiden, biến thể di truyền prothrombin, biến thể di truyền MTHFR, protein C, protein S và thiếu antithrombin)	Chứng cứ yếu	Không rõ	Có	Không
Karyotype mô thai	Có	Có	Chứng cứ yếu	Không
Xét nghiệm di truyền bố mẹ	Có	Có	Có	Không (tuy nhiên có thể XN cho những thai kỳ sau)
Xét nghiệm chức năng tuyến giáp Suy giáp   Suy giáp dưới lâm sàng	Chỉ trường hợp sẩy thai không liên tục Có	Chỉ trường hợp sẩy thai không liên tục Có	Có   Không rõ	Có   Không rõ
Kháng thể kháng giáp	Có	Có	Có	Không
Siêu âm chẩn đoán dị tật tử cung bẩm sinh	Có	Có thể	Không có dữ liệu	Ít dữ liệu
XN miễn dịch (tương thích với kháng nguyên bạch cầu người, kháng nguyên bạch cầu người II, kháng nguyên bạch cầu người-G, KIR và kháng nguyên bạch cầu người-C, cytokine và tế bào tìm diệt tự nhiên)	Ít dữ liệu	Ít dữ liệu	Không có dữ liệu	Không có dữ liệu
Anti-HY immunity	Trung bình	Có	Có	Không có dữ liệu
Kháng thể kháng nhân	Có	Ít dữ liệu	Không rõ	Không có dữ liệu
XN nội tiết và siêu âm: PCOS	Có	Có	Không	Có thể (metformin)
Vitamin D	Có thể	Có thể	Ít dữ liệu	Không có dữ liệu
XN phân mảnh DNA tinh trùng	Trung bình	Có thể	Không rõ	Không
Nguồn: ESHRE

 

Lược dịch từ: Coomarasamy, A., et al, 2021. Recurrent miscarriage: evidence to accelerate action. The Lancet 397, 1675–1682. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)00681-4.

Từ khóa: Sẩy thai liên tiếp