Theo thống kê Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), tiêu chảy cấp là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ em, ước tính mỗi năm có khoảng 1,9 tỉ trẻ tử vong do tiêu chảy cấp, chủ yếu tại các nước đang phát triển và chậm phát triển. Nguyên nhân phần lớn do các bà mẹ thiếu kiến thức nhận biết những dấu hiệu nặng, còn giữ các quan niệm sai lầm (kiêng ăn, không cho uống…) hoặc bù nước không đúng cách.
Trong xử trí tiêu chảy cấp, bù nước tại nhà bằng đường uống là một trong những phương pháp quan trọng giúp giảm tỉ lệ nhập viện do bệnh nặng cũng như cải thiện tỉ lệ tử vong. Dung dịch được WHO khuyến khích sử dụng là ORS do cách sử dụng đơn giản và có hiệu quả cao. Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy ORS áp lực thẩm thấu thấp (ORSTTT) có hiệu quả và an toàn hơn ORS theo công thức chuẩn trước đây của WHO.
Cũng xuất phát từ vấn đề trên, một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng đã được tiến hành với sự hợp tác của WHO, đại học Harvard cùng 5 trung tâm nghiên cứu tại các quốc gia đang phát triển nhằm mục đích so sánh hiệu quả giữa hai loại dung dịch này. Nghiên cứu được tiến hành từ 05/1995 đến 02/1997, có 675 trẻ từ 1-24 tháng với chẩn đoán tiêu chảy cấp được đưa vào nghiên cứu bao gồm 341 trẻ được bù nước bằng ORSTTT và 334 trẻ được bù bằng ORS theo công thức cũ.
Nghiên cứu có một số kết quả đáng chú ý như sau:
• Tỉ lệ trẻ nôn ói sau 24 giờ bù nước đầu tiên ở nhóm dùng ORSTTT thấp hơn so với nhóm còn lại (58% so với 62%)
• Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về tỉ lệ trẻ bị tiêu chảy kéo dài và tỉ lệ giảm natri máu giữa 2 nhóm
• Tỉ lệ trẻ cần truyền dịch sau 24 giờ bù nước trong nhóm dùng ORSTTT thấp hơn so với nhóm dùng ORS theo công thức cũ (10% so với 15%, OR=0,6)
Nghiên cứu trên cho thấy ORS áp lực thẩm thấu thấp với nồng độ glucose và natri thấp sẽ giúp cơ thể hấp thu dịch nhanh hơn, giúp giảm tỉ lệ cần truyền dịch, giảm tỉ lệ cần nhập viện đối với tiêu chảy cấp không phải tả.
ORSTTT | ORS chuẩn | |
[Na+] (mmol/l) | 75 | 90 |
[K+] (mmol/l) | 20 | 20 |
[Cl-] (mmol/l) | 65 | 80 |
Nồng độ citrate (mmol/l) | 10 | 10 |
Nồng độ glucose (mmol/l) | 75 | 111 |
Áp lực thẩm thấu (mOsm/l) | 245 | 311 |
Bảng: so sánh thành phần ORSTTT và ORS chuẩn
(Nguồn: Pediatrics Vol. 107 No. 4 April 2001, p613-618)
Thứ bảy ngày 22 . 02 . 2025
Windsor Plaza Hotel, Chủ Nhật ngày 15 . 12 . 2024
Windsor Plaza Hotel, Thứ Bảy 14.12 . 2024
Sách ra mắt ngày 10 . 10 . 2024
Y học sinh sản 59 - Bệnh truyền nhiễm và thai kỳ
Y học sinh sản 58 - Thai kỳ và các bệnh lý nội tiết, chuyển ...