CNSH. Nguyễn Thị Ngọc Huệ - IVFMD Bình Dương

Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI - Intracytoplasmic Sperm Injection) được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1992 và trở nên phổ biến trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản. Trong đó, các phản ứng của noãn trong quá trình ICSI được ghi nhận là có liên quan đến khả năng phát triển và làm tổ của phôi. Kiểu vỡ bào tương, khả năng đàn hồi của noãn dưới tác động của kim ICSI, các đặc điểm của noãn và mối tương quan giữa điểm số hợp tử (Z-score) đến chất lượng phôi cũng như tỉ lệ trẻ sinh sống là một vấn đề đã và đang được quan tâm. Việc thiết lập một mô hình dự đoán tiềm năng làm tổ của phôi, tạo tiền đề cho những đánh giá về sức khỏe trẻ sinh ra sau hỗ trợ sinh sản là khía cạnh vẫn đang được nỗ lực thực hiện. Mục đích của nghiên cứu là đánh giá mối tương quan giữa hình thái noãn, phản ứng của noãn trong quá trình ICSI với tỉ lệ thụ tinh, chất lượng phôi và tỉ lệ trẻ sinh sống. 

Nghiên cứu được thực hiện từ năm 2015 - 2018 trên nhóm bệnh nhân nữ từ 30-39 tuổi, vô sinh do yếu tố nam giới, tổng số noãn thu nhận được là 3452 noãn, tiêu chuẩn loại là nhóm bệnh nhân vô tinh (azoospermia) hoặc tinh trùng dị dạng (teratozoospermia). Noãn được đánh giá hình thái sau tách (38 giờ), các phản ứng của noãn suốt quá trình ICSI được ghi nhận bao gồm kiểu vỡ màng bào tương và độ đàn hồi tại thời điểm ICSI, noãn được đánh giá về kích thước, hình dạng, đặc điểm tế bào chất, khoảng không quanh noãn (PVS), thể cực (PB) và màng trong suốt (ZP); điểm hợp tử (Z-core) được đánh giá vào thời điểm 16-18 giờ sau ICSI. Phôi được phân loại theo Veeck, trong đó loại 1 là các phôi có phôi bào đều nhau, không bị phân mảnh. Phôi loại 2 là các phôi có phôi bào đều nhau, 10% phân mảnh. Phôi loại 3 là các phôi có phôi bào không đồng đều. Phôi loại 4 là các phôi có phôi bào đều hoặc không đồng, phân mảnh từ 10 đến 50% và phôi loại 5 có sự hiện diện hơn 50% phân mảnh.

Kết quả cho thấy:
- Về đặc điểm noãn:
  + Noãn kích thước lớn có khả năng đàn hồi thấp (p<0,001). Bào tương noãn sẫm màu có tương quan thuận với noãn thụ tinh không thành công (p <0,001).
  + Noãn có PVS rộng có khả năng đàn hồi cao (p <0,001), kiểu vỡ bào tương đột ngột trong quá trình ICSI, sự xuất hiện của các bất thường ZP như dày, sẫm màu (p <0,001).
  + Noãn có PVS hạt có độ đàn hồi cao và kiểu vỡ bào tương khó trong quá trình ICSI.
  + Màng trong suốt mỏng có độ đàn hồi thấp, kèm theo kiểu vỡ bào tương đột ngột khi ICSI; Màng trong suốt dày có độ đàn hồi cao và vỡ bào tương đột ngột trong quá trình ICSI.
  + Thể cực lớn có tương quan thuận với kiểu vỡ bào tương rất khó.
- Về hợp tử và phôi ngày 3:
  + Kiểu vỡ bào tương đột ngột hoặc rất khó và độ đàn hồi cao hoặc thấp trong quá trình ICSI có liên quan đến Z-score kém hoặc không thụ tinh (p <0,001).
  + Các phôi ngừng phân chia có tương quan với noãn không có độ đàn hồi (p <0,001) và kiểu vỡ bào tương đột ngột (p = 0,001). Phôi được phân loại là 3, 4 và 5 có liên quan đến noãn có tế bào chất hạt (p <0,001).
- Tỉ lệ thụ tinh và tỉ lệ trẻ sinh sống lần lượt là 87,66% và 21,17%.

Theo kết quả nghiên cứu, các đặc điểm bất thường của noãn như kích thước, khoảng không quanh noãn, màng trong suốt, thể cực, màu sắc và phản ứng của noãn trong quá trình ICSI như độ đàn hồi và kiểu vỡ bào tương có thể ảnh hưởng tiêu cực đến kết của một chu kỳ điều trị. Các kết quả của nghiên cứu này có thể là tiền đề hướng đến việc mở ra một hệ thống đánh giá hoặc mô hình dự đoán chất lượng phôi nhằm cải thiện kết quả IVF.

Tài liệu tham khảo:
E. Maziotis, K. Sfakianoudis, P.Giannelou và cộng sự. Evaluating the value of day 0 of an ICSI cycle on indicating laboratory outcome. Scientifc Reports (2020) 10:19325

Từ khóa: Đánh giá các giá trị của noãn tại ngày ICSI (D0) và kết quả của chu kì điều trị