Một hướng dẫn thực hành được biên soạn công phu, qui mô lớn nhất hiện nay về hội chứng buồng trứng đa nang vừa được công bố ngày 2/7/2018. Hướng dẫn này dựa trên phân tích tổng hợp những chứng cứ y học tốt nhất hiện có, đưa ra những khuyến cáo cụ thể trong thực hành lâm sàng nhằm giúp các bác sĩ có thể có thông tin tin cậy trong chẩn đoán và điều trị. Rất nhiều thay đổi trong khuyến cáo này so với một số đồng thuận, khuyến cáo được công bố trước đây. Một trong số đó là thay đổi tiêu chuẩn chẩn đoán dạng buồng trứng đa nang trên siêu âm.
Theo tiêu chuẩn Rotterdam, hình ảnh BTĐN được định nghĩa là trên mỗi buồng trứng có ít nhất 12 nang hoặc thể tích buồng trứng ≥10cm³. Tiêu chuẩn này được đề ra chỉ dựa trên một báo cáo về độ nhạy và độ đặc hiệu trong HCBTĐN so với nhóm chứng. Các yếu tố cần đánh giá lại tiêu chuẩn chẩn đoán bao gồm không đủ bằng chứng chính yếu, kỹ thuật siêu âm phát triển với độ phân giải hình ảnh cao hơn, thiếu các nghiên cứu đúng chuẩn, ảnh hưởng của yếu tố kỹ thuật (như siêu âm ngả âm đạo)… Theo tiêu chuẩn ban đầu có thể đến 70% người trưởng thành có hình ảnh BTĐN.
Theo hướng dẫn mới về chẩn đoán hình ảnh buồng trứng đa nang trên siêu âm được tóm tắt như sau:

• Không sử dụng siêu âm để chẩn đoán HCBTĐN khi dậy thì <8 năm, vì giai đoạn này buồng trứng thường nhiều nang.
• Ngưỡng chẩn đoán hình ảnh BTĐN cần xem xét lại do kỹ thuật siêu âm phát triển, ngưỡng cắt hình ảnh BTĐN theo độ tuổi cần xác định lại.
• Để chẩn đoán HCBTĐN nên siêu âm ngả âm đạo (nếu đã quan hệ tình dục) hoặc được bệnh nhân đồng ý.
• Sử dụng đầu dò siêu âm ngả âm đạo tần số 8MHz và ngưỡng cắt hình ảnh BTĐN là ≥20 nang và/hoặc thể tích buồng trứng ≥10mL, điều kiện không có nang hoàng thể, nang hay nang vượt trội hiện diện.
• Nếu sử dụng các kỹ thuật khác, ngưỡng hình ảnh BTĐN là thể tích buồng trứng ≥10mL ở cả 2 buồng trứng.
• Đối với bệnh nhân có chu kỳ kinh nguyệt không đều và cường androgen, không cần siêu âm để chẩn đoán HCBTĐN, tuy nhiên, siêu âm có thể giúp xác định dạng HCBTĐN hoàn toàn.
• Khi siêu âm ngả bụng, ngưỡng xác định là thể tích buồng trứng ≥10mL, rất khó để đánh giá số nang trên buồng trứng bằng kỹ thuật này.
• Cần mô tả rõ số nang trên mỗi buồng trứng và thể tích buồng trứng trên kết quả siêu âm. Bảng kết quả chuẩn cần mô tả bao gồm: 
• Kinh cuối
• Tần số đầu dò
• Ngả siêu âm
• Tổng số nang noãn 2-9mm trên mỗi buồng trứng
• Kích thước 3 chiều và thể tích mỗi buồng trứng
• Bề dày niêm mạc tử cung và hình ảnh niêm mạc tử cung 3 lớp giúp đánh giá bệnh lý niêm mạc tử cung
• Các bất thường khác của tử cung và buồng trứng, ví dụ nang buồng trứng, nang hoàng thể, nang vượt trội ≥ 10mm
• Để kết quả đánh giá chính xác cần huấn luyện (người làm siêu âm) đúng chuẩn và đếm kỹ số nang trên mỗi buồng trứng

 Siêu âm không cần thiết trong chẩn đoán HCBTĐN ở người trưởng thành có dấu hiệu cường androgen và rối loạn phóng noãn như tiêu chuẩn chẩn đoán. Sự thay đổi tiêu chuẩn số nang trên mỗi buồng trứng và tái khẳng định tiêu chuẩn thể tích buồng trứng trong tiêu chuẩn chẩn đoán của khuyến cáo dựa trên sự đánh giá nghiêm ngặt bằng chứng và đề xuất của chuyên gia đa ngành. So với khuyến cáo ban đầu của đồng thuận Rotterdam 2003, hướng dẫn cập nhật này đã có những thay đổi đáng kể.
 
BS. Lê Tiểu My – Nhóm CĐHA bệnh viện Mỹ Đức
Nguồn: International evidence-based guideline for the assessment and management of polycystic ovary syndrome 2018

Từ khóa: PCOM