Lê Thị Bích Phượng- Chuyên viên phôi học- IVFMD Phú Nhuận

Phụ nữ càng lớn tuổi thì khả năng sinh sản càng giảm vì tăng tỉ lệ bất thường nhiễm sắc thể ở noãn và phôi do sai hỏng trong quá trình giảm phân. Thêm vào đó, chức năng ti thể của noãn ở phụ nữ lớn tuổi cũng được xem là một trong những nguyên nhân làm giảm tiềm năng phát triển của phôi. Các tác động bất lợi của lão hoá lên ti thể noãn đã được báo cáo như bất thường hình thái, giảm số lượng bản sao mtDNA tuy nhiên tác động của lão hoá lên chức năng của ti thể mà cụ thể là khả năng tiêu thụ oxy của ti thể vẫn chưa được biết rõ. Ở động vật có vú, ATP chủ yếu được tạo ra từ chuỗi chuyền điện tử ti thể. Vì vậy, việc đo tỉ lệ tiêu thụ oxy ở phôi đang phát triển có thể được sử dụng như công cụ hữu ích để đánh giá chức năng của ti thể từ đó biết được tiềm năng phát triển của phôi tiền làm tổ. Trên cơ sở đó, Naoharu Morimoto và cộng sự đã thực hiện nghiên cứu này nhằm đánh giá mối tương quan giữa tuổi tác và chức năng ti thể của noãn và phôi.

Nghiên cứu trên tổng cộng 81 phôi hiến từ 63 cặp vợ chồng thực hiện IVF, đánh giá về mối tương quan giữa tuổi mẹ với tỉ lệ tiêu thụ oxy, số lượng bản sao mtDNA và tiềm năng phát triển thành phôi nang từ phôi dâu.

Đánh giá về mối tương quan giữa tuổi mẹ và chức năng ti thể của 30 phôi dâu và 34 phôi nang cho thấy tỉ lệ tiêu thụ oxy ti thể (mtOCRs) và giá trị tiêu thụ oxy ti thể tối đa (maxOCRs) của phôi dâu giảm khi tuổi mẹ tăng (mtOCRs, P < 0,05, r² = 0,4834; maxOCRs, P < 0,05, r² = 0,5081) tuy nhiên lại không có mối tương quan nào được tìm thấy ở giai đoạn phôi nang. Tương tự, số lượng bản sao mtDNA khác biệt ở mỗi giai đoạn phát triển của phôi nhưng không có mối tương quan nào được tìm thấy.
Đánh giá về mối tương quan giữa tỉ lệ tiêu thụ oxy của phôi dâu và tiềm năng phát triển của chúng ở những phụ nữ có độ tuổi từ 34- 35,9 cho thấy càng tiêu thụ nhiều oxy thì phôi dâu càng nhanh phát triển thành phôi nang (r² = 0.,236, P < 0,05). Phân tích hồi cứu đánh giá tác động của tuổi mẹ lên sự thay đổi hình thái phôi và tỉ lệ hình thành phôi nang chất lượng tốt trên 2 nhóm bệnh nhân <37 tuổi và ≥ 37 tuổi cho thấy tuổi mẹ tỉ lệ nghịch với tỉ lệ hình thành phôi nang cũng như tỉ lệ có phôi nang hữu dụng.
Nghiên cứu này chỉ ra rằng chức năng ti thể ở giai đoạn phôi dâu giảm đáng kể khi tuổi mẹ tăng từ đó giảm tốc độ phát triển cũng như tỉ lệ hình thành phôi nang.

Nguồn: Mitochondrial oxygen consumption rate of human embryos declines with maternal age. Journal of Assisted Reproduction and Genetics. 10.1007/s10815-020-01869-5 2020.