Béo phì có thể tác động xấu đến cân bằng chuyển hóa nội môi của các tế bào trong các mô khác nhau, nhưng nó ảnh hưởng như thế nào đến quá trình chuyển hóa của noãn vẫn chưa được hiểu rõ. Các nghiên cứu trước đây chứng minh rằng các gen liên quan đến stress oxy hóa, chuyển hóa lipid, phản ứng viêm trong noãn của các phụ nữ béo phì được biểu hiện cao đáng kể khi so với phụ nữ có cân nặng bình thường. Hơn nữa, một số nghiên cứu đã cho thấy phụ nữ béo phì điều trị IVF có nồng độ triglyceride, leptin và CRP trong dịch nang (FF) cao có tương quan đến chất lượng noãn kém và tỷ lệ thai giảm (Ruebel và cs., 2017; Valckx và cs., 2012). Những kết quả này cho thấy béo phì có thể làm thay đổi thành phần các chất chuyển hóa FF, và điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả thai. Các nghiên cứu này sử dụng phương pháp chuyển hóa không có mục tiêu, nên chỉ cho phép các chất chuyển hóa xung quanh ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của noãn, chứ không kiểm tra được tác động của béo phì đối với các chất chuyển hóa trong FF. Do đó, cơ chế cơ bản của chuyển hóa trong nang noãn ở phụ nữ béo phì chưa được rõ ràng.

Để giải quyết vấn đề thắc mắc này, nhóm nghiên cứu người Trung Quốc đã tiến hành đánh giá thăm dò các chất chuyển hóa trong dịch nang (FF) ở những nhóm phụ nữ điều trị IVF có cân nặng khác nhau bằng phương pháp chuyển hóa có nhắm mục tiêu. Đối tượng nghiên cứu được chia đều thành 4 nhóm dựa trên BMI và mỗi nhóm gồm 40 phụ nữ: nhóm A - nhẹ cân (BMI < 18.5 kg/m²), nhóm B - cân nặng bình thường (18.5 kg/m² ≤ BMI < 25 kg/m²), nhóm C - thừa cân (25 kg/m² ≤ BMI < 30 kg/m²) và nhóm D - béo phì (BMI ≥ 30 kg/m²). Các mẫu FF từ 4 nhóm phụ nữ trên sẽ được phân tích bằng sắc ký lỏng khối phổ hiệu năng cao và kết hợp với hai phương pháp chuyển hóa mới (có độ bao phủ rộng và nhắm mục tiêu) để xác định (định danh và định lượng) các chất chuyển hóa khác biệt giữa 4 nhóm.

Nghiên cứu xác định được 16 chất chuyển hóa trong FF biểu hiện khác nhau, và cho thấy chỉ số BMI tăng có liên quan đến điều hòa tăng 5 chất chuyển hóa là ganoderiol H, LPI (18: 3), sedoheptulose 1,7-bisphosphate, austalide L và axit acetic 2 - {[hydroxyl (3-hydroxy-4-methoxyphenylmethylidene] và điều hòa giảm 5 chất chuyển hóa là 1-phenyl-1,3-elcosanedione, retinol acetate, p-Cresol sulfate, setariol và arachidonyl Carnitine. Các chất chuyển hóa này được làm giàu trong các quá trình chuyển hóa khác nhau của chuyển hóa retinol và axit béo. Các chất chuyển hóa liên quan đến béo phì đã cung cấp một cơ chế sinh bệnh học giải thích cho việc suy giảm phát triển noãn ở bệnh nhân béo phì.

Những kết quả này cho thấy rằng béo phì ảnh hưởng đến môi trường dịch nang noãn trước khi mang thai. Vì thế, nên can thiệp thay đổi lối sống để giảm mức độ béo phì để cải thiện sự phát triển của noãn ở những bệnh nhân béo phì điều trị IVF.


Nguồn: Metabolomic alternations of follicular fuid of obese women undergoing in-vitro fertilization treatment, Nature research Scientific Report (2020) https://doi.org/10.1038/s41598-020-62975-z.

Từ khóa: Những biến đổi chuyển hóa của dịch nang noãn của phụ nữ béo phì điều trị thụ tinh trong ống nghiệm