NHS. Nguyễn Thị Ngọc Nữ - IVFMD Tân Bình

Rối loạn lo âu và trầm cảm là các hội chứng thường gặp ở bệnh nhân hiếm muộn, và có thể nặng hơn khi bắt đầu điều trị hỗ trợ sinh sản. Đại dịch covid-19 kéo dài là một sự kiện ngoài ý muốn mà hậu quả của nó vẫn tiếp tục đe dọa cuộc sống của con người ở hiện tại và tương lai, làm rối loạn cuộc sống thường ngày vì cách ly xã hội và tổn thất tài chính kinh tế. Việc điều trị hiếm muộn bị trì hoãn, gián đoạn, hủy chu kỳ càng làm nặng thêm các vấn đề về sức khỏe tâm thần của các cặp vợ chồng. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang tiếp diễn, nhóm tác giả Fabio Barra và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu khảo sát tác động của SAR-COV-2 lên sức khỏe tâm thần của các cặp vợ chồng hiếm muộn đang trong quá trình điều trị hỗ trợ sinh sản.
 
Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện tại Piazza Della Vittoria, Genoa, Italy trên 524 bệnh nhân hiếm muộn bị trì hoãn điều trị do Covid-19. Cuộc khảo sát gồm hai phần: phần đầu tiên đánh giá sự hiện diện và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng gợi ý hội chứng rối loạn lo âu và trầm cảm bằng cách sử dụng bảng câu hỏi rối loạn lo âu tổng quát (GAD-7) và bảng câu hỏi sức khỏe bệnh nhân (PHQ -9); phần thứ hai đánh giá quan điểm của bệnh nhân về việc bắt đầu lại điều trị thụ tinh trong ống nghiệm, bao gồm việc thay đổi trung tâm khác để điều trị. Các bệnh nhân được chẩn đoán rối loạn tâm thần từ trước được loại khỏi nghiên cứu.
 
Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ rối loạn lo âu hoặc trầm cảm hay cả hai ở nữ giới (45%) cao hơn nam giới (31%). Nhóm phụ nữ được chẩn đoán hiếm muộn có tỷ lệ lo lắng cũng như trầm cảm (46,7%) cao hơn so với nhóm phụ nữ bình thường (21,8%); và điều này cũng tương tự ở nhóm nam có và không có yếu tố hiếm muộn (29,2% so với 16,5%). Ở cả nam và nữ, cảm giác lo lắng cũng như trầm cảm có liên quan đáng kể đến thời gian đọc các tin tức Covid-19 trên 1 giờ mỗi ngày. Phụ nữ căng thẳng, lo lắng và trầm cảm hơn nam giới, mức độ lo lắng cao hơn đáng kể ở phụ nữ trên 35 tuổi. Những phụ nữ hiếm muộn do giảm dự trữ buồng trứng, và thất bại điều trị hỗ trợ sinh sản trước đó luôn cảm thấy lo lắng, căng thẳng hơn. Các nguyên nhân hiếm muộn như lạc nội mạc tử cung, u xơ cơ tử cung cũng được ghi nhận có liên quan đến hội chứng rối loạn lo âu và trầm cảm. Trong khi các đặc điểm nhân khẩu học (tuổi tác, tình trạng hôn nhân, số lần mang thai, tiềm lực kinh tế hoặc thời gian điều trị) không có ảnh hưởng đáng kể, việc ngừng điều trị có liên quan đến mức độ trầm cảm nặng hơn. Nam giới đang điều trị hiếm muộn cũng có thể bị lo lắng và căng thẳng khi các cơ sở điều trị nam khoa bị phong tỏa.
 
Trì hoãn điều trị hiếm muộn đã gây thêm căng thẳng cho các cặp vợ chồng do không xác định được thời điểm khi nào có thể tiến hành điều trị lại và lo lắng về khả năng mang thai nếu trì hoãn. Trong nghiên cứu, hơn 2/3 phụ nữ và nam giới cho biết họ sẽ yên tâm hơn nếu biết khi nào có thể bắt đầu lại quá trình điều trị TTTON. Các tác giả chỉ ra rằng một số thay đổi tâm lý xã hội như giảm mức độ chiến lược “bi quan phòng thủ” (defensive pessimism), thừa nhận vấn đề hiếm muộn, chế độ phúc lợi xã hội tốt hơn có xu hướng cải thiện tình trạng tâm lý cho các cặp vợ chồng. Hầu hết bệnh nhân đã có thể tự kiểm soát bằng cách thực hiện các phương pháp quản lý suy nghĩ (cố gắng tập trung vào việc khác, suy nghĩ tích cực), đã lấy lại được tinh thần và thể chất cho lần điều trị tiếp theo, cùng với tăng cường kết nối xã hội và cập nhật thông tin. Các can thiệp tâm lý cũng có một vai trò quan trọng trong việc giảm bớt sự lo lắng về tâm lý ở những bệnh nhân đến với cơ sở điều trị TTTON, đặc biệt trong đại dịch COVID-19. Hơn nữa, các trung tâm TTTON nên tăng cường công tác tư vấn tâm lý cho các cặp vợ chồng để nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe tinh thần. Với mục đích này, các chiến lược cụ thể có thể hỗ trợ quá trình điều trị bằng nhiều phương tiện khác nhau (sổ tay, trang web, giới thiệu trực tiếp) và kết hợp các nhóm nhân viên y tế (nhà tâm lý học, bác sĩ, trợ lý y tế, y tá).
 
Qua kết quả nghiên cứu, tác động tâm lý của đại dịch Covid -19 đối với các cặp vợ chồng đang điều trị hỗ trợ sinh sản bị hoãn hoặc gián đoạn là rất đáng kể. Vì vậy, cần cung cấp đầy đủ thông tin và hỗ trợ tâm lý một cách có hệ thống để giảm thiểu tác động tâm lý của đại dịch COVID-19 cũng như cải thiện sức khỏe tâm thần cho các cặp vợ chồng điều trị hiếm muộn.
 
Tài liệu: Barra, F., La Rosa, V. L., Vitale, S. G., Commodari, E., Altieri, M., Scala, C., & Ferrero, S. (2020). Psychological status of infertile patients who had in vitro fertilization treatment interrupted or postponed due to COVID-19 pandemic: a cross-sectional study. Journal of psychosomatic obstetrics and gynaecology, 1–8. Advance online publication. https://doi.org/10.1080/0167482X.2020.1853095.

Từ khóa: Tâm lý bệnh nhân điều trị hiếm muộn bị gián đoạn hoặc trì hoãn do đại dịch COVID- 19