NHS. Nguyễn Thị Cẩm Nhung

Trong xã hội hiện đại, ngày càng nhiều phụ nữ lựa chọn trì hoãn việc kết hôn và sinh con để ưu tiên phát triển sự nghiệp và ổn định tài chính. Tuy nhiên, khả năng sinh sản bắt đầu suy giảm sau tuổi 30 và giảm rõ rệt theo từng mốc trên 35 và trên 40 tuổi. Trong bối cảnh đó, tỷ lệ các cặp vợ chồng có nhu cầu điều trị thụ tinh ống nghiệm ngày càng cao, kèm theo đó là nhu cầu cần hiểu rõ hơn những ảnh hưởng nghiêm trọng của tuổi tác đến khả năng sinh sản.
Việc hiểu rõ tác động của tuổi tác, đặc biệt ở phụ nữ lớn tuổi, là cần thiết để tối ưu hóa phác đồ điều trị và nâng cao hiệu quả lâm sàng. Trong đó, yếu tố nội mạc tử cung là cơ quan chịu ảnh hưởng của hormone sinh sản, đóng vai trò quan trọng trong quá trình làm tổ của phôi. Các rối loạn chức năng nội mạc được cho là liên quan đến khoảng hai phần ba các trường hợp thất bại làm tổ. Gần đây, các nghiên cứu sử dụng trí tuệ nhân tạo và phân tích gen đã ghi nhận sự thay đổi trong biểu hiện gen nội mạc tử cung ở phụ nữ trên 35 tuổi, liên quan đến lão hóa sinh học và giảm khả năng tiếp nhận phôi.
Trước đây, lão hóa buồng trứng được xem là nguyên nhân chính dẫn đến giảm khả năng sinh sản, nhưng thực tế ngay cả khi sử dụng phôi bình thường từ noãn hiến, tỷ lệ sinh ở phụ nữ trên 40 tuổi vẫn thấp hơn so với nhóm phụ nữ trẻ tuổi. Trong IVF sử dụng noãn hiến từ phụ nữ trẻ (<35 tuổi), tử cung người nhận trước đây thường được xem là yếu tố thụ động, với giả định rằng chất lượng phôi quyết định chính đến kết quả. Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Tây Ban Nha cho thấy tuổi của người nhận cũng ảnh hưởng đáng kể đến kết quả sinh sản, ngay cả khi sử dụng noãn từ người cho trẻ tuổi. Phát hiện này nhấn mạnh vai trò độc lập của tuổi mẹ trong kết cục điều trị IVF.
Đây là nghiên cứu hồi cứu đa trung tâm, thực hiện tại 19 phòng khám IVF tư nhân ở Tây Ban Nha, trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến 2022 với 219.966 chu kỳ chuyển phôi. Tiêu chuẩn nhận là người xin noãn từ 35 – 50 tuổi, chỉ số BMI trong khoảng bình thường (19–25 kg/m²), phác đồ chuẩn bị nội mạc tử cung bằng hormone thay thế (hormone replacement therapy – HRT) và thực hiện chuyển phôi đơn (SET) vào ngày thứ 5, với phôi có nguồn gốc từ noãn hiến tặng tươi.
Có 33.141 chu kỳ thỏa tiêu chuẩn nhận của nghiên cứu. Kết quả cho thấy khi chuyển đơn phôi chất lượng tốt, độ tuổi người xin noãn ảnh hưởng rất lớn đến kết quả sinh sản. Cụ thể, từ 40 tuổi đến 50 tuổi, tỷ lệ sinh sống giảm từ 45,8% xuống còn 32,7%. Từ 43 tuổi đến 50 tuổi, tỷ lệ sẩy thai tăng từ 26,5% lên 37%. Từ 39 đến 50 tuổi, tỷ lệ thất bại làm tổ tăng từ 37,3% lên 48,1%. Trước khi tỷ lệ sinh sống giảm mạnh, không ghi nhận sự gia tăng có ý nghĩa thống kê về nguy cơ tương đối (RR) đối với các kết cục bất lợi. Tuy nhiên, sau tuổi 40, nguy cơ thất bại làm tổ tăng trung bình 4,2% mỗi năm (RR = 1,042; khoảng tin cậy 95% [CI]: 1,028–1,056), trong khi nguy cơ sẩy thai tăng trung bình 3,2% mỗi năm (RR = 1,032; CI 95%: 1,013–1,051).
Tóm lại, tuổi mẹ tăng có thể làm giảm khả năng tiếp nhận phôi, dẫn đến thất bại làm tổ hoặc sẩy thai, ngay cả khi sử dụng noãn tốt từ người hiến trẻ tuổi. Đây là bằng chứng quan trọng cho thấy cần quan tâm đến tuổi mẹ như một yếu tố quan trọng trong việc điều trị IVF. Nghiên cứu mở ra hướng phát triển các liệu pháp chống lão hóa tử cung, giúp cải thiện khả năng làm tổ và sinh sống ở phụ nữ lớn tuổi.
 
Nguồn: Sebastian-Leon, P., Sanz, F. J., Molinaro, P., Pellicer, A., & Diaz-Gimeno, P. (2025). Advanced maternal age was associated with an annual decline in reproductive success despite use of donor oocytes: A retrospective study. Fertility and Sterility. https://doi.org/10.1016/j.fertnstert.2025.05.150
 

Từ khóa: Tử cung, nội mạc tử cung, tuổi của phụ nữ, liệu pháp thay thế hormone (HRT), kết quả sinh sản.