Giới thiệu chung
Kích thích buồng trứng bằng gonadotropin đã trở thành một quy trình thường quy trong các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản (assisted reproductive technologies - ART). Mục tiêu của việc kích thích buồng trứng bằng gonadotropin là tối đa hóa số lượng noãn thu được, cho phép lựa chọn phôi và trữ lạnh các phôi dư. Mặc dù các phác đồ IVF kích thích thông thường (conventional IVF - cIVF) cho kết quả lâm sàng khá tốt, chúng thường đi kèm với một số bất tiện cho bệnh nhân, bao gồm khó chịu, căng thẳng, theo dõi chặt chẽ, gây mê, chi phí cao và nguy cơ biến chứng. Với những bất lợi nêu trên, cùng mong muốn của nhiều phụ nữ được thực hiện IVF chu kỳ tự nhiên (Natural cycle IVF - NC-IVF) hoặc IVF kích thích tối thiểu (minimal stimulation IVF - Min stim-IVF), các phương pháp IVF không kích thích hoặc kích thích tối thiểu đã có sự hồi sinh trong những năm gần đây.
NC-IVF được đề xuất như một lựa chọn điều trị thân thiện với bệnh nhân và cũng khá hiệu quả ở những bệnh nhân có tiên lượng tốt trước điều trị IVF. Thật vậy, NC-IVF đã được chứng minh có thể tạo ra các noãn có tiềm năng phát triển tốt, với tỉ lệ noãn trưởng thành, tỉ lệ thụ tinh, hình thái phôi phân chia và tỉ lệ trẻ sinh sống trên mỗi lần chuyển phôi cao hơn so với cIVF. Tuy nhiên, chỉ có một nang có thể được chọc hút trong chu kỳ NC-IVF, nên tỉ lệ chuyển phôi trên mỗi chu kỳ bị giảm. Do đó, trong các trường hợp bệnh nhân có tiên lượng kém, tỉ lệ thành công sau điều trị giảm mạnh. Vì vậy, một số phác đồ Min stim-IVF đã được phát triển nhằm kết hợp các ưu điểm của NC-IVF với các lợi ích của các chu kỳ có kích thích để đạt được số lượng noãn thu được cao hơn. Min stim-IVF được phát triển như một sự thỏa hiệp giữa hai lựa chọn điều trị, với mục tiêu tận dụng lợi ích của cả hai phương pháp điều trị, nhằm đạt được các phác đồ tiết kiệm chi phí, ít căng thẳng hơn và thân thiện với bệnh nhân hơn. Các phác đồ Min stim-IVF thường dựa trên các thuốc uống như clomiphene citrate hoặc chất ức chế aromatase hoặc kết hợp với gonadotropin liều thấp (≤100 IU/ngày). Các thuốc uống cũng giúp giảm nguy cơ rụng trứng sớm, từ đó giảm nhu cầu tiêm thêm các thuốc đối vận GnRH. Vì tỉ lệ thụ tinh và hình thái phôi của các noãn tạo ra bởi NC-IVF trong các chu kỳ tươi đã được chứng minh là tốt hơn so với cIVF, một câu hỏi mới đã được bàn luận gần đây rằng liệu kích thích tối thiểu có ảnh hưởng nào đó đến tiềm năng phát triển của noãn hay không. Do đó, nhóm tác giả đã sử dụng dữ liệu từ một nghiên cứu đoàn hệ đa trung tâm quy mô lớn để đánh giá tiềm năng phát triển của noãn và hợp tử thu được từ NC-IVF và cIVF, cũng như từ một số phác đồ Min stim-IVF.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu đoàn hệ hồi cứu đa trung tâm quốc tế bao gồm 1483 chu kỳ NC-IVF, 1208 chu kỳ Min stim-IVF và 1892 chu kỳ cIVF được thực hiện từ tháng 1 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023 tại tám Trung tâm Sinh sản ở Đức và Thụy Sĩ. Các phác đồ Min stim-IVF khác nhau bao gồm clomiphene citrate (CC) liều thấp, chất ức chế aromatase (AI), gonadotropin liều thấp (≤100 IU/ngày), hoặc kết hợp giữa các thuốc này. Việc lựa chọn phác đồ điều trị được dựa trên các đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân như dự trữ buồng trứng, phản ứng với các chu kỳ trước, mức độ chịu đau và mong muốn của bệnh nhân. Các bệnh nhân được theo dõi đáp ứng buồng trứng bằng siêu âm, định lượng LH và estradiol trong huyết thanh. Sự thụ tinh được đánh giá vào ngày 1, và chỉ những noãn được thụ tinh bình thường (hai tiền nhân – 2PN) mới được tiếp tục nuôi cấy. Chuyển phôi được thực hiện vào ngày 2, 3 hoặc 5. Nếu có phôi dư đạt chất lượng, chúng sẽ được trữ lạnh. Trong nghiên cứu này, các tác giả sử dụng phương pháp đánh giá xác suất chuyển tiếp để làm rõ khả năng phát triển của noãn và hợp tử qua từng giai đoạn quan trọng trong chu kỳ IVF.

Kết quả

• Tất cả các xác suất chuyển tiếp được mô hình hóa đều đạt giá trị cao nhất trong NC-IVF, thấp nhất trong cIVF, với Min stim-IVF nằm ở mức trung gian.
• Xác suất chuyển tiếp từ noãn thành hợp tử là 0,72 đối với NC-IVF, 0,56 - 0,65 đối với các phác đồ Min stim-IVF, và 0,54 đối với cIVF.
• Xác suất chuyển tiếp từ hợp tử thành túi thai là 0,21 đối với NC-IVF, 0,14 - 0,19 đối với Min stim-IVF, và 0,09 đối với cIVF.
• Xác suất chuyển tiếp từ hợp tử thành sinh sống là 0,16 đối với NC-IVF, từ 0,09 - 0,16 đối với Min stim-IVF, và 0,06 đối với cIVF.

Kết luận

Nghiên cứu đa trung tâm quy mô lớn này cho thấy rằng noãn và hợp tử thu được từ chu kỳ IVF tự nhiên có tiềm năng phát triển thành phôi nang, mang thai và sinh sống cao hơn so với các chu kỳ IVF kích thích tối thiểu và kích thích thông thường. Kết quả cho thấy rằng liều cao của thuốc kích thích buồng trứng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng noãn và phôi, từ đó ảnh hưởng đến kết quả lâm sàng. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc tư vấn bệnh nhân và cá thể hóa phác đồ điều trị, đặc biệt đối với những phụ nữ có đáp ứng buồng trứng thấp hoặc muốn giảm thiểu sử dụng thuốc. Các dữ liệu từ nghiên cứu này hỗ trợ việc cân nhắc các phác đồ ít can thiệp hơn – như NC-IVF và Min stim-IVF – trong điều trị hỗ trợ sinh sản hiện đại.

Nguồn: Magaton, I. M., Siercks, I., Nordin, M., Popovici, R. M., Boogen, E. M., Eisenhardt, S., ... & von Wolff, M. (2025). Oocyte and zygote development potential in minimal stimulation, natural cycle and conventionally stimulated IVF: an international multi-centre retrospective cohort study. Journal of Assisted Reproduction and Genetics, 1-10.

Từ khóa: IVF chu kỳ tự nhiên, IVF kích thích tối thiểu, tỉ lệ thụ tinh, tiềm năng phát triển phôi, tỉ lệ trẻ sinh sống